بروز رسانی: الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ، خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللهِ مِنَ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ، وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ،

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ، خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللهِ مِنَ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ، وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ، احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ، وَاسْتَعِنْ بِاللهِ وَلَا تَعْجَزْ، وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ، فَلَا تَقُلْ لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا، وَلَكِنْ قُلْ قَدَرُ اللهِ وَمَا شَاءَ فَعَلَ، فَإِنَّ (لَوْ) تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2664]

از ابوهُرَیره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: شنیدم که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ، خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللهِ مِنَ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ، وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ، احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ، وَاسْتَعِنْ بِاللهِ وَلَا تَعْجَزْ، وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ، فَلَا تَقُلْ لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا، وَلَكِنْ قُلْ قَدَرُ اللهِ وَمَا شَاءَ فَعَلَ، فَإِنَّ (لَوْ) تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ»: «نزد الله مؤمن قوی بهتر و دوست داشتنی‌تر از مؤمن ضعیف است؛ و در هر یک خیر است. برای آنچه به سودت می‌باشد حریص باش و از الله یاری جوی و اظهار عجز و درماندگی نکن؛ و اگر مصیبتی به تو رسید نگو اگر چنین می‌کردم چنان می‌شد، بلکه بگو: الله تقدیر نمود و هر چه بخواهد می‌کند؛ زیرا «اگر» دروازهٔ کار شیطان را می‌گشاید».
[صحیح است] - [به روایت مسلم] - [صحيح مسلم - 2664]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بیان می‌دارد که مؤمن منشا خیر است اما مؤمنی که از جهت ایمان و عزم و اراده و مال و دارایی و دیگر جنبه‌ها قوی می‌باشد، نزد الله عزوجل بهتر و محبوب‌تر از مؤمن ضعیف است. سپس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ مؤمن را به اتخاذ اسبابی که در امور دنیا و آخرت به او سود می‌رساند توام با اعتماد به الله سبحانه وتعالی و یاری جستن از او و توکل به او توصیه کرده است. سپس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ از عجز و تنبلی و سستی در انجام آنچه به سود دنیا و آخرت است، نهی می‌کند. و چون مؤمن تلاش خود را انجام دهد و اسباب را برگیرد و از الله یاری جوید و از او خیر بخواهد، پس از آن ایرادی بر او نیست که کارش را به الله بسپارد و بداند که همان انتخاب الله برای او خیر است؛ و اگر پس از آن مصیبتی به او رسید نگوید که: «اگر چنین می‌کردم چنین و چنان می‌شد»؛ «زیرا «اگر» راه را برای کار شیطان می‌گشاید» که از این طریق به تقدیر اعتراض کند و برای آنچه از دست رفته حسرت بخورد؛ بلکه از روی تسلیم و خشنودی می‌گوید: «الله تقدیر نمود و او هرچه بخواهد می‌کند»، زیرا آنچه رخ داده به اقتضای ارادهٔ الله بوده است، زیرا او هرچه را بخواهد انجام می‌دهد و قضای او را برگشتی نیست و حکمش را هیچ بازدارنده‌ای نیست.

از نکات این حدیث

1. تفاوت مردم در ایمان.
2. مستحب بودن قدرتمندی در انجام اعمال؛ زیرا فایده‌ای که از وجود قدرت به دست می‌آید از ضعف به دست نمی‌آید.
3. انسان باید برای آنچه به سود اوست، حریص باشد و آنچه سودی برای او ندارد، رها کند.
4. مؤمن باید در همهٔ کارهایش از الله یاری بخواهد و به خودش تکیه نکند.
5. اثبات قضا و قدر و اینکه قضا و قدر منافاتی با استفاده از اسباب و تلاش در طلب خیر ندارد.
6. نهی از گفتن «اگر» هنگام نزول مصیبت‌ها از روی خشم و نارضایتی و تحریم اعتراض به قضا و قدر الهی.