නබි වදන: අහෝ කාන්තා සමූහයනි! නුඹලා දන් දෙන්න. සැබැවින්ම අපා ගින්නේ බහුතර පිරිසක් ලෙස මම නුඹලාව දකිමි. එවිට ඔවුහු: අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! එය කවර හේතුවක් නිසාවෙන් දැයි විමසූහ. එතුමා: නුඹලා අධික ලෙස ශාප කරන්නෙහුය. සැමියාට ගුණමකු වන්නෙහුය. බුද්ධියෙන් හා ආගමෙන් හීන ස්ත්රීන් අතර ඔබගෙන් එකෙකුට වඩා නුවණැති පුරුෂයකුගේ අවබෝධය දුරු කිරීමට සමත් කිසිවෙක් මා දැක නැත.

عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه ، قال: خرج رسول الله صلى الله عليه وسلم في أضْحَى أو فِطْر إلى المُصَلَّى، فَمَرَّ على النساء، فقال: «يا مَعْشَرَ النساء تَصَدَّقْنَ فإني أُرِيتُكُنَّ أكثر أهْل النار». فقُلن: وبِمَ يا رسول الله؟ قال: «تُكْثِرْن اللَّعن، وتَكْفُرْن العَشِير، ما رَأَيْت من ناقِصَات عَقْل ودِين أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُل الحَازم من إحدَاكُن». قُلْن: وما نُقصَان دِينِنَا وعَقْلِنَا يا رسول الله؟ قال: «ألَيْس شهادة المرأة مثل نِصف شَهادة الرَّجُل». قُلْن: بَلَى، قال: «فذَلِك من نُقصان عقْلِها، ألَيْس إذا حَاضَت لم تُصَلِّ ولم تَصُم». قُلْن: بَلَى، قال: «فذَلِك من نُقصان دِينِها».
[صحيح] - [متفق عليه]

අබූ සඊද් අල් කුද්රි (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) හජ් අවුරුදු හෝ නොන්බි අවුරුදු දිනක සලාත් ඉටු කරන ස්ථානය වෙත පිටත්ව ගියේය. පසුව එතුමා කාන්තාවන් අසළින් ගමන් ගත්තේය. එවිට එතුමා "c2">“අහෝ කාන්තා සමූහයනි! නුඹලා දන් දෙන්න. සැබැවින්ම අපා ගින්නේ බහුතර පිරිසක් ලෙස මම නුඹලාව දකිමි.” යැයි පැවසුවේය. එවිට ඔවුහු: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! එය කවර හේතුවක් නිසාවෙන් දැ?’යි විමසුවෝය. එතුමා: "c2">“නුඹලා අධික ලෙස ශාප කරන්නෙහුය. සැමියාට ගුණමකු වන්නෙහුය. බුද්ධියෙන් හා දහමෙන් හීන ස්ත්රීන් අතර ඔබගෙන් එකෙකුට වඩා නුවණැති පුරුෂයකුගේ අවබෝධය දුරු කිරීමට සමත් කිසිවෙක් මා දැක නැත.” ඔවුහු: "c2">“අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! අපගේ දහමෙහි හා බුද්ධියෙහි හීනභාවය කුමක් ද?” යැයි විමසා සිටියෝය. එතුමා: "c2">“කාන්තාවකගේ සාක්ෂිය පිරිමියකුගේ සාක්ෂියෙන් අඩක් මෙන් නොවන්නේද” එවිට ඔවුහු: ‘එසේය’ යැයි පැවසුවෝය. එතුමා: "c2">“එයයි ඇයගේ බුද්ධියේ හීනභාවය” යැයි පවසා සිටි අතර "c2">“ඇය ඔසප් තත්ත්වයට පත් වූ විට සලාත් ඉටු නොකරනවා නොවේ ද? උපවාසය අත්හැර දමනවා නොවේද” යැයි විමසූහ. ඔවුහු: ‘එසේය.’ යැයි පිළිතුරු දුන්නෝය. එතුමා: "c2">“එයයි ඇයගේ දහමේ පවතින භීනභාවය.” යැයි පැවසූහ.
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත.

