ဟဒီးဆ်: နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ပါ၊ မုတ်ဆိတ်မွေးကို ရှည်လျားအောင် လွှတ်ထားပါ။

وعن ابن عمر رضي الله عنهما عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «أحْفُوا الشَّوَارِبَ وأَعْفُوا اللِّحَى».
[صحيح] - [متفق عليه، وهذا لفظ مسلم]

အိဗ်နုအုမရ်(ရဿွိယလ္လာဟုအန်ဟုမာ)က ဆင့်ပြန်ခဲ့သည်။ တမန်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်) မိန့်ကြားတော်မူသည်။ နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ပါ၊မုတ်ဆိတ်မွေးကို ရှည်လျားအောင် လွှတ်ထားပါ။
[ဤဟဒီးဆ်သည် ဆွဟီးဟ် အဆင့်ရှိသည်။] - [ဗုခါရီကျမ်းနှင့် မွတ်စ်လင်မ်ကျမ်း၊ မွတ်စ်လင်မ်ကျမ်း၏ စာသားဖြစ်သည်။]

ရှင်းလင်းချက်

ဟဒီးဆ်၏ အလိုသဘောမှာ- မွတ်စ်လင်မ်တစ်ဦးသည် နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ရန် အမိန့်ပေးခံရပြီး အလွန်ရှည်လျားခြင်းမရှိလျှင်လည်းာ် ရက်(၄၀)ထက်ပို၍ မထားရပေ။ မွတ်စ်လင်မ်ကျမ်းတွင် အနတ်စ်(ရဿွိယလ္လာဟုအန်ဟု)ထံမှ ဆင့်ပြန်ချက်လာရှိသည်မှာ (နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ခြင်း၊ လက်သည်းခြေသည်းညှပ်ခြင်း၊ ချိုင်းမွေးနုတ်ခြင်းနှင့် ဆီးခုံမွေးရိတ်ခြင်းတို့အား ရက်ပေါင်း(၄၀)ထက် မကျော်လွန်ရန် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အချိန်ကန့်သတ်ပေးခဲ့သည်။) အဗူဒါဝူးဒ်ကျမ်း၏ ဆင့်ပြန်ချက်တွင် လာရှိသည်မှာ (ဆီးခုံမွေးရိတ်ခြင်း၊လက်သည်း ခြေသည်းညှပ်ခြင်းနှင့် နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ခြင်းတို့အား ရက်(၄၀)တွင်တစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ရန် တမန်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်)က ကျွန်တော်တို့ကို အချိန်ကန့်သတ်ပေးထားသည်။) အဟ်မဒ်ကျမ်းနှင့် နစာအီကျမ်းတွင်လာရှိသည်မှာ (နှုတ်ခမ်းမွေး မညှပ်သောသူသည် ငါတို့အနက်မှ မဟုတ်ပေ။) ဤဟဒီးဆ်တော်အား(ဆွဟီဟွလ်ဂျာမိအ်စွဂီးရ်ဝဇိယားဒသိဟီ)ကျမ်းတွင် ရှိုက်ခ်အလ်ဗာနီက ဆွဟီးဟ် မှန်ကန်သော ဟဒီးဆ်ဟုသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ (တွဲ ၂၊ စာ ၁၁၁၃) နံပါတ် (၆၅၃၃) နှုတ်ခမ်းမွေးညှပ်ရာတွင် အရေပြား၏ အဖြူရောင်ပေါ်အောင် သို့မဟုတ် တစ်ခါ တစ်ရံအစားစာနှင့် ထိတွေ့နိုင်သော နှုတ်ခမ်းအပြင်ဘက် ရောက်နေသောအမွေးကို သေချာပြောင်စင်အောင်ညှပ်ရမည်။ “မုတ်ဆိတ်မွေးကို ရှည်လျားအောင်လွှတ်ထားခြင်း။” (လိဟ်ယဟ်)မုတ်ဆိတ်မွေးဟူသည် အာရဗီဘာသာစကားပညာရှင်များထံ၌ မျက်နှာနှင့် မေးရိုးနှစ်ခု၏ အမွေး၊ ပါးနှစ်ဘက်ပေါ်ရှိအမွေးစသည်တို့ကို ဆိုလိုသည်။ ရှည်လျားအောင်လွှတ်ထားခြင်း၏ အလိုသဘောမှာ နည်းသည်ဖြစ်စေ၊ များသည်ဖြစ်စေ မညှပ်ဘဲ၊ ရှည်လျားအောင် လွှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် (အိအ်ဖာအ်)လွှတ်ထားခြင်းဟူသည် များပြားစေခြင်း၊ တိုးပွားစေခြင်းကို ခေါ်သည်။ ၎င်းကို အသင်တို့လွှတ်ထားပါ၊ များပြားအောင်လုပ်ပါ၏ ဆိုလိုရင်းမှာ ၎င်းကိုတိုးပွါးလာအောင် လွှတ်ထားလိုက်ပါ ဟူ၍ဖြစ်သည်။ တမန်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်)ထံမှ မြောက်မြားစွာသော ဟဒီးဆ်တော်များတွင် စကားလုံးအမျိုးမျိုးဖြင့် မုတ်ဆိတ်မွေးကို ရှည်လျားအောင် လွှတ်ထားရန်မိန့်ကြားထားသည်။ ဟဒီးဆ်တော်များတွင်“ဝဖ်ဖီရူး”၊ “အရ်ခူး”၊ “အအ်ဖူး”ဟူ၍ စကားလုံးအမျိုးမျိုးဖြင့်လာရှိသည်။ ၎င်းစကားလုံးများသည် မုတ်ဆိတ်မွေးကိုထားရန်၊ တိုးပွါးလာရန်၊ ရှည်လျားခြင်းကိုထိခိုက်အောင်မပြုရန် အမိန့်ပေးထားကြောင်း ညွှန်ပြနေသည်။ ပါရှန်းလူမျိုးတို့သည် မုတ်ဆိတ်ကို ညှပ်လေ့ရှိကြသည်။ အစ္စလာမ်သည် ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။ ဆွဟီးဟ်ဗုခါရီကျမ်းတွင် အိဗ်နုအုမရ်၏ ဟဒီးဆ်တော်၌ (မုရှ်ရိက် တုဖက်ယှဥ်တွဲကိုးကွယ်သူတို့နှင့် ဆန့်ကျင်ကြ) ဟုလာရှိသည်။ ဤအမိန့်တော်သည် မုရှ်ရိက် တုဖက်ယှဥ်တွဲကိုးကွယ်သူတို့နှင့် ဆန့်ကျင်ရန်ဟူသည့် အကြောင်းပြချက်နှင့်အညီ မုတ်ဆိတ်မွေးကို ရှည်လျားအောင်လွှတ်ထားရန် ဝါဂျစ်ဗ်တာဝန်ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြနေသည်။ ဆင်တူအောင်တုပခြင်း၏ မူလအမိန့်သည် ဟရာမ် ဖြစ်သည်။ တမန်တော်မြတ် (ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်) မိန့်ကြားတော်မူသည် (အကြင်သူသည် လူအုပ်စုတစ်စုနှင့် ဆင်တူအောင်တုပလျှင် ၎င်းသည် ထိုသူတို့အနက်မှပင် ဖြစ်သည်။)