Hadith: ਨੇ ਨਜ਼ਰ (ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵਚਨ ਵਜੋਂ ਜਪਣਾ) ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنهما:
عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ نَهَى عَنِ النَّذْرِ، وَقَالَ: «إِنَّهُ لَا يَأْتِي بِخَيْرٍ، وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الْبَخِيلِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1639]
المزيــد ...
ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਨ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ:
ਨਬੀﷺ ਨੇ ਨਜ਼ਰ (ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵਚਨ ਵਜੋਂ ਜਪਣਾ) ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ:"ਨਜ਼ਰ ਕਿਸੇ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੀ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਕੰਜੂਸੀ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।"
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم - 1639]
ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾ ਲਵੇ ਜੋ ਸ਼ਰਅਤ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਾਈ। ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਕੰਜੂਸ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਧੂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਕਦੀਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ।
Benefits from the Hadith
- ਨਜ਼ਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਰਅਤ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਨਜ਼ਰ ਕਰ ਲਵੇ ਤਾਂ ਜੇਕਰ ਉਹ ਗੁਨਾਹ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ।
- ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਚੰਗਾਈ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਕਿਤਾਬੀ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕਦੀ; ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਨਜ਼ਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਹ ਨਾ ਸਮਝੇ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਜ਼ਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਅਲੱਗ ਅਤੇ ਬੇਨਿਆਜ਼ ਹੈ।
- ਕਰਤਬੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਇਹ ਮਨਾਹੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕਿ ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਮੇਰੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹਨਾ ਦੀ ਸਦਕਾ ਦਾਂਵਾਂਗਾ। ਇਸ ਮਨਾਹੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਮਕਸਦ ਦੀ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੇ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸਲੀ ਨੀਅਤ—ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਦੀ—ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਬਦਲੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਮਰੀਜ਼ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸਦਕਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਜੂਸੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਿਧੀ ਸੂਰਤ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਆਪਣਾ ਧਨ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਤੁਰੰਤ ਲਾਭ ਦੇ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ।