Hadith: ចូរពួកអ្នករស់នៅលើលោកិយនេះហាក់បីដូច ជាអ្នកជាមនុស្សចម្លែក ឬអ្នកធ្វើដំណើរ(អ្នកនឹងចាកចេញពីវា)"។

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِمَنْكِبِي، فَقَالَ:
«كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأَنَّكَ غَرِيبٌ أَوْ عَابِرُ سَبِيلٍ»، وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ، يَقُولُ: إِذَا أَمْسَيْتَ فَلاَ تَنْتَظِرِ الصَّبَاحَ، وَإِذَا أَصْبَحْتَ فَلاَ تَنْتَظِرِ المَسَاءَ، وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرَضِكَ، وَمِنْ حَيَاتِكَ لِمَوْتِكَ.
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 6416]

អំពី អាប់ឌុលឡោះ កូន អ៊ូមើរ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا ថាៈ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ បានចាប់ស្មារទាំងពីររបស់ខ្ញុំ ហើយមានប្រសាសន៍ថាៈ
"ចូរពួកអ្នករស់នៅលើលោកិយនេះហាក់បីដូច ជាអ្នកជាមនុស្សចម្លែក ឬអ្នកធ្វើដំណើរ(អ្នកនឹងចាកចេញពីវា)"។ អ៊ីបនូអ៊ូមើរបាននិយាយថាៈ ពេលល្ងាចមកដល់ចូរអ្នកកុំរង់ចាំពេលព្រឹក ហើយនៅពេលព្រឹកមកដល់ចូរអ្នកកុំរង់ចាំពេលល្ងាច។ ចូរអ្នកសាងទង្វើកុសល ពេលអ្នកមានសុខភាពល្អទុកពេលអ្នកមានជម្ងឺ និងសាងទង្វើកុសលពេលអ្នកនៅមានជីវិតទុកពេលអ្នកស្លាប់។
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري - 6416]

Explanation

អ៊ីបនូអូមើរ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا បានរាយការណ៍ថា ពិតណាស់ព្យាការី ﷺ បានដាក់ដៃលើស្មារបស់គាត់ - គឺជាកន្លែងដែលដៃនិងស្មាជួបគ្នា - ហើយបាននិយាយទៅកាន់គាត់ថា៖ "ចូររស់នៅក្នុងលោកិយដូចជាអ្នកជាជនចំណាកស្រុក ដែលបានមកដល់ទីក្រុងមួយដែលគ្មានផ្ទះសម្រាប់ស្នាក់នៅ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ដើម្បីលួងលោមចិត្ត ឆ្ងាយពីគ្រួសារនិងកូនចៅ និងទំនាក់ទំនងទាំងឡាយដែលជាហេតុនាំឱ្យរវល់ពីអល់ឡោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចូរធ្វើវាឱ្យកាន់តែមុតមាំជាងជនចំណាកស្រុក ដូចជាអ្នកដំណើរដែលឆ្លងកាត់ផ្លូវ ដែលស្វែងរកផ្លូវទៅកាន់មាតុភូមិរបស់គាត់។ ព្រោះជនចំណាកស្រុកអាចស្នាក់នៅក្នុងទឹកដីបរទេស និងតាំងទីលំនៅនៅទីនោះ ខុសពីអ្នកដំណើរឆ្លងកាត់ដែលមានគោលដៅច្បាស់លាស់ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរស្រាល និងមិនឈប់សម្រាក ហើយប្រញាប់ប្រញាល់ទៅដល់គោលដៅរបស់ខ្លួន។ ដូចជាអ្នកដំណើរមិនត្រូវការច្រើនជាងអ្វីដែលគាត់ត្រូវការដើម្បីទៅដល់គោលដៅរបស់គាត់ អ្នកមានជំនឿក៏មិនត្រូវការច្រើនជាងអ្វីដែលគាត់ត្រូវការដើម្បីទៅដល់គោលដៅក្នុងលោកិយនេះដែរ។
អ៊ីបនូអ៊ូមើរ បានអនុវត្តតាមដំបូន្មាននេះ និងតែងតែនិយាយថា៖ "នៅពេលព្រឹកមកដឹង កុំរង់ចាំពេលល្ងាច ហើយនៅពេលល្ងាចមកដល់ កុំរង់ចាំពេលព្រឹក។ ចូររាប់ខ្លួនឯងក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់។ ព្រោះជីវិតមិនអាចគេចផុតពីសុខភាពល្អនិងជំងឺឈឺថ្កាត់នោះទេ ដូច្នេះចូរប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើអំពើល្អពេលនៅមានសុខភាពល្អ មុនពេលឈឺ។ ចូរប្រើប្រាស់សុខភាពល្អដើម្បីធ្វើអំពើល្អ មុនពេលជំងឺមករារាំង។ ចូរប្រើប្រាស់ជីវិតក្នុងលោកិយនេះ ដោយប្រមូលអ្វីដែលនឹងមានប្រយោជន៍ក្រោយពេលស្លាប់។"

