Hadithi: Falu në këmbë. Nëse nuk mundesh, falu ulur. Nëse nuk mundesh, falu shtrirë
عن عمران بن حصين رضي الله عنهما قال: كانت بي بَوَاسيرُ، فسألت النبي صلى الله عليه وسلم عن الصلاة، فقال: «صَلِّ قائما، فإن لم تستطع فقاعدا، فإن لم تستطع فعلى جَنْبٍ».
[صحيح] - [رواه البخاري]
المزيــد ...
Imran ibn Husajni (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon: "Vuaja nga hemorroidet, andaj e pyeta Profetin ﷺ rreth namazit, e në atë rast më tha: "c2">“Falu në këmbë. Nëse nuk mundesh, falu ulur. Nëse nuk mundesh, falu shtrirë.”
Ky hadith është sahih. - E shënon Buhariu.
Ky hadith fisnik e sqaron mënyrën e faljes së namazit për personin që ka sëmundjen e hemorroideve; që ka dhimbje kur qëndron në këmbë ose ka arsyetime të ngjashme. Profeti ﷺ ka thënë se në parim namazi falet në këmbë, mirëpo, nëse personi nuk mund të qëndrojë në këmbë, falet ulur. E, nëse nuk mund të falet ulur, atëherë i lejohet të falet i shtrirë anash.
Mësime nga hadithi
- Duhet të merren në konsideratë format e namazit farz për të sëmurin. Andaj, ai është i obliguar të qëndrojë në këmbë, nëse ka mundësi, sepse ky veprim është një nga shtyllat (ar. rukn) e namazit farz, edhe nëse duhet të mbështetet në diçka, si: shkop, mur e të ngjashme.
- Nëse nuk mund të qëndrojë në këmbë ose e ka të vështirë ta bëjë këtë, obligohet që të falet ulur, edhe nëse duhet të mbështetet në diçka, ndërsa kërkohet të bëjë ruku dhe të bëjë sexhde nëse ka mundësi. Nëse nuk mund të ulet ose e ka të vështirë ta bëjë këtë, ai mund të falet duke u shtrirë në anën e tij, ku ana e djathtë është më e mirë. Nëse falet i shtrirë në drejtim të kibles, namazi i tij është i vlefshëm. Nëse ai nuk mund të falet kështu, bën me shenjë me kokën e tij, ku kjo shenjë me kokën e tij për sexhde është më e ulët se ajo e rukusë, për t'i dalluar kështu këto dy shtylla dhe se sexhdeja është më e ulët se rukuja.
- Namazliu nuk duhet të kalojë nga një gjendje në një gjendje më të lehtë, vetëm nëse nuk është në gjendje ta bëjë të parën ose e ka të vështirë ta bëjë. Lëvizja nga një gjendje në tjetrën është e lidhur me pamundësinë e namazliut.
- Përkufizimi i vështirësisë që e lejon njeriun të falet ulur është vështirësia që e largon përkushtimin (ar. el hushu), për faktin se përkushtimi është qëllimi më i madh namazit.
- Justifikimet që e lejojnë njeriun të falet ulur janë të shumta dhe nuk kufizohen vetëm në sëmundje. Shembujt e tillë janë: kur tavani është shumë i ulët dhe nuk mund të dalë nga një vend i tillë, namazi në anije, makinë ose aeroplan, kur është e nevojshme dhe nuk mund të ngrihet në këmbë. Të gjitha këto janë justifikime të vlefshme për këtë.
- Obligueshmëria e namazit nuk bie për sa kohë që njeriu ka mendje (të shëndoshë). I sëmuri, i cili nuk mund të bëjë me shenjë me kokën e tij bën me shenjë me sytë e tij, duke i ulur pak për rukunë dhe më shumë për sexhden. Nëse ka mundësi të lexojë me gjuhën e tij, duhet ta bëjë këtë ose ndryshe të lexojë me zemër dhe, nëse nuk mund të bëjë me shenjë me sytë e tij, mund të falet me zemër.
- Hadithi në përgjithësi tregon se një person i tillë mund të falet ulur, në çfarëdo mënyre që dëshiron, e për këtë ka ixhma (konsensus të dijetarëve). Mospajtimi është se cila është më e mirë. Shumica e dijetarëve mendojnë se ai duhet të ulet këmbëkryq në rastin kur duhet të qëndrojë në këmbë (meqë nuk është i aftë) dhe pasi të ngrihet nga rukuja, ndërsa duhet të praktikojë formën iftirash (shtrirjen e këmbës së majtë dhe uljen në të dhe ngritjen e këmbës së djathtë) në pozicionin e ngritjes nga sexhdeja.
- Urdhrat e Allahut të Lartësuar duhen zbatuar sipas mundësive dhe aftësive të njeriut. Allahu nuk ngarkon askënd përtej mundësive të tij.
- Kjo tregon tolerancën dhe lehtësimin e sheriatit islam dhe se ai është ashtu siç thotë Allahu i Lartësuar: "Ai nuk ju ka vënë asnjë barrë në fenë tuaj." (El Haxh, 78) Po ashtu thotë: "Allahu dëshiron që t’jua lehtësojë (barrët)." (En Nisa, 28) Mëshira e Allahut të Lartësuar ndaj robërve të Tij është e madhe.
- Kjo që u tha më sipër ka të bëjë me namazin farz (obligativ). Sa i përket namazit nafile (vullnetar), njeriu mund ta falë atë ulur, edhe pa ndonjë arsye. Megjithatë, nëse ai e bën këtë me një arsye të vlefshme, ai do të marrë shpërblimin të plotë, ndërsa e merr vetëm gjysmën e shpërblimit të atij që falet në këmbë, nëse e bën këtë pa arsye, siç është vërtetuar në hadith.