Hadith: ចូរកុំឈ្នានីសគ្នា កុំបោកប្រាស់ក្នុងពាណិជ្ជកម្ម កុំស្អប់គ្នា កុំងាកចេញពីគ្នា និងកុំលក់លើការលក់របស់បងប្អូនឯង(ដណ្ដើមភ្ញៀវទិញឥវ៉ាន់ពីគ្នា)។ ចូរធ្វើជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះដែលជាបងប្អូននឹងគ្នា

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَا تَحَاسَدُوا، وَلَا تَنَاجَشُوا، وَلَا تَبَاغَضُوا، وَلَا تَدَابَرُوا، وَلَا يَبِعْ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ بَعْضٍ، وَكُونُوا عِبَادَ اللهِ إِخْوَانًا الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ، لَا يَظْلِمُهُ وَلَا يَخْذُلُهُ، وَلَا يَحْقِرُهُ التَّقْوَى هَاهُنَا» وَيُشِيرُ إِلَى صَدْرِهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ «بِحَسْبِ امْرِئٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِرَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ، كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حَرَامٌ، دَمُهُ، وَمَالُهُ، وَعِرْضُهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2564]

អំពី អាពូហ៊ូរ៉យរ៉ោះ رضي الله عنه ថា៖ រ៉សូលលុលឡោះ ﷺ មានប្រសាសន៍ថា៖
"ចូរកុំឈ្នានីសគ្នា កុំបោកប្រាស់ក្នុងពាណិជ្ជកម្ម កុំស្អប់គ្នា កុំងាកចេញពីគ្នា និងកុំលក់លើការលក់របស់បងប្អូនឯង(ដណ្ដើមភ្ញៀវទិញឥវ៉ាន់ពីគ្នា)។ ចូរធ្វើជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះដែលជាបងប្អូននឹងគ្នា។ មូស្លីមជាបងប្អូននៃមូស្លីម គាត់មិនគួរបំពានលើគេ មិនគួរបោះបង់គេ និងមិនគួរមើលងាយគេឡើយ។ ការកោតខ្លាចចំពោះអល់ឡោះគឺនៅទីនេះ" ហើយលោកចង្អុលទៅកាន់ទ្រូងរបស់លោកបីដង - "វាគ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ក្នុងការធ្វើអំពើអាក្រក់ដោយការមើលងាយបងប្អូនមូស្លីមរបស់គាត់។ អ្វីៗទាំងអស់របស់អ្នកមូស្លីមគឺហារ៉ាំ (ត្រូវបានហាមឃាត់) ចំពោះមូស្លីមផ្សេងទៀត៖ ឈាមរបស់គេ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេ និងកិត្តិយសរបស់គេ។"
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 2564]

Explanation

ព្យាការី ﷺ បានផ្តាំផ្ញើអ្នកមូស្លីមឱ្យធ្វើល្អចំពោះបងប្អូនមូស្លីម និងបានបញ្ជាក់នូវកាតព្វកិច្ចនិងសុជីវធម៌មួយចំនួនដែលត្រូវប្រតិបត្តិចំពោះគ្នា។ ក្នុងនោះមាន៖ ការផ្តាំផ្ញើទី១៖ កុំឈ្នានីសគ្នា ដោយប្រាថ្នាឱ្យភាពសុខសប្បាយរបស់អ្នកដទៃបាត់បង់។ ទី២៖ កុំបោកប្រាស់ដំឡើងថ្លៃទំនិញដោយគ្មានបំណងចង់ទិញ គោលបំណងគ្រាន់តែចង់ជួយអ្នកលក់ ឬធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកទិញ។ ទី៣៖ កុំស្អប់គ្នា ដែលមានន័យថាមានបំណងធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ ដែលផ្ទុយពីសេចក្តីស្រឡាញ់។ លើកលែងតែការស្អប់ក្នុងផ្លូវរបស់អល់ឡោះ ដែលជាកាតព្វកិច្ចវ៉ាជឹប។ ទី៤៖ កុំងាកមុខចេញពីគ្នា ដែលម្នាក់ៗបែរខ្នងដាក់គ្នា ងាកចេញពីគ្នា និងបោះបង់គ្នាចោល។ ទី៥៖ កុំលក់លើការលក់របស់អ្នកដទៃ ដោយនិយាយទៅកាន់អ្នកដែលទើបទិញទំនិញថា៖ ខ្ញុំមានទំនិញដូចនេះដែរ តម្លៃថោកជាង ឬល្អជាងក្នុងតម្លៃដូចគ្នា។ បន្ទាប់មក ព្យាការីបានផ្តាំផ្ញើនូវពាក្យទូន្មានរួមមួយដោយមានប្រសាសន៍គាត់ថា៖ ចូរធ្វើដូចបងប្អូនបង្កើត ដោយចៀសវាងនូវអ្វីដែលត្រូវបានហាមឃាត់ខាងលើ និងដោយការផ្តល់នូវសេចក្តីស្រឡាញ់ ភាពទន់ភ្លន់ ក្តីអាណិតអាសូរ ភាពស្និទ្ធស្នាល និងការសហការគ្នាក្នុងកិច្ចការល្អ ព្រមទាំងភាពស្អាតស្អំនៃចិត្ត និងការទូន្មានគ្នាគ្រប់ពេលវេលា។ ក្នុងចំណោមលក្ខខណ្ឌនៃភាពជាបងប្អូននេះមាន៖ កុំធ្វើអយុត្តិធម៌និងរំលោភបំពានលើបងប្អូនមូស្លីម។ កុំទុកឱ្យបងប្អូនមូស្លីមត្រូវគេធ្វើអយុត្តិធម៌ ដោយបោះបង់គាត់នៅពេលដែលអាចជួយគាត់និងបញ្ឈប់ភាពអយុត្តិធម៌បាន។ កុំមើលងាយ បន្ទាបបន្ថោក និងមើលគាត់ដោយភ្នែកមើលងាយនិងបន្ទោសដែលកើតចេញពីភាពក្អេងក្អាងក្នុងចិត្ត។ បន្ទាប់មក ព្យាការី ﷺ បានបញ្ជាក់បីដងថា ការកោតខ្លាចអល់ឡោះស្ថិតនៅក្នុងចិត្ត។ អ្នកណាដែលមានការកោតខ្លាចអល់ឡោះក្នុងចិត្ត ដែលតម្រូវឱ្យមានចរិយាល្អ ការកោតខ្លាចអល់ឡោះ និងការប្រុងប្រយ័ត្ន នោះគាត់នឹងមិនមើលងាយមូស្លីមណាម្នាក់ឡើយ។ គ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់គាត់នូវអំពើអាក្រក់និងចរិយាគួរឲ្យស្អប់ ក្នុងការមើលងាយបងប្អូនមូស្លីម ដោយសារតែភាពក្អេងក្អាងក្នុងចិត្តរបស់គាត់។ បន្ទាប់មក ព្យាការី ﷺ បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា គ្រប់យ៉ាងនៃមូស្លីមគឺហារ៉ាំ(ហាមឃាត់)លើមូស្លីមផ្សេងទៀត៖ ឈាមរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវរំលោភបំពានលើគាត់ដោយការសម្លាប់ ឬតិចជាងនេះដូចជាការធ្វើឱ្យរបួស ការវាយដំ និងអ្វីប្រហាក់ប្រហែល។ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវយកពីគាត់ដោយគ្មានសិទ្ធិ។ កិត្តិយសរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវនិយាយអាក្រក់ពីរូបគាត់ឬពូជពង្សរបស់គាត់។

