حديث: أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الرَّبُّ مِنَ العَبْدِ فِي جَوْفِ اللَّيْلِ الآخِرِ

عَن أَبِي أُمَامَةَ قَالَ: حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ عَبَسَةَ رضي الله عنه أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الرَّبُّ مِنَ العَبْدِ فِي جَوْفِ اللَّيْلِ الآخِرِ، فَإِنْ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ مِمَّنْ يَذْكُرُ اللَّهَ فِي تِلْكَ السَّاعَةِ فَكُنْ».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي والنسائي] - [سنن الترمذي: 3579]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابو امامه رضی الله عنه روایت است که فرمود عمرو بن عبسه رضی الله عنه به من گفتند که از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که می فرمودند:
«أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الرَّبُّ مِنَ العَبْدِ فِي جَوْفِ اللَّيْلِ الآخِرِ، فَإِنْ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ مِمَّنْ يَذْكُرُ اللَّهَ فِي تِلْكَ السَّاعَةِ فَكُنْ». «قریب ترین زمانی که پروردگار به بنده اش نزدیک می باشد در نیمه‌ی شب است، پس اگر می‌توانی در آن ساعت از یاد کنندگان الله باشی پس باش».
[صحیح] - [ابو داود و ترمذی و نسایی روایت کرده] - [سنن ترمذی - 3579]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر می دهند که: پروردگار سبحانه و تعالی در سوم حصۀ آخر شب به بنده نزدیکتر می باشد؛ اگر توفیق یافتی و توانستی ـ ای مؤمن ـ در این وقت از عبادت کننده گان و نمازگزاران و ذکر کنندگان و توبه کنندگان باشی، باید آن را غنیمت شمرده و در آن تلاش کنی.

از فوائد حدیث

1. تشویق مسلمان به ذکر در آخر شب.
2. برتریت در میان اوقات برای ذکر و دعا و نماز.
3. میرک گفت: در فرق بین قول او: «أقرب ما يكون الرب من العبد» "قریب ترین حالت پرودگار با بنده اش" با قول او: «أقرب ما يكون العبد من ربه وهو ساجد» "قریب ترین حالت که بنده به پرودگارش می باشد حالتی است که او در سجده باشد": مقصود در اینجا بیان کردن زمانی است که در آن وقت پروردگار در نزديكترين حالت به بنده می باشد که همانا نیمۀ شب است، اما مقصود در آنجا تقرب حالت بنده از پروردگار است که همانا حالت سجده است.