حديث: رَبِّ اغْفِرْ لِي خَطِيئَتِي وَجَهْلِي، وإسرافِي فِي أمْرِي، وَمَا أنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنّي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي جِدِّي وَهَزْلِي؛ وَخَطَئِي وَعَمْدِي؛ وَكُلُّ ذَلِكَ عِنْدِي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أخَّرْتُ، وَمَا أسْرَرْتُ وَمَا أعْلَنْتُ، وَمَا أنتَ أعْلَمُ بِهِ مِنِّي، أنْتَ المُقَدِّمُ، وأنْتَ المُؤَخِّرُ، وأنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ». «پروردگارا اشتباهات و جهل کاری هايم و زياده روی ام در کارها و آنچه را تو بهتر از من می دانی، بيامرز؛ بار الها گناهانی را که به جدّی، شوخی و به عمد و خطا انجام داده ام، ببخشای؛ و خود معترفم که همه ی اين گناهان در من وجود دارد. بار الها، اين تويی- که هرکس را بخواهی به سوی کارهای نيک و بهشت - به پيش می بری و- هرکس را بخواهی از کارهای نيک و بهشت - عقب می اندازی و تو بر هر کاری توانايی

عَنِ أَبِي مُوسَى رضي الله عنه، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ كَانَ يَدْعُو بِهَذَا الدُّعَاءِ:
«رَبِّ اغْفِرْ لِي خَطِيئَتِي وَجَهْلِي، وَإِسْرَافِي فِي أَمْرِي كُلِّهِ، وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي خَطَايَايَ، وَعَمْدِي وَجَهْلِي وَهَزْلِي، وَكُلُّ ذَلِكَ عِنْدِي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ، أَنْتَ المُقَدِّمُ وَأَنْتَ المُؤَخِّرُ، وَأَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6398]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابو موسی رضی الله عنه، از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت است که ایشان این دعاء را می خواندند:
«رَبِّ اغْفِرْ لِي خَطِيئَتِي وَجَهْلِي، وإسرافِي فِي أمْرِي، وَمَا أنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنّي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي جِدِّي وَهَزْلِي؛ وَخَطَئِي وَعَمْدِي؛ وَكُلُّ ذَلِكَ عِنْدِي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أخَّرْتُ، وَمَا أسْرَرْتُ وَمَا أعْلَنْتُ، وَمَا أنتَ أعْلَمُ بِهِ مِنِّي، أنْتَ المُقَدِّمُ، وأنْتَ المُؤَخِّرُ، وأنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ». «پروردگارا اشتباهات و جهل کاری هايم و زياده روی ام در کارها و آنچه را تو بهتر از من می دانی، بيامرز؛ بار الها گناهانی را که به جدّی، شوخی و به عمد و خطا انجام داده ام، ببخشای؛ و خود معترفم که همه ی اين گناهان در من وجود دارد. بار الها، اين تويی- که هرکس را بخواهی به سوی کارهای نيک و بهشت - به پيش می بری و- هرکس را بخواهی از کارهای نيک و بهشت - عقب می اندازی و تو بر هر کاری توانايی».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 6398]

توضیح

یکی از دعاهای جامع پیامبر صلی الله علیه وسلم این بود که می فرمودند:
"رب اغفر لي خطيئتي" و گناهانم را، "وجهلي" و هر آنچه که بدون دانستنم از من سرزده.
"وإسرافي في أمري كله" و تقصیر و از حد گذری ام را.
"وما أنت أعلم به مني" و آنچه تو از من بیشتر می دانی.
"اللهم اغفر لي خطاياي وعمدي" و آن گناهان که از من بگونۀ قصدی و دانستنی رخ داده است.
"وجدي وهزلي" و آنچه که بگونۀ مزاح، و آنچه در هر دو حالت از سوی من اتفاق افتیده است.
"وكل ذلك عندي" چنانچه همه گناهان و عیب ها را جمع آوری نمود.
"اللهم اغفر لي ما قدمت" هر آنچه که گذشت، "وما أخرت" هر آنچه را در آینده می آید.
"وما أسررت" آنچه را در خفا انجام داده ام، "وما أعلنت" و آنچه را آشکارا انجام داده ام.
"أنت المقدم وأنت المؤخر" هر کس از مخلوقت را بخواهی به رحمتت نزدیک می کنی، و توفیق می دهی به آنچه که تو راضی می شوی، و هر که را بخواهی از رحمت و توفیقت دور کرده و خوار می کنی، پس اموری را که تو دور نمودی نزدیک کنندۀ برای آن نیست، و اموری را که تو نزدیک نمودی دور کنندۀ برای آن نیست.
"وأنت على كل شيء قدير" با قدرت و ارادۀ کامل، عملی کنندۀ هر آنچه را بخواهید.

از فوائد حدیث

1. فضیلت این دعاء، و به آن حرص ورزیدن، بنا بر الگو برداری از پیامبر صلی الله علیه وسلم.
2. نهی از اسراف، و این که اسراف کننده در معرض مجازات قرار می گیرد.
3. الله متعال انسان را بهتر از خودش می شناسد، پس باید امور خود را به الله متعال تفویض کند؛ زیرا ممکن است انسان بدون اینکه بداند اشتباه کند.
4. ممکن است انسان به خاطر شوخی‌هایش مورد بازپرس قرار گیرد، همان‌طور که به جدیت‌اش مورد بازپرس قرار می گیرد، بنابراین انسان باید مراقب شوخی‌هایش باشد.
5. ابن حجر عسقلانی می گوید: من در هیچ یک از روشهای او جایی برای این دعا ندیدم، و بیشتر آخرین آن واقع شده... در نماز شب آن را می گفت، و همچنین واقع شده که وی آن را در آخر نماز می‌گفت، و روایات در این‌که قبل از سلام می‌گفت یا بعد از آن، مختلف است؟ با سخنان آن وارد شده است.
6. آیا پیامبر صلی الله علیه وسلم اشتباه نموده که طلب آمرزش می خواهد؟ گفته شده که وی آن را از بهر تواضع و فروتنی گفته است، و یا از بهر از دست رفتن کمال و ترک اولای گناهان، و يا مقصودش از سهو بوده، و يا آنچه پيش از نبوت بوده، و گفته شده: استغفار عبادتیست که باید انجام شود، نه برای بخشش، بلکه به برای عبادت، و گفته شده: این برای تنبیه و آموزش امتش است؛ تا احساس امنیت کرده و استغفار را رها کنند.