Hadith: N bɛ alaɲɛsiraɲɛ sarankanikan di aw ma, ani lamɛli ni labatoli, hali n’aw ka maratigi kɛra jon do de ye, ni Ala ye sijan di maa min ma ; aw la, o bɛ na fɔkɔɲɔgɔnya caman ye . N b’aw ma o tuma la nin ka taasira ye ani n nɔnabila kandalenw (naani) ka taasira

عَنْ أَبِي نَجِيحٍ العِرْبَاضِ بْنِ سَارِيَةَ رضي الله عنه قَالَ: وَعَظَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَوْعِظَةً وَجِلَتْ مِنْهَا القُلُوبُ، وَذَرَفَتْ مِنْهَا العُيُونُ، فَقُلْنَا: يَا رَسُولَ اللهِ! كَأَنَّهَا مَوْعِظَةُ مُوَدِّعٍ؛ فَأَوْصِنَا، قَالَ:
«أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ، وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَةِ، وَإِنْ تَأَمَّرَ عَلَيْكُمْ عَبْدٌ، فَإِنَّهُ مَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ بَعْدِي فَسَيَرَى اخْتِلَافًا كَثِيرًا، فَعَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ المَهْدِيينَ، عَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ؛ فَإِنَّ كُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي] - [الأربعون النووية: 28]

A minɛna najibi iribadi fa la saariyata den Ala diɲɛna a ma a ko: kira y'anw waaju nɛɛma ni kisi b'a ye waajuli min ye dusukunw siran, ka ɲɛjiw bɔn, anw ko: yaa Ala ka ciden ! A bɛ i n'a fɔ nin ye kunbɛnda waajuli ye; sarankani di an ma, a ko:
<< N bɛ alaɲɛsiraɲɛ sarankanikan di aw ma, ani lamɛli ni labatoli, hali n’aw ka maratigi kɛra jon do de ye, ni Ala ye sijan di maa min ma ; aw la, o bɛ na fɔkɔɲɔgɔnya caman ye . N b’aw ma o tuma la nin ka taasira ye ani n nɔnabila kandalenw (naani) ka taasira aw ye taasira n minɛ n'aw tagaju ye, n b'aw ladi ka bɔ kokura sindi ma; i k'a dɔn ko sindilen bɛɛ ye fili ye>>.
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي] - [الأربعون النووية - 28]

Explanation

Kira y'a ka sahabaw waaju nɛɛma ni kisi b'a ye wajuli faamuyalen dɔ la min ye dusukunw siran ka ɲɛjiw bɔn, U ko: yaa Ala ka ciden ni bɛ i n'a fɔ kanbɛda waajuli, u ye sɛbɛdɔn min y'a walawalali la kira fɛ kisi b'a ye, u ye sarankana ɲini yaasa ka minɛli kɛ n'o ye a kɔfɛ, A ko: n b'aw ma ni alaɲɛsiranyɛ ye se ni fanga tìgì, ni waajibikow kɛli ye ani haramukow toli, Ani mɛnni ni kumakan labàtoli: o kɔrɔ: ɲɛmɔgɔw, hali ni jɔn dɔ kɛra aw ɲɛɛma ye, o kɔrɔ mɔgɔw la jɔyɔrɔ majigineba kɛra aw ka ɲɛmɔgɔ ye aw kana aw nunkɔrɔta a kan aw y'a kumakan la bàto, bàlàwu càrili ɲɛsiran kama, i k'a dɔn ni mɔgɔ min balola aw la o na fɔnkɔɲɔgɔyacaama ye. O kɔfɛ a ye fɔnkɔɲɔgɔnya n fura di u ma, o de ye a le kira n'a nɔnabila naani kandalen ninnu ka taasira ye a kɔfɛ, tuɲatigi Abubakari ni Umaru ni Usumana ni Ali Ala diɲɛna u bɛɛ ma, an'a minɛli ni tagaju ye o kɔrɔ- ɲin laban da kɔnɔ-: o kɔrɔ o cɛsiri ɲɔgɔn banbali la sunna kan a n'a minɛli, A y'u ladi kokura sindili la diinɛ la, i k'a dɔn kokura sindilen bɛɛ ye fili de ye.

Benefits from the Hadith

1. Tùgùli sunna kɔ ani banbali a kan o nàfà.
2. Màgodonni waajulikan na ani dusukun magayali.
3. Yamaruya ka tugu a nɔnabila naani ninnu kɔ a faatulen kɔ fɛ, o lu ye Abubakari ni Umaru ni Usumana ni Ali de ye Ala diɲɛna u bɛɛ ma.
4. Bàlili ka bɔ kokurasindi ma diinɛ kɔnɔ, ani k'a fɔ ko kokura sindilen bɛɛ ye fili de ye.
5. Kumakan mɛnni n'a la bàtoli mɔgɔ ye min bilala silamɛw ka ko kunna k'a sɔrɔ a ma kɛ ni Alasɔsɔ ye.
6. Alaɲɛsiranyɛ nàfà se ni fanga tìgì ye sanga ni lahalaya bɛɛ la.
7. Fɔnkɔɲɔgɔnya bɛ kɛ ni mànto n ni ɲɔgɔncɛ, nka n'a kɛra seginni bɛ waajibiya ka taa kira ka sunna de ma nɛɛma ni kisi b'a ye ani nɔnabila kandalenw.