Hadith: “Lingomba ezali toli

عن تميم الداري رضي الله عنه أن النبي صلى الله عليه وسلم قال:
«الدِّينُ النَّصِيحَةُ» قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: «لِلهِ وَلِكِتَابِهِ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَعَامَّتِهِمْ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 55]

Na bokonzi ya Tamim Al-Dari, Nzambe asepela na ye, ete Ntoma, Nzambe apambola ye mpe apesa ye kimia, alobi:
“Lingomba ezali toli” Tolobaki ete: Epai na nani? Alobaki: “Epai ya Nzambe, na Buku na Ye, na Ntoma na Ye, na ba Imams ya ba musulmans, mpe na bato na bango ya mpamba”.
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 55]

Explanation

Ntoma, Nzambe apambola ye mpe apesa ye kimia, ayebisaki ete lingomba etongami na bosembo mpe bosembo, na boye ete esalema ndenge Nzambe apesi mitindo, na mobimba, kozanga bozangi bokengi to bokosi.
Elobamaki na Ntoma, Nzambe apambola ye mpe apesa ye kimia: Toli esengeli kopesama na nani? Alobaki boye:
Ya liboso: Toli epai ya Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso: na mosala ya sembo mpo na Ye, na koboya kosangisa ye, mpe kondima bokonzi na ye, na bonzambe naye, na bankombo mpe bizaleli na Ye, kokumisa Ntina na ye, mpe kobenga mpo na kondima Ye.
Ya mibale: Toli na buku na Ye, oyo ezali Coran Noble: ete tondimi ete ezali maloba na Ye, ya nsuka na mikanda na Ye, mpe ete elongoli mibeko nyonso oyo ezali liboso na yango, mpe tozali kokumisa yango, mpe tozali kotanga yango lokola esengeli kotangama, mpe tosalaka engebene na mitinda na yango ya mokano, mpe tondimi oyo ekokani na yango, mpe toboyi uta na yango ndimbola ya babongoli na ntina na yango, mpe totaleli mateya na yango, mpe topalanganisi boyebi na yango, mpe tobengi na yango.
Ya misato: Toli na Ntoma naye Muhammad, Nzambe apambola ye mpe apesa ye kimia: Ete tondimi ete azali moto ya nsuka kati na bamemi-nsango, mpe tondimi ye na maye amemaki, mpe totosaka mitindo na ye, mpe tokimi bipekiseli na ye, mpe ete tosambela Nzambe kaka na oyo amemaki, mpe tokumisaka makoki na ye, mpe tozali kokumisa ye, mpe kopalanganisa nsango na ye, mpe kopalanganisa mobeko na ye, mpe kowangana bifundeli na ye.
Ya minei : Toli na ba imams ya ba musulmans : na kosunga bango na bosolo,Botelemelo likambo na bango te , pe koyoka na kotosa bango na botosi ya Nzambe.
Ya mitano : Toli na ba musulmans : kozala na boboto epai na bango, kobengisa bango, koboya kosala bango mabe, kolinga bolamu mpo na bango, mpe kosala elongo na bango na bosembo na bobangi Nzambe.