بروز رسانی: کدامين دعا به اجابت نزديک تر است؟ فرمود: «جَوْفَ اللَّيْلِ الآخِرِ، وَدُبُرَ الصَّلَواتِ المَكْتُوباتِ»: «دعا در دلِ نيمه ی پايانيِ شب و دعا در پايان نمازهای فرض».

عن أبي أمامة رضي الله عنه مرفوعاً: قيل لرسول الله صلى الله عليه وسلم : أيُّ الدعاء أسمع؟ قال: «جَوْفَ الليل الآخِر، ودُبُر الصلوات المكتوبات».
[حسن] - [رواه الترمذي]

از ابوامامه رضی الله عنه روایت است که به رسول الله صلی الله علیه وسلم گفته شد: کدامين دعا به اجابت نزديک تر است؟ فرمود: «جَوْفَ اللَّيْلِ الآخِرِ، وَدُبُرَ الصَّلَواتِ المَكْتُوباتِ»: «دعا در دلِ نيمه ی پايانيِ شب و دعا در پايان نمازهای فرض».
[حسن است] - [به روایت ترمذی]

شرح

از رسول الله صلی الله علیه وسلم پرسیده شد: کدامین دعا به اجابت نزدیک تر است؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم خبر می دهد دعایی که در پایان شب باشد و دعایی که در پایان نمازهای فرض باشد. مراد از «دبر الصلوات» پایان نماز و قبل از سلام دادن است. هرچند این بر خلاف چیزی است که به ذهن خطور می کند. اما اینکه الله متعال در پایان نماز ذکری را قرار داده و رسول الله صلی الله علیه وسلم بین تشهد و سلام دادن دعا می کردند، موید این دیدگاه می باشد. پایبندی به دعا بعد از نماز فرض و همچنین نافله، سنت نیست بلکه بدعت است. چون محافظت بر این دعا، آن را در جایگاه سنت راتبه قرار می دهد، چه قبل از اذکار وارده بعد از نماز باشد یا بعد از آنها؛ اما اینکه گاها بعد از نماز فرض دعا شود اشکالی ندارد هرچند ترک آن بهتر است. چراکه الله متعال بعد از نماز چیزی جز ذکر و یاد او تشریع نکرده است چنانکه می فرماید: «فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ»: «هرگاه نماز را به پایان بردید، الله را یاد کنید». و رسول الله صلی الله علیه وسلم به دعای بعد از نماز توصیه نکرده است بلکه توصیه ی ایشان به دعای بعد از تشهد و قبل از سلام بوده است. بنابراین چنانکه این مساله منقول است، سزاوارتر به عمل هم می باشد تا نمازگزار پروردگارش را در حین مناجات با او در نماز و قبل از خارج شدن از نماز بخواند.