නබි වදන: ඔබ අතරින් කෙනෙක්, තමාට ප්‍රිය කරන යමක් වී නම්, එය තම සහෝදරයා වෙනුවෙන් ද ප්‍රිය කරන තෙක් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නෙකු නොවනු ඇත
عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قالَ:
«لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ، حَتَّى يُحِبَّ لِأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 13]
المزيــد ...
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ප්‍රකාශ කළ බව අනස් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී.
"ඔබ අතරින් කෙනෙක්, තමාට ප්‍රිය කරන යමක් වී නම්, එය තම සහෝදරයා වෙනුවෙන් ද ප්‍රිය කරන තෙක් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නෙකු නොවනු ඇත."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح البخاري - 13]
කෙනෙක් තමන් වෙනුවෙන් ප්‍රිය කරන අවනතභාවය, මෙලොව හා මතුලොව පවතින යහපත තම සහෝදරයා වෙනුවෙන් ද ප්‍රිය කරන තෙක්, එමෙන්ම තමන් වෙනුවෙන් පිළිකුල් කරන යමක් ඔහු වෙනුවෙන් ද පිළිකුල් කරන තෙක් කිසිදු මුස්ලිම්වරයකුගේ විශ්වාසය සම්පූර්ණ වීම සහතික නොවන බව නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ පැහැදිලි කළහ. එහෙයින් මුස්ලිම් සහෝදරයකු තුළ ඔහුගේ ආගමික කටයුතුවල යම් අඩුපාඩුවක් දුටු විට එය නිවැරදි කිරීමට උත්සාහ කළ යුතුය. එහි යහපතක් දුටු විට එය ඔහුට සපුරා දී උදව් කළ යුතුය. ඔහුගේ ආගමික හා ලෞකික කටයුතුවල දී ඔහුට උපදෙස් දිය යුතුය.
හදීසයේ හරය
- පුද්ගලයකු තමන් වෙනුවෙන් ප්‍රිය කරන දෑ ඔහුගේ සහෝදරයාටද ලැබීම ගැන කැමති විය යුතු වේ. ඊට හේතුව තමන් වෙනුවෙන් ප්‍රිය කරන දෑ තම සහෝදරයාට ලැබීම ගැන ප්‍රිය නො කරන්නාට දේව විශ්වාසය නොමැතැයි ප්‍රකාශ කෙරී ඇති බැවින් එය අනිවාර්යය බව පෙන්වා දෙයි.
- අල්ලාහ් විෂයයෙහි පවතින සහෝදරත්වය, පරම්පරාවෙන් පැවත එන සහෝදරත්වයට වඩා ඉහළය. එහෙයින් එහි අයිතිය වඩාත් අනිවාර්යය වේ.
- මෙම ආදරය අහිමි කරන මුස්ලිම්වරයකුගේ ජීවිතයට ඔහුගේ ධනයට හා ඔහුගේ ආත්ම අභිමානයට විරුද්ධව පවතින වංචාව, කේළම, ඊර්ෂ්‍යාව හා ක්‍රෝධය වැනි සෑම ප්‍රකාශයක්ම හා ක්‍රියාවක්ම තහනම් කිරීම.
- "ඔහුගේ සහෝදරයාට" යන කියමන සඳහන්ව ඇති බැවින් ක්‍රියාවට අනුබල දෙන වචන කිහිපයක් භාවිතා කිරීමේ යෝග්‍යතාව.
- අල්-කිර්මානි තුමා මෙසේ පවසා ඇත: "තමන් වෙනුවෙන් වෛර කරන නපුරක් වී නම් තම සහෝදරයා වෙනුවෙන් ද එවැන්නක් ගැන වෛර කිරීම දේව විශ්වාසයේ කොටසක් වන අතර එය මෙහි සඳහන් කර නැත. මක්නිසාද යත් යමක් කෙරෙහි පවතින ආදරය එයට පටහැනිව පවතින වෛරය ද අනිවාර්යය කරන බැවින් ඒ ගැන සඳහන් නොකළ ද ප්‍රමාණවත් වේ.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: මිනිසෙකු තම සහෝදරයකුට ප්රේම කරන්නේ නම් තමන් ඔහුට ප්රේම කරන බව දැනුම් දිය යුතු වේ.
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: විකුණන විටත් මිලට ගන්නා විටත් තීන්දු කරන විටත් අවකාශය ලබා දෙන මිනිසාට අල්ලාහ් කරුණා කරත්වා!
- නබි වදන: මිනිසුන් සමග ණය ගනුදෙනු කරන පුද්ගලයෙකු විය. ඔහු තම සේවා දායකයාට ‘ඔබ බංකොලොත් ලෙස පැමිණි විටෙක, ඒ ගැන ඔබ නොසලකා හරින්න. අල්ලාහ් අපට සමාව දෙන්නට පුළුවන’ යැයි පවසමින් සිටියේය. ඔහු අල්ලාහ්ව මුණ ගැසුණේය. ඔහු ඔහුට සමාව දුන්නේය.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ් සියලු කරුණුවලට යහපත ලියා ඇත. එබැවින් නුඹලා මරණ දඬුවම පිරිනමන විට මරණ දඬුවම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. නුඹ සත්ව ගෙල සිඳන විට ගෙල සිඳීම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. තවද නුඹලාගෙන් අයකු තම ආයුධය හොදින් මුවහත් කරත්වා ඔහු ගෙල සිඳිනු ලබන සත්වයා කපා නිදහස් කරත්වා.
- නබි වදන: සැබැවින්ම මිනිසෙකු නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්හට: ‘මට ඔබ උපදෙස් දෙනු මැනව!’ යැයි පවසා සිටියේය. එතුමා: “ඔබ කෝප නොවනු” කීප වරක් ම ඔහු එසේ විමසා සිටියේය. එවිට ද “ඔබ කෝප නොවනු.” යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: සැබැවින්ම යුක්තිගරුකයින් අල්ලාහ් අභියස ආලෝකයෙන් යුතු වේදිකාවන් මත සිටිති. ඔවුහු වනාහි ඔවුන්ගේ තීන්දුවලත් ඔවුන්ගේ පවුල් අතරත් ඔවුන් භාරව කටයුතු කළ දෑ තුළත් සාධාරණය ඉටු කරන්නන් වූහ.