Ҳадис: Ҳар бирингиз мутасаддисиз, ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بنِ عُمرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُما أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«كُلُّكُمْ رَاعٍ فَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، فَالأَمِيرُ الَّذِي عَلَى النَّاسِ رَاعٍ وَهُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُمْ، وَالرَّجُلُ رَاعٍ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَهُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُمْ، وَالمَرْأَةُ رَاعِيَةٌ عَلَى بَيْتِ بَعْلِهَا وَوَلَدِهِ وَهِيَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُمْ، وَالعَبْدُ رَاعٍ عَلَى مَالِ سَيِّدِهِ وَهُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُ، أَلاَ فَكُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2554]

Бу таржима қайта кўрилиши ва текширилиши кекак.

Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳумодан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
«Ҳар бирингиз мутасаддисиз, ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз. Ҳар бир раҳбар инсонлар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Эр ўз аҳли аёли ва қўл остидагилар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Хотин эрининг уйида мутасаддидир ва қўл остидагилар учун масъулдир. Қул хожасининг молига мутасаддидир ва унинг учун масъулдир. Ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз», дедилар».
[Тўғри матн] - [Муттафақун алайҳ] - [Саҳиҳул Бухорий - 2554]

Изоҳ

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар бир мусулмоннинг одамлар орасида бўйнига олган бажарадиган масъулиятлари бор эканини хабар бердилар. Имом ва амир Аллоҳ бошлиқ қилиб қўйганларга мутасадди. Шариатларини сақлаши, зулм қилганлардан ҳимоя қилиши, душманлари биоан урушиши ва ҳақларини зое қилмаслиги даркор. Киши аҳли оиласининг нафақаси, яхши яшашлари, таълими ва одоби бўйича жавобгар. Аёл эрининг уйида уй ишлари, бола тарбияси бўйича мутасадди ва шунга масъул. Хизматчи, қул ва ишчи саййидининг моли ҳақида сўралади. Молини яхши сақлаши ва хизмати ҳақида сўралади. Ҳар бир инсон қўл остидагиларга мутасадди ва масъулдир.

Ҳадиснинг фойдалари

1. Мусулмон муҳитта барчада масъулият бор. Барча кучи, қудрати етадиган нарсалардан масъул.
2. Аёлнинг масъулиятлари жуда катта.
3. Эрининг уй-жойини ва ўз болалари олдидаги масъулиятлари бунга далолат қилади