Benefits from the Hadith

1. ការបញ្ជាទាំងអស់ដែលតម្រូវដោយភាពជាបងប្អូនក្នុងជំនឿ និងការហាមឃាត់នូវអ្វីដែលផ្ទុយពីវាទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ។
2. ស្នូលនៃការកោតខ្លាចអល់ឡោះគឺនៅក្នុងចិត្ត តាមរយៈការស្គាល់អល់ឡោះ ការភ័យខ្លាចទ្រង់ និងការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះទ្រង់។ ការកោតខ្លាចនេះនាំឱ្យមានទង្វើល្អ។
3. ការវង្វេងខាងក្រៅបង្ហាញពីភាពខ្សោយនៃការកោតខ្លាចនៅក្នុងចិត្ត។
4. ការហាមឃាត់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់អ្នកមូស្លីមតាមគ្រប់មធ្យោបាយ ទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ។
5. មិនមែនជាការឈ្នានីសទេ ប្រសិនបើអ្នកមូស្លីមចង់ក្លាយដូចអ្នកដទៃ ដោយមិនប្រាថ្នាឱ្យវាបាត់បង់ពីអ្នកដទៃ។ នេះហៅថា ការលើកទឹកចិត្តចង់បានដូចគេ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រកួតប្រជែងក្នុងការធ្វើល្អ។
6. ធម្មជាតិរបស់មនុស្សស្អប់ការដែលអ្នកណាម្នាក់ល្អជាងខ្លួនក្នុងគុណធម៌ណាមួយ។ ប្រសិនបើគេចង់ឱ្យវាបាត់បង់ពីអ្នកដទៃ នោះគឺជាការឈ្នានីសដែលត្រូវស្ដីបន្ទោស។ ប្រសិនបើគេចង់ប្រកួតប្រជែង នោះគឺជាការលើកទឹកចិត្តដែលអនុញ្ញាត។
7. មិនមែនជាការលក់លើការលក់របស់បងប្អូនមូស្លីមទេ ប្រសិនបើគេបង្ហាញដល់អ្នកទិញថា គេត្រូវបានគេបោកប្រាស់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការទិញ។ នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការផ្ដល់ដំបូន្មាន ដោយមានលក្ខខណ្ឌថាការតាំងចិត្តរបស់គេគឺដើម្បីផ្ដល់ដំបូន្មានដល់បងប្អូនអ្នកទិញ មិនមែនដើម្បីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកលក់ទេ។
8. ទង្វើទាំងឡាយគឺអាស្រ័យលើចេតនានៀត។
9. មិនមែនជាការលក់លើការលក់របស់បងប្អូនមូស្លីមទេ ប្រសិនបើអ្នកលក់ទាំងពីរមិនទាន់ព្រមព្រៀងគ្នា ហើយតម្លៃមិនទាន់បានកំណត់។
10. មិនមែនជាការស្អប់ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ក្នុងហាទីសទេ៖ ការស្អប់ក្នុងរឿងអល់ឡោះ គឺជាកាតព្វកិច្ចវ៉ាជឹប និងជាភាពដ៏រឹងមាំបំផុតនៃជំនឿ។