حديث: مَنْ سَرَّهُ أنْ يُنَجِّيَهُ اللهُ مِنْ كَرْبِ يَوْمِ القِيَامَةِ، فَلْيُنَفِّسْ عَنْ مُعْسِرٍ أَوْ يَضَعْ عَنْهُ». «هرکس خوشحال می شود الله متعال او را از سختی های روز قيامت نجات دهد، به بدهکارِ تنگ دست مهلت دهد يا بخشی از بدهیِ وی را ببخشد

عَنْ أَبَي قَتَادَةَ رضي الله عنه أنَّهُ طَلَبَ غَرِيمًا لَهُ، فَتَوَارَى عَنْهُ ثُمَّ وَجَدَهُ، فَقَالَ: إِنِّي مُعْسِرٌ، فَقَالَ: آللَّهِ؟ قَالَ: آللَّهِ؟ قَالَ: فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«مَنْ سَرَّهُ أَنْ يُنْجِيَهُ اللهُ مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلْيُنَفِّسْ عَنْ مُعْسِرٍ أَوْ يَضَعْ عَنْهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 1563]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابوقتاده رضی الله عنه روایت است که او قرضداری داشت، و او خود را پنهان کرده بود، سپس او را پیدا کردم، و گفت: من تنگدستم، ابو قتاده برایش گفت: بگو والله؟ او گفت: والله. او گفت از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند:
«مَنْ سَرَّهُ أنْ يُنَجِّيَهُ اللهُ مِنْ كَرْبِ يَوْمِ القِيَامَةِ، فَلْيُنَفِّسْ عَنْ مُعْسِرٍ أَوْ يَضَعْ عَنْهُ». «هرکس خوشحال می شود الله متعال او را از سختی های روز قيامت نجات دهد، به بدهکارِ تنگ دست مهلت دهد يا بخشی از بدهیِ وی را ببخشد».
[صحیح] - [مسلم روایت کرده] - [صحیح مسلم - 1563]

توضیح

ابو قتاده انصاری رضی الله عنه به دنبال بدهکاری بود که خود را پنهان می نمود، او را پیدا کرد، بدهکار گفت: من تنگدستم، و پولی ندارم که بدهی شما را بپردازم.
پس ابو قتاده رضی الله عنه او را به الله سوگند داد تا این که بگوید پولی ندارد؟
او به الله سوگند یاد کرد که در چیزی که می گوید راستگو است.
پس ابوقتاده رضی الله عنه گفت از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند:
هرکس خوشحال می شود الله متعال او را از سختی ها، گرفتاری ها و ووحشت های روز قيامت نجات دهد، به بدهکارِ تنگ دست مهلت دهد و آن را به تاخیر بیاندازد، و بخشی و یا همۀ بدهیِ وی را ببخشد».

از فوائد حدیث

1. استحباب مهلت دادن برای شخص تنگدست تا این که امورش آسان شود، و یا از بدهی او بگذرد، همه و یا برخی آن را.
2. هر کس از مومنی سختی و دشواری دنیا را دور نماید، الله متعال او را از سختی ها و دشواری ها و آزمایشات روز قیامت نجات می دهد، و پاداش از جنس عمل است.
3. قاعده: فرایض از نوافل بهتر است، اما در بعضی اوقات نفل از فرض بهتر بوده می تواند، و اسقاط بدهی از تنگدست نفل است، صبر و انتظار بر آن و عدم خواست آن فرض است، در اینجا نفل از فرض بهتر است.
4. این حدیث در مورد تنگدست است، چون او معذور است، اما کسی که مال دارد ولی درنگ می کند، از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت که می فرماید: "مَطْلُ الغني ظُلْم"، درنگی پولدار ستم است.