විවරණය

අබූ සඊද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී. සැබැවින්ම නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් හජ් අවුරුදු දින හෝ නෝන්බි අවුරුදු දින සලාත් ඉටු කරන ස්ථානය වෙත පිටත්ව ගියහ. පිරිමින් හා කාන්තාවන්ට පොදුවේ දේශනා කළ පසුව කාන්තාවන් අසළින් එතුමාණෝ ගමන් ගත්හ. දන් දීම සම්බන්ධයෙන් ඔවුනට උපදෙස් දීමටත් මෙනෙහි කිරීමටත් දිරිමත් කිරීමටත් ඔවුනට විශේෂ දේශනාවක් පැවැත්වූහ. ඊට හේතුව සැබැවින්ම සදකා නොහොත් දන් දීම පරමාධිපතියාණන්ගේ කෝපය නිවා දමන බැවිණි. එබැවින් එතුමා ඔවුනට මෙසේ පැවසීය. "c2">“අහෝ කාන්තා සමූහයනි! නුඹලා දන් දෙන්න. අපා ගින්නේ ජනයා අතරින් වැඩි පිරිසක් ලෙස මම නුඹලාව දකිමි.” එනම් සැබැවින්ම මම අපා ගින්න දෙස එබී බැලුවෙමි. මාගේ දෑසින් එය නැරඹුවෙමි. එම වැසියන් අතර බහුතර පිරිසක් ලෙස මම කාන්තාවන් දුටුවෙමි. නුඹලාව අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් ආරක්ෂා කර ගනු පිණිස අධික ලෙස දන් දෙන්න යන්නයි. එවිට ඔවුහු අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! ඒ කුමක් හේතුවෙන් ද? යැයි විමසුවෝය. එනම් අපා ගින්නේ වැසියන් අතරින් අපි බහුතරයක් ලෙස සිටිනුයේ කුමන කාරණාවක් හේතුවෙන් ද? එතුමා: "c2">“නුඹලා අධික ලෙස දොස් නගා ශාප කරන්නෙහුය.” එනම්: සැබැවින්ම නුඹලා ජනයාට අධික ලෙස දොස් නගා ශාප කරන හේතුවෙනි. එය මිනිසා වෙත ඉදිරිපත් කරන නපුරුම පැතුමයි. ඊට හේතුව සැබැවින්ම එහි අර්ථය අල්ලාහ්ගේ කරුණාවෙන් නෙරපා හැරීමය. එමෙන්ම මෙලොව හා මතුලොව යහපතින් දුරස් කිරීමය. මෙහිදී සැබැවින්ම ඔහුගේ කෝපය අබිබවා ගිය ඔහුගේ කරුණාවේ විශාලත්වය අහිමි වීමෙහි කිසිදු සැකයක් නැත. "c2">“තවද නුඹලා සැමියාට ගුණමකු වන්නෙහුය.” එනම්: සැමියාගේ දායාද නුඹලා වසන් කරන්නෙහුය. ඔහුගේ මහිමය හෙළා දකින්නෙහුය. ඔහු කළ යහකම් පිළිකුල් කරන්නෙහුය. ඔහුගේ අලංකාර හැසිරීම අමතක කරන්නෙහුය යන්නයි. බුහාරි හා මුස්ලිම්හි ඉබ්නු අබ්බාස් තුමා විසින් කළ වාර්තාවක මෙසේ සඳහන් වේ. "c2">“ඔවුන් අල්ලාහ්ට ගුණමකු වන්නෝද? යැයි විමසන ලදී. එවිට: එතුමා ඔවුන් සැමියාට ගුණමකු වෙති. උපකාරයට ගුණමකු වෙති. ඔවුන්ගෙන් එකියක වෙත නුඹ දැහැමි ලෙස කටයුතු කර පසුව ඇය ඔබෙන් යමක් ලැබුව ද ඇය “මම කිසිවිටෙක ඔබෙන් යහපතක් දැක නැත” යැයි පවසනු ඇත. "c2">“බුද්ධියෙන් හා දහමෙන් හීන ස්ත්රීන් අතර ඔබගෙන් එකෙකුට වඩා නුවණැති පුරුෂයකුගේ අවබෝධය දුරු කිරීමට සමත් කිසිවෙක් මා දැක නැත.” එනම් පිරිමි බුද්ධිය උකහාගත හැකි තරමට කාන්තාව අතරින් කිසිවකු හෝ වේවා හැකියාව නොදරනු ඇත. මිනිසා ස්ථීරභාවය සහ දැඩිභාවයෙන් වී නම්, එය ඇයගේ චිත්තවේගීය බලපෑමේ ශක්තියයි. ඇයගේ සුන්දරත්වයේ හා චමත්කාරයේ මායාවයි. මෙලෙස ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් වර්ණනා කිරීමෙහි අතිශයෝක්ති ගමන් මත පිහිටයි. සැබැවින්ම මිනිසෙකු ඔහුගේ කටයුතුවලදී ස්ථාවරභාවයක් ඇත්තෙකු වූ විට ඔවුනට ආරක්ෂාව සලසයි. මේ හැර වෙනත් දෑ ඊටත් වඩාත් උචිත වන්නේය. ඔවුහු: "c2">“අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! අපගේ දහමෙහි හා බුද්ධියෙහි හීනභාවය කුමක් ද?” යැයි විමසා සිටියෝය. ඒ ගැන එතුමාගෙන් විමසා දැනගන්නා තෙක් ඔවුනට එය සැඟවුණු කරුණක් මෙන් විය. එතුමා: "c2">“කාන්තාවකගේ සාක්ෂිය පිරිමියකුගේ සාක්ෂියෙන් අඩක් මෙන් නොවන්නේද” මෙය නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සහතික කරන ආකාරයේ ප්රශ්ණයකි. එය සැබැවින්ම කාන්තාවගේ සාක්ෂිය පිරිමියාගේ සාක්ෂියේ අඩක් මත පවතී යන්නයි. එවිට ඔවුහු: ‘එසේය’ යැයි පැවසුවෝය. එනම්: සැබැවින්ම කරුණ එලෙසම වන්නේය.” එතුමා: "c2">“එයයි ඇයගේ බුද්ධියේ හීනභාවය” යැයි පැවසූහ. ඉන් අදහස් කරනුයේ සැබැවින්ම ඇයගේ බුද්ධියේ හටගන්නා හීනභාවය නිසා ඇයගේ සාක්ෂිය පිරිමියාගේ සාක්ෂියෙන් අඩකට නියම කරන ලදී. එය උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ ප්රකාශයක් ද පෙන්වා දෙයි. එනම් "c2">“නුඹලාගේ පිරිමින් අතරින් සාක්ෂිකරුවන් දෙදෙනෙකු සාක්ෂිය සඳහා ඉදිරිපත් කරනු. එසේ පිරිමින් දෙදෙනෙකු නොවී නම් එක් පිරිමියෙක් ද සාක්ෂිකරුවන්ගෙන් නුඹලා පිළිගත් අය අතරින් කාන්තාවන් දෙදෙනෙක් ද විය යුතුය. ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් එකියකු මුළා වූ විට ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් අනෙක් තැනැත්තිය ඇයට මතක් කර දෙනු ඇත.” තවත් කාන්තාවක් යනුවෙන් ප්රකාශ වී තිබීම හේතුවෙන් ඇයගේ සටහන් කර ගැනීමේ බුද්ධි ප්රමාණය අඩු බව පෙන්වා දෙයි. එමෙන්ම ඇයගේ බුද්ධියේ හීනභාවය ද අඟවයි. "c2">“ඇය ඔසප් තත්ත්වයට පත් වූ විට සලාත් ඉටු නොකරනවා නොවේ ද? උපවාසය අත්හැර දමනවා නොවේද” යැයි විමසූහ. මෙය සැබැවින්ම කාන්තාව ඇගේ ඔසප් කාලය තුළ සලාතය අතහැරීමේ හා උපවාසය අතහැරීමේදී අවසරය නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සහතික කරමින් විමසන ලද ප්රශ්නයකි. ඔවුහු: ‘එසේය.’ යැයි පිළිතුරු දුන්නෝය. එනම්: සැබැවින්ම කරුණ එලෙසම වන්නේය. එතුමා: "c2">“එයයි ඇයගේ දහමේ පවතින භීනභාවය.” යැයි පැවසූහ. සලාතය හා උපවාසය ඉස්ලාමයේ වගකීම් අතරින් වුව ද කාන්තාව ඒ දෙක අත් හරින්නී නම් ඊට වඩාත් වැදගත් දෑ කුමක් විය හැකි ද? මෙය ඇයගේ දහමෙහි පවතින හීනභාවයයි. සැබැවින්ම ඇය සලාත් ඉටු කරන්නේ නැත. එය නැවත ඉටු කරන්නේ ද නැත. උපවාසයේදී ද ඇය ඔසප් කාත්වක් වූ විටෙක රමළානයේ නැමදුම් කටුයුතු කිරීමෙහි මුමින්වරුන් සමග හවුල් වීම ද ඇයට අහිමි වන්නේය. නමුත් ඒ සම්බන්ධයෙන් ඔවුනට දොස් කියනු නොලැබේ. වැරදි කරුවන් බවට පත් නොකරනු ලැබේ. එය ඔවුන්ගේ මැවීම් ස්වභාවය වන බැවිණි. නමුත් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වවසල්ලම්) එය ගැන අවධාණය කළේ ඔවුන්ගෙන් ඇතිවන අර්බුදවලින් ප්රවේසම් වනු පිණිසය. ඒ අනුව සඳහන් කර ඇති පරිදි ගුණමකුකම හා වෙනත් දෑ මත දඬුවම පෙළ ගැසෙන නමුත් ඔවුන් තුළ හට ගන්නා හීනභාවය මත පෙළගැසෙන්නේ නැත. ඊට හේතුව එය ඔවුන්ගෙන් තෝරාගැනීමක් නොවන බැවිණි. එමෙන්ම කිසිම අවස්ථාවක එය පියවිය නොහැකි වන බැවිණි.