หะดีษ: ผู้ใดที่เขาพึงพอใจให้พระองค์อัลลอฮ์ทรงทำให้เขาปลอดภัยจากความทุกข์โศก ณ วันกิยามะฮ์ ให้เขาจงผ่อนปรน (ยืดระยะเวลา) แก่ผู้ลำบาก (หมายถึงลูกหนี้ของเขา) หรือไม่ก็ยกหนี้ให้แก่ (ลูกหนี้ของ) เขา

عَنْ أَبَي قَتَادَةَ رضي الله عنه أنَّهُ طَلَبَ غَرِيمًا لَهُ، فَتَوَارَى عَنْهُ ثُمَّ وَجَدَهُ، فَقَالَ: إِنِّي مُعْسِرٌ، فَقَالَ: آللَّهِ؟ قَالَ: آللَّهِ؟ قَالَ: فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«مَنْ سَرَّهُ أَنْ يُنْجِيَهُ اللهُ مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلْيُنَفِّسْ عَنْ مُعْسِرٍ أَوْ يَضَعْ عَنْهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 1563]

จากอบู เกาะตาดะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ว่า : ครั้งหนึ่งเขากำลังมองหาลูกหนี้ของเขา โดยที่เขาคนนั้นซ่อนตัวจากเขา และแล้วเขาก็พบคนนั้น จากนั้นลูกหนี้กล่าวว่า : ฉันอยู่ในความยากลำบาก ดังนั้นเขาจึงกล่าวว่า : เจ้ากล้าสาบานด้วยพระนามของอัลลอฮ์ ? ลูกหนี้กล่าวว่า: ฉันขอสาบานด้วยพระนามของอัลลอฮ์ เกาะตาดะฮ์กล่าวว่า: ฉันได้ยินท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
"ผู้ใดที่เขาพึงพอใจให้พระองค์อัลลอฮ์ทรงทำให้เขาปลอดภัยจากความทุกข์โศก ณ วันกิยามะฮ์ ให้เขาจงผ่อนปรน (ยืดระยะเวลา) แก่ผู้ลำบาก (หมายถึงลูกหนี้ของเขา) หรือไม่ก็ยกหนี้ให้แก่ (ลูกหนี้ของ) เขา"
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย มุสลิม] - [เศาะฮีห์มุสลิม - 1563]

คำอธิบาย​

อบูเกาะตาดะฮ์ อัลอันซอรี เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ได้ออกตามหาลูกหนี้ของเขาที่พยายามหลบหนีจากเขา จนในที่สุดเขาก็พบลูกหนี้คนนั้น ลูกหนี้จึงกล่าวว่า “ฉันลำบากยากจน ไม่มีทรัพย์สินใดที่จะใช้หนี้ของท่านได้
อบูเกาะตาดะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ จึงขอให้ลูกหนี้สาบานต่ออัลลอฮ์ว่าเขาไม่มีทรัพย์สินจริงหรือ?
เขาจึงปฏิญาณต่อพระเจ้าว่าเขาพูดความจริงตามที่เขาพูด
อบู เกาะตาดะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
ใครก็ตามที่พอใจและมีความสุขที่จะให้พระเจ้าจะทรงช่วยเขาให้พ้นจากความทุกข์ยาก และความน่าสะพรึงกลัวของวันฟื้นคืนชีพ ก็ให้เขาบรรเทาความทุกข์ยากของลูกหนี้โดยขยายและชะลอการเรียกร้องหนี้ หรือสละหนี้บางส่วนหรือทั้งหมด

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. สนับสนุนให้ผ่อนผันเวลาการชำระหนี้แก่ลูกหนี้ที่ประสบความยากลำบาก จนกว่าจะมีความสามารถชำระได้ หรือจะยกหนี้ให้ทั้งหมดหรือบางส่วน
2. ผู้ใดที่ช่วยบรรเทาความทุกข์ยากจากผู้ศรัทธาในโลกนี้ อัลลอฮ์จะทรงบรรเทาความทุกข์ยากของเขาในวันกิยามะฮ์ เพราะการตอบแทนจะเป็นชนิดเดียวกับสิ่งที่ทำไว้
3. ตามกฎแล้ว: การงานภาคบังคับจะดีกว่าภาคสมัครใจ แต่บางครั้งการงานภาคสมัครใจดีกว่าภาคบังคับ การยกหนี้ให้บุคคลที่ตกทุกข์เป็นสิ่งที่ส่งเสริมให้กระทำ และการอดทนกับเขา รอและไม่เรียกร้องเป็นสิ่งที่ต้องปฏิบัติ ในประเด็นนี้การงานที่เป็นภาคสมัครใจดีกว่าการงานภาคบังคับ
4. หะดีษนี้เกี่ยวข้องกับผู้ที่มีหนี้สินล้นพ้นตัว เขาได้รับการยกเว้น ส่วนผู้ที่ผัดวันประกันพรุ่งและมีเงินทอง มีรายงานจากท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมกล่าวว่า: “การผัดวันประกันพรุ่งของคนรวยนับเป็นการอธรรม”