हदीस: जबसम्म मानिसहरू ब्रत तोड्नमा हतार गर्छन् तबसम्म कल्याणमा रहनेछन्।

عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«لَا يَزَالُ النَّاسُ بِخَيْرٍ مَا عَجَّلُوا الْفِطْرَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1098]

यस अनुवादलाई थप समीक्षा र जाँचको आवश्यकता छ.

सह्ल बिन साअ्द (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ :
"जबसम्म मानिसहरू ब्रत तोड्नमा हतार गर्छन् तबसम्म कल्याणमा रहनेछन्।"
[सही] - [मुत्तफकुन अलैहि] - [सही मुस्लिम - 1098]

व्याख्या

नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभयो, मानिसहरू तबसम्म कल्याणमा रहनेछन् जबसम्म उनीहरू सूर्यास्त भएको निश्चित हुने बित्तिकै रोजा तोड्छन्। त्यसो गर्नु भनेको सुन्नतको पालना गर्नु र त्यसले तोकेको सीमामा रोकिनुको संकेत हो।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. नववी भन्छन्: यस हदीसमा सूर्य अस्ताएको निश्चित भएपछि चांडो रोजा तोड्न प्रोत्साहन गरिएको छ। अर्थात् यस उम्मत भित्र अनुशासन कायम रहनेछ र जबसम्म यस उम्मतका मानिसहरूले यो सुन्नतको पालना गरिरहनेछन्, उनीहरूले भलाइ र आशीर्वादबाट लाभ उठाइरहनेछन्। ढिलो गरी व्रत तोड्नु भनेको दुष्टताको बाटोमा हिँड्न थालेको संकेत हुनेछ।
2. सुन्नतको पालना गरेर मात्र मानिसहरू भित्र भलाइ रहनेछ। सुन्नतसँग खेलवाड गर्ने बित्तिकै खराबीको बाटो खुल्नेछ।
3. यसमा अघिल्लो किताबका बोकेका (इसाई)हरू र ढिलो गरी व्रत तोड्ने विदअतीहरूको विरोध छ।
4. इब्न अल-हजर भन्छन्: यो हदीसले व्रत तोड्न ढिलाइ नगर्नुको कारण बताउँछ। मुहल्लब भन्छन्: यसको पछाडिको बुद्धिमत्ता दिनलाई रातमा न मिसाउनु हो। यो उपवास बस्ने व्यक्तिको लागि बढी सहज हुन्छ र यसबाट उसको भित्र उपासना गर्ने शक्ति अझ बढ्छ। तर यसका साथै, विद्वानहरू यो कुरामा पनि सहमत छन्, आफ्नै आँखाले देखेर वा दुई भरपर्दो व्यक्तिहरूको गवाहीबाट सूर्य अस्ताएको पुष्टि भएपछि मात्र व्रत खोल्नु पर्छ। यद्यपि, अधिक बलियो राय अनुसार, एक भरपर्दो व्यक्तिको गवाही पनि पर्याप्त हुनेछ।
5. इब्न-ए-हजर यहाँ एउटा चेतावनी दिएका छन्ःभन्छन्: आज प्रचलित भएको केही विदअत (धर्ममा नयाँ कुरा) अत्यन्तै निन्दनीय छ, कि रमजानमा फज्रभन्दा करिब २० मिनेट अगाडि दोस्रो अजान दिनु, र बत्तीहरू निभाउनु जसलाई ब्रत बस्नेहरूको लागि खाना-पानी निषेध(हराम)को संकेत मानिन्छ। यसलाई सुरु गर्नेहरूले यसलाई "उपासनामा सावधानी" भनेर दाबी गरे, तर वास्तवमा धेरै मानिसहरूलाई थाहा नै हुँदैन। यस प्रथाले मानिसहरूलाई सूर्यास्तपछि केहि दर्जा मात्र अजान दिनतर्फ धकेल्यो, ताकि "समय सुरक्षित" होस् भन्ने दाबी गरियो। यसरी उनीहरूले रोजा तोड्न ढिलाइ गरे (इफ्तार ढिलो भयो) र सेहरी चाँडै गरे। यसरी सुन्नतको उल्लंघन गरे। परिणामस्वरूप, उनीहरूमा भलाइ (खैर) कम भयो र दुष्टता (शर) बढ्यो।