हदीस: मुनाफिक (पाखण्डी) हरूका लागि यी दुई नमाजहरू सबैभन्दा कठिन छन् । यदि तिमीहरूलाई यी दुई नमाज को सवाब (पुण्य) थाहा भएको भए तिमीहरूले पक्कै पनि आउने थियौ, यद्यपि घुँडा घस्रेर भए पनि ।

عن أُبيِّ بن كعبٍ رضي الله عنه قال:
صلَّى بنا رسولُ الله صلى الله عليه وسلم يومًا الصُّبحَ فقال: «أشاهِد فُلان؟» قالوا: لا، قال: «أشاهِدٌ فُلان؟» قالوا: لا، قال: «إنَّ هاتيَنِ الصَّلاتين أثقَلُ الصَّلَواتِ على المُنافقين، ولو تعلمون ما فيهما لأتيتُمُوهما ولو حَبْوًا على الرُّكب، وإن الصفَّ الأوّلَ على مِثلِ صَفِّ الملائكة، ولو عَلِمتُم ما فضيلتُه لابتَدَرتُموهُ، وإنّ صلاةَ الرجل مع الرجل أزكى من صلاتِه وحدَه، وصلاتَه مع الرجلَين أزكى من صلاتِه مع الرجل، وما كَثُرَ فهو أحبُّ إلى الله تعالى».
[صحيح] - [رواه أبو داود والنسائي وأحمد] - [سنن أبي داود: 554]

उबै बिन काअ्ब (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्,
एक दिन रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले हामीलाई फज्रको नमाज पढाउनुभयो र सोध्नुभयो: "के फलानो मान्छे उपस्थित छ?" मानिसहरूले भने: छैन । उहाँले फेरि सोध्नुभयो: "के फलानो मान्छे उपस्थित छ?" मानिसहरूले भने: छैन । उहाँले भन्नुभयो: "मुनाफिक (पाखण्डी) हरूका लागि यी दुई नमाजहरू सबैभन्दा कठिन छन् । यदि तिमीहरूलाई यी दुई नमाज को सवाब (पुण्य) थाहा भएको भए तिमीहरूले पक्कै पनि आउने थियौ, यद्यपि घुँडा घस्रेर भए पनि । पहिलो सफ( पङ्क्ति) स्वर्गदूतहरूको जस्तै हो । यदि तिमीहरूलाई यसको महत्व थाहा भएको भए तिमीहरू त्यसको लागि हतार गर्ने थियौ । दुइजना मिलेर नमाज पढ्नु एक्लै नमाज पढ्नु भन्दा राम्रो हो र तीन जना मिलेर नमाज पढ्नु दुइजना भन्दा राम्रो हो । जति धेरै मानिसहरू हुन्छन्, अल्लाहलाई त्यति नै प्यारो छ ।”
[सही] - - [सुनन अबी दाउद - 554]

व्याख्या

नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले एक दिन फज्रको नमाज पढाउनुभयो र त्यसपछि सोध्नुभयो: के हाम्रो यो नमाजमा फलानो मान्छे उपस्थित छ? सहाबाहरूले भने: छैन । त्यसपछि उहाँले अर्को व्यक्तिको बारेमा सोध्नुभयो: "के फलानो उपस्थित छ?" उनीहरूले भने: छैन । नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभयो : वास्तवमा, फज्र र इशाको नमाज मुनाफिक (पाखण्डी) हरूका लागि सबैभन्दा गाह्रो हुन्; किनभने त्यतिबेला सुस्ती हुन्छ र अँध्यारोले गर्दा मानिसहरूले तिनीहरूलाई देख्न सक्दैनन् ।
हे मुमिनहरू, यदि तिमीहरूलाई फज्र र इशाको नमाजमा कति पुण्य र अतिरिक्त इनाम छ थाहा भएको भए तिमीहरूले आफ्नो हात र घुँडा टेकेर भएपनि पक्कैपनि आउने थियौ; किनभने इनाम कठिनाइको समानुपातिक छ ।
पहिलो पंक्तिमा हुनेहरू, जो इमामको नजिक हुन्छन्, तिनीहरूको स्थिति अल्लाहतर्फ नजिक हुने फरिश्ताहरूको पंक्तिजस्तै हुन्छ। यदि विश्वासीहरूले पहिलो पंक्तिको महत्व थाहा पाएका भए, तिनीहरू यसमा पुग्न एकअर्कासँग प्रतिस्पर्धा गर्थे। दुइजना मिलेर नमाज पढ्नु सवाब (पुण्य) को हिसाबले एक्लै नमाज पढ्नु भन्दा राम्रो हो र तीन जना मिलेर नमाज पढ्नु दुइजना भन्दा राम्रो हो । जुन नमाजमा जति धेरै उपासकहरू हुन्छन्, त्यो अल्लाहलाई त्यति नै बढी प्रिय र उत्कृष्ट हुन्छ ।