हदीस: सुन र मान । उसमाथि त्यो उत्तरादायित्व छ जो उस माथि हालिएको छ र तिमी माथि त्यो कुराको उत्तरादायित्व छ जो तिमी माथि हालिएको छ ।
عَنْ وَائِلٍ الْحَضْرَمِيِّ قَالَ: سَأَلَ سَلَمَةُ بْنُ يَزِيدَ الْجُعْفِيُّ رضي الله عنه رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ:
يَا نَبِيَّ اللهِ، أَرَأَيْتَ إِنْ قَامَتْ عَلَيْنَا أُمَرَاءُ يَسْأَلُونَا حَقَّهُمْ وَيَمْنَعُونَا حَقَّنَا، فَمَا تَأْمُرُنَا؟ فَأَعْرَضَ عَنْهُ، ثُمَّ سَأَلَهُ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ، ثُمَّ سَأَلَهُ فِي الثَّانِيَةِ أَوْ فِي الثَّالِثَةِ، فَجَذَبَهُ الْأَشْعَثُ بْنُ قَيْسٍ، وَقَالَ: «اسْمَعُوا وَأَطِيعُوا، فَإِنَّمَا عَلَيْهِمْ مَا حُمِّلُوا، وَعَلَيْكُمْ مَا حُمِّلْتُمْ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 1846]
المزيــد ...
हजरत वाइल बिन हज्रमीद्वारा वर्णन छ: हजरत सल्मा बिन यजीद जुअ्फी (रजियल्लाहु अन्हु)ले अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)सित सोध्नु भयो :
हे अल्लाहका नबी ! यदि हामी माथि यस्ता हाकिम नियुक्त भए जसले आफ्नो हक त मागे तर हाम्रा अधिकार दिएनन् भने तपाईँ यसका बारेमा के आदेश दिनु हुन्छ ? उहाँ(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले उनको कुरामा ध्यान दिनु भएन । उनले फेरि सोधे: र पनि उहाँ(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले उनको कुरा सुनेको नसुन्यै गर्नु भयो । उनले फेरि दोस्रो पटक वा तेस्रो पटक सोधे। अत: हजरत अश्अष बिन कैस (रजियल्लाहु अन्हु)ले उनलाई तान्नु भयो र भन्नु भयो : "सुन र मान । उसमाथि त्यो उत्तरादायित्व छ जो उस माथि हालिएको छ र तिमी माथि त्यो कुराको उत्तरादायित्व छ जो तिमी माथि हालिएको छ । "
[सही] - [मुस्लिमले वर्णन गरेका छन्] - [सही मुस्लिम - 1846]
अल्लाहका नबी(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)सित यस्ता हाकिमहरूका बारेमा सोधियो - जो मान्छेहरूसित त आफ्नो कुरा मान्न र आज्ञापालन गर्नका लागि त भन्छन् तर इन्साफ गर्ने र युद्धधन दिने,अन्यायबाट बचाउने र समानताको व्यवहार गर्ने जस्ता उनीहरूले गर्नु पर्ने कामहरू गर्दैनन् भने तपाईँले उनीहरूका साथ हामीले कस्तो व्यवहार गर्नु पर्छ भन्ने आदेश दिनु हुन्छ ?
यो प्रश्न सुनेर नबी(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले प्रश्नकर्तातिरबाट मुख फर्काउनु भयो । यानी यो प्रश्न उहाँलाई मन परेन । तर सोध्ने वालाले आफ्नो प्रश्न दुई र फेरि तीन पटक सोधि रह्यो । यो देखेर हजरत अश्अष बिन कैस (रजियल्लाहु अन्हु)ले सोध्ने वालालाई चुप गराउन पछाडि तान्नु भयो ।
सो नबी(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले प्रश्नको जवाफ दिनु भयो र भन्नु भयो : उनीहरूले भनेको सुन र उनीहरूको आदेश पालना गर । किन भने उनीहरूलाई न्याय, निसाफ र प्रजाहरूलाई उनीहरूको हक दिने जस्ता जिम्मेवारीहरूको जवाफ दिनु पर्ला जो उनीहरूको जिम्मा लगाइएको छ र तिमीहरूलाई अनुसरण, परीक्षाको समयमा धैर्य जस्ता यो जिम्मेवारीहरूको बारेमा जवाफ दिनु पर्ला जो तिमीहरूको काँधमा राखिएका छन् ।
हदीसका केही फाइदाहरू
- अल्लाह तआलाको प्रसन्नताका कामहरूमा शासकहरूको कुरा सुन्नु, र उनीहरूले प्रजाको हक पुरा गरे पनि या नगरे पनि उनीहरूको आज्ञा पालना गर्नुपर्छ ।
- शासकहरूको तर्फबाट उनीहरूका उत्तरादायित्त्वहरूमा हुने कमीले यो कुराको अनुमति दिँदैन कि जनताले पनि आफ्ना जिम्मेवारीहरू पुरा गर्नमा कमी गरून् । किन भने हरेक मान्छेसित उसको कर्मका बारेमा सोधपुछ हुनेछ र आफ्नो कमीको पकड हुनेछ ।
- दीन (धर्म)को आधार जस्तालाई त्यस्तैमा आधारित छैन । आफ्ना जिम्मेवारीहरू पूरा गर्नुपर्दछ । चाहे अरूले जिम्मेवारी पूरा गर्नमा कमी गरेको होस् । जसरी कि यो हदीसमा बताइएको छ ।
वर्गीकरण
थप
- हदीस: धर्म भनेको निष्ठा हो
- हदीस: अल्लाहले जसलाई जनताको सेवा गर्ने जिम्मेवारी सुम्पिनु हुन्छ र उसले आफ्नो प्रजालाई धोका दिइरहेको अवस्थामा जब ऊ मर्छ, अल्लाहले उसको लागि स्वर्ग निषेध गर्नुहुन्छ ।
- हदीस: हामीले अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम)सँग यो शर्तमा बइअत (प्रतिबद्धता) गरेका थियौं कि हामी हरेक अवस्थामा—कठिनाईमा होस् या सहजतामा, खुशीमा होस् या दुःखमा—उहाँको हुकुमलाई सुनौं र मानौं, र हाम्रै विरुद्ध भए तापनि
- हदीस: अल्लाहसँग डराउनु र आफ्ना शासकहरूको आदेश सुन्नु र पालन गर्नु, चाहे शासक एक कालो दास भए पनि । तिमीहरूले मेरो पछि धेरै विवाद देख्ने छौ। त्यसैले मेरो सुन्नत र सही मार्गनिर्देशित खलीफाहरूको सुन्नतको अनुसरण गर्नु