หะดีษ: ฉันขอเตือนพวกเจ้าทั้งหลายให้พึงยำเกรงอัลลอฮ์ เจ้าจงเชื่อฟังและภักดีต่อผู้ปกครองแม้เขาจะเป็นทาส แน่นอนใครมีชีวิตอยู่ต่อไปหลังจากฉัน เขาจะได้เห็นความขัดแย้งอย่างมากมาย ดังนั้นพวกเจ้าทั้งหลายพึงยึดมั่นในแบบฉบับของฉัน และแบบฉบับของบรรดาเคาะลีฟะฮ์ ผู้ทรงธรรม ผู้ได้รับทางนำ

عَنْ أَبِي نَجِيحٍ العِرْبَاضِ بْنِ سَارِيَةَ رضي الله عنه قَالَ: وَعَظَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَوْعِظَةً وَجِلَتْ مِنْهَا القُلُوبُ، وَذَرَفَتْ مِنْهَا العُيُونُ، فَقُلْنَا: يَا رَسُولَ اللهِ! كَأَنَّهَا مَوْعِظَةُ مُوَدِّعٍ؛ فَأَوْصِنَا، قَالَ:
«أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ، وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَةِ، وَإِنْ تَأَمَّرَ عَلَيْكُمْ عَبْدٌ، فَإِنَّهُ مَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ بَعْدِي فَسَيَرَى اخْتِلَافًا كَثِيرًا، فَعَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ المَهْدِيينَ، عَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ؛ فَإِنَّ كُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي] - [الأربعون النووية: 28]

จากอบูนะญิห์ นั่นคือ อัล-อิรบาฏ บิน สาริยะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า: ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะสัลลัม ได้แสดงธรรมเทศนาที่ทำให้หัวใจของเราสั่นสะท้านและน้ำตาไหล เราจึงกล่าวว่า: โอ้ท่านศาสดาแห่งอัลลอฮ์! เสมือนเป็นคำเทศนาอำลา โปรดชี้แนะพวกเราด้วยเถิด ท่านกล่าวว่า:
"ฉันขอเตือนพวกเจ้าทั้งหลายให้พึงยำเกรงอัลลอฮ์ เจ้าจงเชื่อฟังและภักดีต่อผู้ปกครองแม้เขาจะเป็นทาส แน่นอนใครมีชีวิตอยู่ต่อไปหลังจากฉัน เขาจะได้เห็นความขัดแย้งอย่างมากมาย ดังนั้นพวกเจ้าทั้งหลายพึงยึดมั่นในแบบฉบับของฉัน และแบบฉบับของบรรดาเคาะลีฟะฮ์ ผู้ทรงธรรม ผู้ได้รับทางนำ พวกเจ้าจงยึดมันไว้ให้มั่นและจงกัดมันไว้ด้วยฟันกราม เจ้าทั้งหลายพึงระวังเรื่องบิดอะฮ์ต่างๆ เพราะแท้จริงทุกบิดอะฮ์เป็นเรื่องหลงผิด
[เศาะฮีห์] - [رواه أبو داود والترمذي] - [الأربعون النووية - 28]

คำอธิบาย​

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้ให้คำเทศนาแก่บรรดาเศาะฮาบะฮ์ของท่านด้วยคำเทศนาที่กินใจมาก ซึ่งทำให้หัวใจเกิดความหวาดกลัวและทำให้น้ำตาไหล พวกเขากล่าวว่า: โอ้ท่านเราะซูลุลลลอฮ์ เหมือนกับว่าเป็นการเทศนาครั้งสุดท้ายเป็นการอำลา เนื่องจากพวกเขาได้เห็นการพูดที่ลึกซึ้งของท่าน ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ในการเทศนา ดังนั้น พวกเขาจึงขอคำสั่งเสียเพื่อจะได้นำเอาไปปฏิบัติในภายหลัง ท่านกล่าวว่า"ฉันขอสั่งเสียแก่พวกเจ้าด้วยการยำเกรงต่ออัลลอฮ์ ตะอาลา ด้วยการปฏิบัติในสิ่งที่ถูกสั่งให้ปฏิบัติ และละทิ้งในสิ่งต้องห้ามต่างๆ. การเชื่อฟังและการปฏิบัติตามผู้นำ แม้ว่าจะมีผู้นำที่มาจากทาสชาวเอธิโอเปียก็ตาม คือเป็นบุคคลที่ต่ำต้อยที่สุดกลายเป็นผู้ปกครองเหนือพวกเจ้า ก็จงอย่าละเลยในการเชื่อฟังและปฏิบัติตามเขา เพราะกลัวว่าจะเกิดฟิตนะฮ์ เพราะว่าใครก็ตามในหมู่พวกเจ้าที่มีชีวิตอยู่ เขาได้จะเห็นความขัดแย้งมากมาย จากนั้นท่านได้อธิบายให้พวกเขารู้ถึงทางออกจากความขัดแย้งนี้ และนั่นก็คือด้วยการยึดมั่นในซุนนะฮ์ของท่านและซุนนะฮ์ของบรรดาคอลีฟะฮ์ผู้ทรงธรรมที่มาหลังจากท่าน คือท่านอบูบักร์ อัลศิดดีก ท่านอุมัร บิน อัลค็อฏฏอบ ท่านอุษมาน บิน อัฟฟาน และท่านอาลี บิน อบีฏอลิบ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุม และยึดซุนนะฮ์นั้นด้วยฟันกราม ความหมายคือ ให้จริงจังกับซุนนะฮ์และยึดมั่นกับมัน และได้ตักเตือนให้ระวังจากสิ่งสร้างขึ้นมาใหม่ในศาสนา เพราะทุกสิ่งที่เป็นบิดอะฮ์คือความหลงผิด

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. ความสำคัญของการยึดมั่นในซุนนะฮ์และปฏิบัตติตามมัน
2. การให้ความสำคัญกับการตักเตือนและการขัดเกลาจิตใจ
3. ใช้ให้ปฏิบัติตามบรรดาคอลิฟะฮ์ผู้ทรงธรรมทั้งสี่หลังจากท่าน นั่นคือท่านอบูบักร ท่านอุมัร ท่านอุษมาน และท่านอาลี เราะฎิยัลลอฮุอันฮุม
4. ห้ามสร้างอุตริในศาสนา เพราะทุกสิ่งที่เป็นสิ่งใหม่นั้นคือความหลงผิด
5. เชื่อฟังและการปฏิบัติตามต่อผู้นำแห่งศรัทธาชนในสิ่งที่ไม่เป็นการเนรคุณต่ออัลลอฮ์.
6. ความสำคัญของการตักวา(ความยำเกรง)ต่ออัลลอฮ์ในทุกเวลาและทุกสถานการณ์
7. ความขัดแย้งนั้นเกิดขึ้นอย่างแน่นอนในประชาชาตินี้ และเมื่อความขัดแย้งเกิดขึ้น จำเป็นต้องยึดมั่นในซุนนะฮ์ของท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม และซุนนะฮ์ของบรรดาคอลิฟะฮ์ผู้ทรงธรรมทั้งสี่