Ab Adiis: nit ñi du ñu deñ di nekk ci yiw fii ak ñoo ngi gaaw a dog

عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«لَا يَزَالُ النَّاسُ بِخَيْرٍ مَا عَجَّلُوا الْفِطْرَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1098]

Jële nañu ci Sahl Ibn Sahd yal na ko Yàlla dollee gërëm mu wax ne Yonente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc wax na ne:
«nit ñi du ñu deñ di nekk ci yiw fii ak ñoo ngi gaaw a dog».
[Wér na] - [Al-buxaariy ak Muslim dëppoo nañu ci génnee ko ci seen ñaari téere yi gën a wér] - [Téere Muslim bi gën a wér - 1098]

Leeral

Yonente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc day xamle ne nit ñi du ñu deñ di nekk ci yiw fii ak ñoo ngi gaaw a dog ci koor ginnaaw ba ñu wóorloo ci sowug jant bi; loolu nag ngir jëfe suuna si la, ak tënku ca.

Bokk na ci njariñi Adiis bi

1. An-Nawawii nee na: ag ñaaxe la ci gaawal ko ginnaaw ba sowug jant bi wóoree, kon maanaam mooy mbiri xeet wi du deñ di nosewu ñu nekk ci yiw fii ak ñoo sax ci di sàmmonte ak sunna sii, bu ñu ko yeexee loolu màndarga la ci ne tàbbi nañu ci yàqute.
2. Topp sunna sabab la ci nit ñi di des di nekk ci lu baax, ak ne yàquteg bir yi day aju ci soppeekug sunna.
3. Wuute ak ñoñ-téere ya ak waa bidaa, ndaxte ñoom dañuy yeexe dog.
4. Ibn Hajar nee na: nekk na ci it leeral sababu loolu, Al-Muhallab nee na: xereñte gi nekk ci loolu mooy ñu bañ a yokk bëccëg gi, ak ne moo gën a woyof ci aji-woor ji te moo gën a dëgër ci moom ci jaamu gi, woroom xam-xam yi dëppoo nañu ne barabu loolu mooy bu sowug jant bi wóoree ci gis walla ci xibaaru ñaar ñu màndu, niki noonu it kenn ku màndu ca la gën a lëng.
5. Ibn Hajar nee na: bokk na ci bidaa yu bon yi li ñu sos ci jamono jii ci indi noddug ñaareel bi njëkk fajar gi ci luy tolloo ak ñatteelu xaaju waxtu wi ci weeru koor, ak fay Làmp yi nga xam ne dañu koo def màndarga ci araamal lekk ak naan ci ku namm a woor muy ag njort ci ki ka sos ci ne day wattandiku ci jaamu gi, te loolu kenn xamu ko lu dul benn-beeni nit ñi, loolu yóbbe na leen ba mujj duñu nodd lu dul ginnaaw bu jant bi sowee ab diir ngir dëgëral waxtu wi ci li ñu foog, ba tax ñuy yeex a dog, di gaawa xëdd , ci loolu la ñu wuute ak sunna, aw yiw daal di néew ci ñoom, aw ay bari ci ñoom.