حديث: أَلا أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ الجنَّة؟ كُلُّ ضَعيفٍ مُتَضَعِّفٍ لَوْ أَقْسَم عَلَى اللَّه لأبرَّه، أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بَأَهْلِ النَّارِ؟ كُلُّ عُتُلٍّ جَوَّاظٍ مُسْتَكْبِرٍ». «آيا بهتشيان را به شما معرفی نکنم؟ هر ضعيف و مستضعفی که اگر به الله سوگند ياد کند، الله سوگندش را تحقق می بخشد؛ آيا دوزخيان را به شما معرفی نکنم؟ هر انسان، تندخو و سنگ دل و ثروت اندوزی که بذل و بخشش نمی کند و برتری طلب و متکبر است

عَنْ حَارِثَةَ بْنِ وَهْبٍ الخُزَاعِيِّ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ الجَنَّةِ؟ كُلُّ ضَعِيفٍ مُتَضَعِّفٍ، لَوْ أَقْسَمَ عَلَى اللَّهِ لَأَبَرَّهُ، أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ النَّارِ: كُلُّ عُتُلٍّ جَوَّاظٍ مُسْتَكْبِرٍ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4918]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از حارثة بن وهب الخزاعی رضی الله عنه روایت است که از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که می فرمودند:
«أَلا أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ الجنَّة؟ كُلُّ ضَعيفٍ مُتَضَعِّفٍ لَوْ أَقْسَم عَلَى اللَّه لأبرَّه، أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بَأَهْلِ النَّارِ؟ كُلُّ عُتُلٍّ جَوَّاظٍ مُسْتَكْبِرٍ». «آيا بهتشيان را به شما معرفی نکنم؟ هر ضعيف و مستضعفی که اگر به الله سوگند ياد کند، الله سوگندش را تحقق می بخشد؛ آيا دوزخيان را به شما معرفی نکنم؟ هر انسان، تندخو و سنگ دل و ثروت اندوزی که بذل و بخشش نمی کند و برتری طلب و متکبر است».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 4918]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم برخی از ویژگی های بهشتیان ​​و دوزخیان خبر می دهند.
اکثر بهشتیان: «ضعیف و متواضع هستند» یعنی: متواضع و فروتن در برابر الله متعال هستند، در برابر او تعالی خود را خوار و ذلیل می‌کنند، مردم آنان را ضعیف و حقیر می شمارند، اگر همین شخص متذلل از روی امید جهت میسر شدن امری قسم یاد کنند، الله متعال قسم وی را تحقق می بخشد، و آنچه را که طلب نموده و سوگند یاد کرده اجابت می نماید.
بیشتر دوزخیان: «عُتُل» آنانی که تندخو و خشن و بسیار ستیزگر است، و یا فاحشی که به هیچ نیکی تند نمی دهند، «جواظ» متکبر و ناسپاس با بدن بزرگ، با کبر و غرور راه می رود، و اخلاق بد دارد، «مستکبر» که از روی تکبر حق را نمی پذیرد، و دیگران را تحقیر می کند.

از فوائد حدیث

1. تشویق مردم به داشتن ویژه گی های بهشتیان ​​و برحذر داشتن از ویژه گی های دوزخیان.
2. فروتنی برای الله متعال و برای اوامر و نواهی او و تسلیم در برابر آنهاست، و برای مخلوق با عدم تکبر نسبت به آنهاست.
3. ابن حجر گفت: مقصود این است که اکثر بهشتیان ​​اینها هستند، همچنان بیشتر دوزخیان بخش دیگری هستند، و مقصود فراگرفتن در هر دو طرف نیست.