حديث: لا يَمُوتَنَّ أَحَدُكُم إِلاَّ وَهُوَ يُحْسِنُ الظَّنَّ باللَّه». «هيچیک از شما نميرد، مگر اينکه به الله - عز وجل - گمان نيک داشته باشد

عَنْ جَابِرٍ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَبْلَ وَفَاتِهِ بِثَلَاثٍ يَقُولُ:
«لَا يَمُوتَنَّ أَحَدُكُمْ إِلَّا وَهُوَ يُحْسِنُ بِاللهِ الظَّنَّ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2877]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از جابر رضی الله عنه روايت است که سه روز پيش از وفات رسول الله صلى الله عليه وسلم از ايشان شنيده که فرمودند:
«لا يَمُوتَنَّ أَحَدُكُم إِلاَّ وَهُوَ يُحْسِنُ الظَّنَّ باللَّه». «هيچیک از شما نميرد، مگر اينکه به الله - عز وجل - گمان نيک داشته باشد».
[صحیح] - [مسلم روایت کرده] - [صحیح مسلم - 2877]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم مسلمان را تشویق می کند که او نمیرد مگر این که به الله متعال گمان نیک داشته باشد و هنگام فرارسیدن مرگ امیدش بر این بیشتر باشد که الله متعال بر او رحم نموده و از گناهانش می گذرد، زیرا برای تحسین عمل ترس مطلوب است، و آن حالت، حالت اعمال نیست، پس در این چنین وضعیت باید امید به الله متعال بیشتر باشد.

از فوائد حدیث

1. حرص پیامبر صلی الله علیه وسلم به رهنمایی امتش، دلسوزی و مهربانی او بر آنان در هر شرایط اش؛ حتی در بستر مرگ نیز امت خود را نصیحت نموده و آنان را به راه های نجات راهنمایی می کند.
2. الطیبی گفت: اکنون کارهای نیک خود را انجام دهید تا هنگام مرگ گمان نیک تان نسبت به الله شود، زیرا هر که قبل از مرگ اعمالش بد باشد، هنگام مرگ گمانش به الله بد خواهد بود.
3. کامل ترین شرایط برای بنده، اعتدال میان امید و ترس، و غلبۀ محبت است؛ پس محبت وسیلۀ نقلیه است، و امید تیزبین است، و ترس راننده است، و الله متعال با منت و سخاوت خود وصل کننده است.
4. بر کسی که مرگ برایش نزدیک شده باشد، باید امید و گمان نیک به الله متعال در خود بیشتر سازد، زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم این حدیث را سه روز قبل از وفاتش گفته بودند.