حديث: هر مست کنندۀ -نشه آور- حرام است

عَنْ أَبِي بُرْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ أَبِي مُوسَى الأَشْعَريِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعَثَهُ إِلَى اليَمَنِ، فَسَأَلَهُ عَنْ أَشْرِبَةٍ تُصْنَعُ بِهَا، فَقَالَ: وَمَا هِيَ؟، قَالَ: «البِتْعُ وَالمِزْرُ»، فَقِيلَ لِأَبِي بُرْدَةَ: مَا البِتْعُ؟ قَالَ: نَبِيذُ العَسَلِ، وَالمِزْرُ: نَبِيذُ الشَّعِيرِ، فَقَالَ: «كُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ» خرجه البخاري. وَخَرَّجَهُ مُسْلِمٌ وَلَفْظُهُ: قَالَ: بَعَثَنِي رَسُولُ اَلله أَنَا وَمُعَاذٌ إِلَى اَليَمَنِ، فَقُلْتُ: يَا رَسُولُ اَللَّهِ! إِنَّ شَرَابًا يُصْنَعُ بِأَرْضِنَا يُقَال لَهُ: المِزَرُ مِنَ الشَّعِيرِ، وَشَرَابٌ يُقَالُ لَهُ: البِتْعُ مِنَ العَسَلِ، فَقَالَ: «كُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ». وَفِي رِوَايَةٍ لِمُسْلِمٍ: «فَقَالَ: كُلُّ مَا أَسْكَرَ عَنِ الصَّلَاةِ فَهُوَ حَرَامٌ». وَفِي رِوَايَةٍ لَهُ: «وَكَانَ رَسُولُ الله قَدْ أُعْطِيَ جَوَامِعَ الكَلِمِ بِخَوَاتِمِهِ، فَقَالَ: أَنْهَى عَنْ كُلِّ مُسْكِرٍ أَسْكَرَ عَنْ الصَّلَاةِ».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية: 46]

از ابو بُرده از پدرش ابوموسی اشعری رضی الله عنه روایت است که:
رسول الله صلی الله علیه وسلم او را به یمن فرستاد، وی درباره نوشیدنی‌هایی که در آنجا تهیه می‌شد پرسید، فرمود: «آنها کدامند؟» عرض کرد: «بِتْع و مِزْر»، به ابوبرده گفته شد: بِتْع چیست؟ گفت: آب عسل. و مِزْر: آب جو. آنگاه پیامبر فرمودند: «هر مست‌کننده‌ای -نشه آور- حرام است» این حدیث را بخاری نقل کرده است.
[صحیح] -

توضیح

ابوموسی اشعری (رضی الله عنه) روایت می‌کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) او را به یمن فرستاد، وی در باره نوشیدنی‌هایی که در آنجا تهیه می‌شد پرسید که آیا حرام هستند یا خیر، پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در مورد آنها جویا شد. ابوموسی (رضی الله عنه) عرض کرد: آن نوشیدنی‌ها «بِتْع» (نوشابه عسل) و «مِزْر» (نوشابه جو) هستند. سپس پیامبر (صلی الله علیه وسلم) که به فصاحت و گفتار پرمعنی مختصر (جوامع الکلم) آراسته بود، فرمودند: «هر چه نشه آور باشد، حرام است».

از فوائد حدیث

1. نبیذ به آبی گویند که خرما، عسل، جو یا مانند آن در آن ریخته شود تا طعم و مزۀ شیرین پیدا کند، این نوشیدنی ممکن است پس از مدتی تخمیر شده و نشه آور گردد.
2. حدیث پیشین قاعده‌ای کلی در تحریم همۀ انواع مسکرات اعم از شراب، حشیش/چرس و دیگر مواد نشه کننده می باشد.
3. اهمیت پرسش از امور مورد نیاز مسلمان.
4. نخستین گام در تحریم شراب، هنگام فرا رسیدن وقت نماز بود؛ زمانی که گروهی از مهاجران در حالی که نشه بودند به نماز ایستادند و در قرائت خود اشتباه کردند؛ در این هنگام این قول الله متعال نازل گردید:
5. (ای کسانی‌ که ایمان آورده‌اید، در حال نشه به نماز نزديک نشويد تا زمانی که بدانید چه می‌گویید)[النساء: 43]. منادی رسول الله (صلی الله علیه وسلم) ندا نمود که:هیچ نشه به نماز نزدیک نشود"، سپس الله متعال آن را به طور کلی با آیات دیگر حرام گردانید:
6. (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بی‌تردید، شراب و قمار و نشانه‌های معبودان باطل و تیرهای قرعه‌کشی [برای فالگیری]، پلید [و] از کار[های] شیطان هستند؛ پس از آنها دوری کنید؛ باشد که رستگار شوید. در حقیقت، شیطان می‌خواهد با شراب و قمار، در میان شما دشمنی و کینه ایجاد کند و شما را از یاد الله و از نماز بازدارد؛ پس [ای مؤمنان، حال که حقیقت را دانستید،] آیا از آنها دست برمی‌دارید؟) [المائدة: 90، 91].
7. الله متعال شراب را حرام قرار داده؛ به دلیل ضررها و مفاسد بزرگی که دارد.
8. عبرت و معیار در تحریم، وجود صفت نشه آوری است؛ بنابر این اگر نبیذ وصف نشه آوری داشته باشد حرام است، و اگر این وصف را نداشته باشد مباح می‌باشد.