حديث: إِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَصُومُوا، وَإِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَأَفْطِرُوا، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَاقْدُرُوا لَهُ». «هرگاه آنرا (هلال رمضان) ديديد، روزه بگيريد و هرگاه آنرا (هلال شوال) ديديد، افطار کنيد؛ و اگر آسمان ابری بود و ماه را نديديد، سی روز را کامل نماييد

عَنْ ابْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«إِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَصُومُوا، وَإِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَأَفْطِرُوا، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَاقْدُرُوا لَهُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1900]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابن عمر رضی الله عنما روایت است که فرمود: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند:
«إِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَصُومُوا، وَإِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَأَفْطِرُوا، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَاقْدُرُوا لَهُ». «هرگاه آنرا (هلال رمضان) ديديد، روزه بگيريد و هرگاه آنرا (هلال شوال) ديديد، افطار کنيد؛ و اگر آسمان ابری بود و ماه را نديديد، سی روز را کامل نماييد».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 1900]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم نشانۀ دخول و خروج ماه رمضان را بیان نموده و فرمودند: هرگاه هلال ماه رمضان را دیدید روزه بگیرید، و در صورتی که مانعی برای دیدن هلال ماه وجود داشته باشد مانند هوای ابری یا مه آلود یا موارد مشابه، ماه شعبان سی روز محاسبه می شود، و چون هلال شوال را دیدید، افطار کنید، اگر برای دیدن ماه بین شما و دیدن ماه مانعی مانند ابر وجود داشت؛ ماه رمضان سی روز محاسبه می شود ».

از فوائد حدیث

1. در اثبات دخول ماه رویت ماه مدار اعتبار است نه حساب آن.
2. ابن المنذر قول اجماع را نقل نموده بر این که روزه واجب نمی شود اگر دخول ماه رمضان فقط از روی حساب باشد نه بر حسب رؤیت آن.
3. وجوب تکمیل نمودن سی روز شعبان، اگر برای رویت ماه رمضان مانعی از قبیل هوای ابری و غیره وجود داشت.
4. ماه قمری یا بیست و نه روز است و یا سی روز.
5. وجوب تکمیل نمودن سی روز رمضان اگر هوای ابری و یا چیزی دیگر مانع رویت هلال ماه شوال گردد.
6. کسی که در جایی باشد که هیچ کس در آنجا نباشد که مسولیت امور مسلمانان را بر عهده داشته باشد، و یا کسی باشد که آن را گم می کند، لازم است این موضوع را رعایت نموده و آن را توسط کسی جستجو کند که رویت ماه نزد آن ثابت شود یا به رویت خودش و یا به رویت کسی که به او اعتماد دارد؛ پس بنابر این روزه می گیرد و افطار می کند.