हदीस: रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) प्रायः निम्न दुआ गर्नुहुन्थ्यो : ‘या मुकल्लिबल-कुलूब, सब्बित कल्बी अला दीनिक’ अर्थ : "हे हृदयहरू परिवर्तन गर्ने! मेरो हृदयलाई तपाईंको धर्ममा अडिग बनाउनुहोस् ।

عَنْ أَنَسٍ رضي الله عنه قَالَ:
كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُكْثِرُ أَنْ يَقُولَ: «يَا مُقَلِّبَ القُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ»، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، آمَنَّا بِكَ وَبِمَا جِئْتَ بِهِ فَهَلْ تَخَافُ عَلَيْنَا؟ قَالَ: «نَعَمْ، إِنَّ القُلُوبَ بَيْنَ أُصْبُعَيْنِ مِنْ أَصَابِعِ اللهِ يُقَلِّبُهَا كَيْفَ يَشَاءُ».
[صحيح] - [رواه الترمذي وأحمد] - [سنن الترمذي: 2140]

अनस (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, उनी भन्छन्:
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) प्रायः निम्न दुआ गर्नुहुन्थ्यो : ‘या मुकल्लिबल-कुलूब, सब्बित कल्बी अला दीनिक’ अर्थ : "हे हृदयहरू परिवर्तन गर्ने! मेरो हृदयलाई तपाईंको धर्ममा अडिग बनाउनुहोस् ।" मैले भने: हे अल्लाहका रसूल! हामीले तपाईं र तपाईंले ल्याउनुभएको धर्ममा विश्वास गरेका छौं । तैपनि तपाईं हाम्रो मामिलामा डराउनुहुन्छ? उहाँले भन्नुभयो: "हो, निस्सन्देह हृदयहरू अल्लाहका दुई औंलाहरू बीचमा छन् । उहाँले तिनीहरूलाई जसरी चाहनुहुन्छ फेर्नुहुन्छ ।"
[सही] - [तिर्मीजी र अहमदले वर्णन गरेका छन्] - [सुनन् तिर्मिजी - 2140]

व्याख्या

नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) प्रायः दीन (धर्म) र आज्ञाकारितामा अडिग रहन तथा पथभ्रष्ट र छलबाट टाढा राख्न दुआ (प्रार्थना) गर्नुहुन्थ्यो । अनस बिन मालिक (रजियल्लाहु अन्हु) ले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले यो दुआ बारम्बार पढेको हेर्दा छक्क परे । त्यसैले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले उनलाई भन्नुभयो, मानिसहरूको हृदय अल्लाहका दुई औंलाहरू बीचमा हुन्छ । उहाँले तिनीहरूलाई जसरी चाहनुहुन्छ फेर्नुहुन्छ । वास्तवमा, हृदय ईमान र कुफ्र (विश्वास र अविश्वास) दुवैको स्थान हो । यसको अत्यधिक परिवर्तनले गर्दा यसलाई हृदय भनिन्छ; उम्लिरहेको भाँडो भन्दा बढी पल्टिने खतरा यसमा हुन्छ । अल्लाहले जसलाई चाहनुहुन्छ, उसको हृदयलाई मार्गदर्शन र धर्ममा अडिग राख्नुहुन्छ र जसलाई चाहनुहुन्छ उसको हृदयलाई पथभ्रष्ट र भ्रामकतामा फर्काउनु हुन्छ ।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. "नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को आफ्ना पालनकर्तासामु विनम्रता र दीनता, अनि उम्मतलाई पनि त्यही अपनाउन सिकाउनु।
2. "धर्ममा दृढता र सिधा मार्गमा अडिग रहनुकाे महत्त्व, किनकि अन्त्य नै सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हुन्छ।"
3. धर्ममा अडिग रहन दासले आँखा झिम्काउन बराबर पनि अल्लाहदेखि निरपेक्ष हुन सक्दैन ।
4. नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को पालना गर्दै यो दुआ धेरै पढ्न प्रोत्साहन ।
5. इस्लाममा दृढता सबैभन्दा ठूलो वरदान हो, जसको लागि दासले प्रयास गर्नुपर्छ र आफ्नो पालनकर्तालाई धन्यवाद दिनुपर्छ ।