हदीस: एक मुस्लिमको अर्को मुस्लिममाथि छ वटा अधिकार हुन्छन्।" सोधियो: हे अल्लाहका रसूल! यी अधिकारहरू के हुन्? उहाँले भन्नुभयो: "जब तिमी उसलाई भेट्छौ, उसलाई सलाम (अभिवादन) गर, जब उसले तिमीलाई निम्तो दिन्छ, उसको निम्तो स्वीकार गर, जब उसले तिमीसँग सल्लाह माग्छ, उसलाई राम्रो सल्लाह देऊ, जब उसले हाच्छिउँ गर्छ र "अलहम्दुलिल्लाह" भन्छ, उसको जवाफ देऊ (यरहमुकल्लाह) भन, जब ऊ बिरामी हुन्छ, उसलाई भेट्न जाऊ र जब उसको निधन हुन्छ, उसको जनाजामा साथ देऊ।

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«حَقُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ سِتٌّ» قِيلَ: مَا هُنَّ يَا رَسُولَ اللهِ؟، قَالَ: «إِذَا لَقِيتَهُ فَسَلِّمْ عَلَيْهِ، وَإِذَا دَعَاكَ فَأَجِبْهُ، وَإِذَا اسْتَنْصَحَكَ فَانْصَحْ لَهُ، وَإِذَا عَطَسَ فَحَمِدَ اللهَ فَسَمِّتْهُ، وَإِذَا مَرِضَ فَعُدْهُ وَإِذَا مَاتَ فَاتَّبِعْهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2162]

यस अनुवादलाई थप समीक्षा र जाँचको आवश्यकता छ.

अबू-हुरैरह (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ :
"एक मुस्लिमको अर्को मुस्लिममाथि छ वटा अधिकार हुन्छन्।" सोधियो: हे अल्लाहका रसूल! यी अधिकारहरू के हुन्? उहाँले भन्नुभयो: "जब तिमी उसलाई भेट्छौ, उसलाई सलाम (अभिवादन) गर, जब उसले तिमीलाई निम्तो दिन्छ, उसको निम्तो स्वीकार गर, जब उसले तिमीसँग सल्लाह माग्छ, उसलाई राम्रो सल्लाह देऊ, जब उसले हाच्छिउँ गर्छ र "अलहम्दुलिल्लाह" भन्छ, उसको जवाफ देऊ (यरहमुकल्लाह) भन, जब ऊ बिरामी हुन्छ, उसलाई भेट्न जाऊ र जब उसको निधन हुन्छ, उसको जनाजामा साथ देऊ।"
[सही] - [मुस्लिमले वर्णन गरेका छन्] - [सही मुस्लिम - 2162]

व्याख्या

अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ, एक मुस्लिमको अर्को मुस्लिममाथि छ वटा अधिकारहरू छन्: १- कसैलाई भेट्दा "अस्सालामु अलैकुम" भनेर अभिवादन गर्नुहोस्। जवाफमा उसले "व अलैकुमुस्सलाम" भन्नेछ। २- वलीमा (विवाह भोज) आदिमा निम्तो दियो भने उसको निमन्त्रणा स्वीकार गर्ने। ३- यदि उसले सल्लाह माग्यो भने राम्रो सल्लाह दिने अनि चापलुसी वा छलबाट बच्ने। ४- जब कसैले हाच्छिउँ गर्छ र अलहम्दुलिल्लाह भन्छ, तब जवाफमा "यरहमुकल्लाह" भन्नुहोस्। त्यसपछि हाच्छिउँ गर्ने व्यक्तिले जवाफमा "याहदिको मुल्लाह" भन्नुपर्छ। ५- बिरामी हुँदा उसलाई भेट्न जानु। ६- मृतकको जनाजा (अन्त्येष्टि) को नमाज पढ्ने र उसलाई गाडिएसम्म उसैसँगै बस्ने।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. अल-शौकानीले भने: "मुस्लिमको अधिकार" को अर्थ: यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन। यसलाई पालना गर्नु या त अनिवार्य छ या कडा सिफारिश गरिएको छ, यो वाजिब जस्तै हो ।
2. यदि सलाम गरिएको व्यक्ति एक्लै हो भने उसले सलामको जाफ दिनु अनिवार्य हो र समूहमा छ भने एक व्यक्तिले जाफ दिनु पर्याप्त हुन्छ। तर सलाम गर्नु सुन्नत हो, किनभने यो आधारभूत सिद्धान्त हो।
3. बिरामीलाई भेट्नु मुस्लिम दाजुभाइहरूमाथिको अधिकार हो, किनकि यसले उसको हृदयमा आनन्द र सान्त्वना ल्याउँछ र यो सामूहिक दायित्व हो।
4. त्यो कार्यक्रममा पाप समावेश नभएसम्म निमन्त्रणा स्वीकार गर्नु वाजिब हो। यदि वलीमा (विवाह भोज) को लागि हो भने, वैध बहाना नभएसम्म यसलाई स्वीकार गर्नु अनिवार्य हो र यो नै अधिकांश विद्वानहरूको सम्मति हो। यद्यपि, यदि यो विवाह भोजको लागि होइन भने, अधिकांश विद्वानहरू सहमत छन् कि यो राम्रो हो।
5. हाच्छिउँ गर्ने व्यक्तिले 'अल्हम्दु लिल्लाह' भनेपछि सुन्नेले "यार्हमु क्ल्लाह" भन्नु अनिवार्य हो।
6. इस्लामिक कानूनको पूर्णता र यसका सदस्यहरू बीच समाज, विश्वास र प्रेमको बन्धनलाई बलियो बनाउन प्रोत्साहन।
7. कुनै संस्करणमा (फसम्मित्हू) र अर्कोमा (फशम्मितहु) भनिएको छः यसको अर्थ बर्कत र आशिर्वाद हो। अर्को अर्थ : अल्लाहले तपाईंलाई दुश्मनको खुशी हुनबाट टाढा राखून्। "सम्मित्" को अर्थ हो: भगवानले तपाईंलाई सोझो बाटोमा डोऱ्याओस्।