فەرموودە: هەركەسێك خۆی فڕێبداتە خوارەوە لە شاخێك وخۆی بكوژێت؛ ئەوا لە ئاگری دۆزەخدایە تێیدا خۆی فڕێ دەداتەوە خوارەوە بە بەردەوامی

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«مَنْ تَرَدَّى مِنْ جَبَلٍ فَقَتَلَ نَفْسَهُ فَهُوَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ يَتَرَدَّى فِيهِ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا، وَمَنْ تَحَسَّى سُمًّا فَقَتَلَ نَفْسَهُ فَسُمُّهُ فِي يَدِهِ يَتَحَسَّاهُ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا، وَمَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ بِحَدِيدَةٍ فَحَدِيدَتُهُ فِي يَدِهِ يَجَأُ بِهَا فِي بَطْنِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 5778]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هوڕەیڕەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت:
«هەركەسێك خۆی فڕێبداتە خوارەوە لە شاخێك وخۆی بكوژێت؛ ئەوا لە ئاگری دۆزەخدایە تێیدا خۆی فڕێ دەداتەوە خوارەوە بە بەردەوامی، وئەوەی ژەهرێك بخوات وخۆی بكوژێت؛ ئەوا ژەهرەكەی لە دەستیدایە دەیخواتەوە لە ئاگری دۆزەخ بە بەردەوامی بۆ هەتاهەتایی، وئەوەی خۆی بكوژێت بە پارچە ئاسنێك؛ ئەوا پارچە ئاسنەكەی لە دەستیدایە ودەیخاتە نێو سكیەوە لە ئاگری دۆزەخدا بە بەردەوامی بۆ هەتاهەتایی».
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری] - [صحيح البخاري - 5778]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- هۆشداریداوە سەبارەت بە خۆكوشتن بە ئەنقەستەوە لە دونیادا، چونكە لە ڕۆژی قیامەتدا سزاكەی ئەوەیە لە نێو ئاگری دۆزەخدا بە هەمان شێوە خۆی دەكوژێت كە لە دونیادا خۆی كوشت وەكو سزایەكی گونجاو بەرامبەر كردەوەكەی، هەركەسێك خۆی فڕێ بداتە خوارەوە لەسەر شاخێك وخۆی بكوژێت؛ ئەوا لە نێو ئاگری دۆزەخدایە وخۆی فڕێ دەداتە نێو دۆڵەكانی دۆزەخ بە بەردەوامی بۆ هەتاهەتایی، وئەوەی خۆی بكوژێت بە ژەهر خواردن؛ ئەوا ژەهرەكەی لە نێو دەستیدایە ولە نێو ئاگری دۆزەخدا دەیخوات بە بەردەوامی بۆ هەتاهەتایی، وئەوەی لە سكی خۆی بدات بە ئاسنێك وخۆی بكوژێت؛ ئەوا ئاسنەكەی لە نێو دەستیدایە ودەیخاتە نێو سكیەوە لە ئاگری دۆزەخدا بە بەردەوامی بۆ هەتاهەتایی.

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. حەرامە مرۆڤ خۆی بكوژێت، ولە تاوانە گەورەكانە كە بەهۆیەوە شایستەیە سزای سەخت بدرێت.
2. ئەوەی لە فەرموودەكەدا باسیكردووە هێنانەوەی هەندێك نمونەیە لە جۆرەكانی خۆكوشتن، ئەگەرنا بە هەر جۆرێكی تر خۆی بكوژێت بە هەمان شێوە سزا دەدرێت، لە سەحیحی بوخاریدا هاتووە كە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ئەوەی خۆی دەخنكێنیت لە دۆزەخیشدا هەر خۆی دەخنكێنێت، وئەوەی (بە ئاسن) لە خۆی دەدات لە دۆزەخیشدا هەر (بە ئاسن) لە خۆی دەدات».
3. نەوەوی دەڵێت: كاتێك پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «لە ئاگری دۆزەخدایە بۆ بەردەوامی وهەتاهەتایی»؛ چەند وتەیەك لەمبارەیەوە هەیە، یەكەم: ووتراوە: ئاماژەیە بۆ ئەو كەسەی ئەم كارە دەكات وبە حەڵاڵی دەزانێت ئەگەرچیش لە ڕاستیدا دەزانێت كە حەرامە؛ بۆیە ئەم كەسە كافرە وئەمە سزاكەیەتی. دووەم: ووتراوە: مەبەست لە (بەردەوامی وهەتاهەتایی)؛ زۆری ماوەی مانەوەیە نەك هەقیقەت وڕاستی مانەوە بۆ هەتاهەتایی، هەروەكو دەووترێت: خوای گەورە دەسەڵات وموڵكی پادشا بۆ هەتاهەتایی بهێڵێتەوە. سێیەم: ووتراوە: ئەمە سزاكەیەتی، بەڵام خوای گەورە -سبحانه وتعالی- بەهۆی ڕەحمەت وبەخشندەیی خۆیەوە پێمانی ڕاگەیاندووە كە ئەوەی بە مسوڵمانێتی بمرێت بۆ هەتاهەتایە لە دۆزەخدا نامێنێتەوە.
4. ئەمە نمونەیەكە لە هاوشێوەیی سزاكانی قیامەت بۆ تاوانەكانی دونیا، هەروەها ئاماژەیە بۆ ئەوەی لە گوناهباریدا تاوانی مرۆڤ دەرهەق بە نەفسی خۆی وەكو تاوان كردنیەتی دەرهەق بە خەڵكی تر؛ چونكە مرۆڤ خاوەنی نەفسی خۆی نییە، بەڵكو الله خاوەنیەتی ودروستی كردووە، بۆیە نابێت ڕكێفی پێوە بكات مەگەر بەو شێوەیەی ڕوخسەتی پێدراوە.