+ -

عَنْ وَائِلٍ الْحَضْرَمِيِّ قَالَ: سَأَلَ سَلَمَةُ بْنُ يَزِيدَ الْجُعْفِيُّ رضي الله عنه رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ:
يَا نَبِيَّ اللهِ، أَرَأَيْتَ إِنْ قَامَتْ عَلَيْنَا أُمَرَاءُ يَسْأَلُونَا حَقَّهُمْ وَيَمْنَعُونَا حَقَّنَا، فَمَا تَأْمُرُنَا؟ فَأَعْرَضَ عَنْهُ، ثُمَّ سَأَلَهُ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ، ثُمَّ سَأَلَهُ فِي الثَّانِيَةِ أَوْ فِي الثَّالِثَةِ، فَجَذَبَهُ الْأَشْعَثُ بْنُ قَيْسٍ، وَقَالَ: «اسْمَعُوا وَأَطِيعُوا، فَإِنَّمَا عَلَيْهِمْ مَا حُمِّلُوا، وَعَلَيْكُمْ مَا حُمِّلْتُمْ».

[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 1846]
المزيــد ...

Waa'il Al-Hadrami irraa odeeffamee akkana jedhe: Salamaan bin Yaziid Al-Ju'ufi -Rabbiin irraa haa jaallatu- Ergamaa Rabbii -nagaa fi rahmanni irra haa jiraatu- akkas jedhee gaafate:
Yaa Nabiyyii Rabbii, bulchitoonni haqa isaanii nu gaafan, haqa keenya immoo kan nu dhoorgatan yoo nurratti taayitaa argatan mee maalitti nu ajajja? irraa garagalan, eegasii deebi'ee isaan gaafatee jennaan, ammas irraa garagalan, eegasii yeroo lammaffaa ykn sadaffaatif isaan gaafatee jennaan, Al-Ash'as bin Qeysii isa harkise, isaanis akkana jedhan: «Dhaga'aa ajajamaa, wanti isaan baachifaman isaan irra jira, wanti isin irratti baachifamtanis isin irra jira».

[sirrii] - [Muslimtu gabaase] - [Sahiiha muslim - 1846]

Ibsaa

Nabiyyiin -nagaa fi rahmanni isaan irra haa jiraatu- waa’ee bulchitoota haqa isaanii kan isaanif dhaga'uu fi ajajamuu irraa ta'e namoota irraa barbaadan, haqa namootaa kan isaan irra jiru kan akka haqaan bulchuu, boojuu isaanif kennuu, komii sirreessuu fi walqixxummaan namoota ilaaluu immoo kan hin raawwanne ilaalchiisee maal godhuu qabnaa irraa gaafataman?
Dhimma kana akka waan jibbanitti Nabiyyiin -nagaa fi rahmanni irra haa jiraatu- irraa garagalan, garuu gaafataan yeroo lammataa fi sadaffaa irra deddeebi'ee gaafate. Al-Ash'as bin Qeysii -Rabbiin irraa haa jaallatu- namicha gaafataa jiru san callisiisuf jecha isa harkise.
Nabiyyiin -nagaa fi rahmanni irra haa jiraatu- akkana jechuun deebisaniif: Waan isaan jedhan dhaga'aa, ajaja isaanis tole jedhaa; wanni baachifamanii itti ramadaman kan akka haqaan bulchuu fi haqa hawaasaa kennuu isaan irra jira, isinis wanni baachifamtan kan akka ajajamuu, haqoota geessuu fi rakkina irratti obsuu isin irra jira.

Hiikaa: Ingiliffaa Orduu ispeeniffaa Indoneziyaffaa igooriffaa bangaaliffaa Faransaayiffaa turkiffaa hiikaa raashiyaa boosniyaffaa hiikaa sanhaaliffaa afaan Hindii chaayiniffaa faarisiffaa vetenaamiffaa tagaaloogiffaa kurdiffaa hoosaa portuugaaliffaa sawaahiilii afaan taamilii bishtuu asaamiiffaa Amaariffaa holaandiyaa goojaaraatiffaa
Garsisuu hiikowani

bu.aa hadiisa irraa

  1. Waan Rabbii ol ta'e jaalachiisu keessatti Ajaja bulchitoota haala hundumaa keessatti dhagayuu fi ajajamuun fudhachuun dirqama ta'uudha, mirga ummataa yoo hin guutin illee,
  2. Hir'inni bulchitootaa dirqama isaanii irratti mul'atu ummanni dirqama isaanii akka hin baane deebisee hin taasisu, Namni kamiyyuu hojii isaatiif itti gaafatamummaa mataa isaa qaba, hanqina isaas itti gaafatama.
  3. Akkuma hadiisa kana keessatti ibsametti, Amantiin jijjiirraa irratti osoo hin taane, inni kaan deebisee waan dirqama ta’e hojjechuu dhabullee ofii dirqama bahuu irratti kan hundaa’edha.