Benefits from the Hadith

1. គ្រូបង្រៀនដាក់ដៃលើស្មាសិស្សពេលបង្រៀន ដើម្បីបង្កើតភាពស្និទ្ធស្នាល និងទាញចំណាប់អារម្មណ៍។
2. ការចាប់ផ្ដើមផ្តល់ដំបូន្មាននិងការណែនាំដោយមិនចាំបាច់រង់ចាំឱ្យគេស្នើសុំ។
3. ការបង្រៀនដ៏ល្អរបស់ណាពី ﷺ ដោយប្រើឧទាហរណ៍ដែលគួរឱ្យជឿជាក់ ដោយនិយាយថា "ចូររស់នៅក្នុងលោកិយដូចជាអ្នកជាជនចំណាកស្រុក ឬអ្នកដំណើរឆ្លងកាត់"។
4. មនុស្សមានភាពខុសគ្នាក្នុងដំណើរទៅកាន់បរលោក។ អ្នកដំណើរឆ្លងកាត់មានឋានៈខ្ពស់ជាងជនចំណាកស្រុកក្នុងការលះបង់លោកិយ។
5. ការបង្ហាញពីភាពខ្លីនៃជីវិត និងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់សេចក្តីស្លាប់។
6. ហាទីស្ហនេះមិនបានបង្ហាញពីការហាមឃាត់ការរកប្រាក់កាសឬការរីករាយនឹងជីវិតលោកិយទេ ប៉ុន្តែលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការលះបង់លោកិយ និងកាត់បន្ថយការជំពាក់ចិត្តនឹងវា។
7. ការប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើអំពើល្អមុនពេលមិនអាចធ្វើបាន ដោយសារជំងឺឬស្លាប់។
8. គុណសម្បត្តិរបស់ អាប់ឌុលឡោះ កូន អ៊ូមើរ رضي الله عنهما ដែលបានយកចិត្តទុកដាក់នឹងដំបូន្មាននេះពីរ៉សូលុល្លោះ ﷺ ។
9. មាតុភូមិរបស់អ្នកមានជំនឿគឺឋានសួគ៌ គាត់ជាជនចំណាកស្រុកក្នុងលោកិយ និងជាអ្នកដំណើរទៅកាន់បរលោក។ គាត់មិនគួរភ្ជាប់ចិត្តនឹងអ្វីនៅក្នុងទឹកដីចំណាកស្រុកទេ តែចិត្តរបស់គាត់ភ្ជាប់នឹងមាតុភូមិដែលគាត់នឹងត្រឡប់ទៅវិញ។ ការស្នាក់នៅរបស់គាត់ក្នុងលោកិយនេះគឺគ្រាន់តែដើម្បីបំពេញតម្រូវការ និងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការត្រឡប់ទៅមាតុភូមិរបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះ។