หะดีษ: “ไม่มีชายคนใดที่กล่าวหาอีกคนหนึ่งว่าเป็นคนผิดศีลธรรม และไม่มีชายคนใดกล่าวหาอีกคนหนึ่งว่าเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธา เว้นแต่สิ่งนั้นก็จะกลับคืนมาสู่เขา หากคนๆ นั้นไม่ได้เป็นเช่นนั้น”

عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«لاَ يَرْمِي رَجُلٌ رَجُلًا بِالفُسُوقِ، وَلاَ يَرْمِيهِ بِالكُفْرِ، إِلَّا ارْتَدَّتْ عَلَيْهِ، إِنْ لَمْ يَكُنْ صَاحِبُهُ كَذَلِكَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6045]

จากอบูษัรริน เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ได้ยินท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
“ไม่มีชายคนใดที่กล่าวหาอีกคนหนึ่งว่าเป็นคนผิดศีลธรรม และไม่มีชายคนใดกล่าวหาอีกคนหนึ่งว่าเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธา เว้นแต่สิ่งนั้นก็จะกลับคืนมาสู่เขา หากคนๆ นั้นไม่ได้เป็นเช่นนั้น”
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย อัลบุคอรีย์ และมุสลิม] - [เศาะฮีห์อัลบุคอรีย์ - 6045]

คำอธิบาย​

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้เตือนว่าใครก็ตามที่พูดกับคนอื่นว่า: คุณเป็นคนบาป หรือ: คุณเป็นคนปฏิเสธศรัทธา หากเขาไม่เป็นไปตามที่เขาพูด เขาก็เป็นคนที่สมควรได้รับกับลักษณะข้างต้นและคำกล่าวของเขาจะถูกคืนกลับไป แต่ถ้าเป็นอย่างที่เขาพูดไว้ ก็จะไม่มีอะไรคืนให้เขา เพราะเขาสัตย์จริงในสิ่งที่เขาพูด

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. ห้ามมิให้ผู้คนกล่าวหาบุคคลอื่นว่าเป็นคนปฏิเสธศรัทธาหรือผิดศีลธรรม โดยไม่มีเหตุผลตามบัญญัติอิสลาม
2. การตรวจสอบและพิจารณาให้รอบคอบก่อนที่จะตัดสินผู้คนนั้นเป็นสิ่งจำเป็น
3. อิบนุ ดะกีก อัล-อีด กล่าวว่า: "นี่เป็นคำเตือนอย่างรุนแรงสำหรับผู้ที่กล่าวหาว่าใครบางคนในหมู่มุสลิมเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธา ทั้งที่ความจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้น ซึ่งเป็นสิ่งที่อันตรายอย่างยิ่ง"
4. อิบนุ หะญาร์ อัล-อัสเกาะลานีย์ กล่าวว่า: อย่างไรก็ตาม การที่เขาไม่ได้กลายเป็นคนชั่วหรือผู้ปฏิเสธศรัทธา (กาฟิร) เพียงเพราะกล่าวกับเขาว่า “เจ้าเป็นคนชั่ว” ไม่ได้หมายความว่าเขาจะไม่เป็นบาปในการพูดเช่นนั้น ในกรณีนี้ต้องอธิบาย : หากมีเจตนาที่จะตักเตือนเขาหรือเตือนผู้อื่นด้วยการชี้แจงสภาพของเขา ก็เป็นสิ่งที่อนุญาต แต่หากมีเจตนาที่จะเยาะเย้ยหรือเผยแพร่ความผิดของเขาเพียงเพื่อทำร้ายเขา ก็ไม่อนุญาต เพราะเขาถูกสั่งให้ปกปิดข้อบกพร่องของคนผู้นั้น และให้คำสอนหรือเตือนด้วยวิธีที่ดี ดังนั้นหากสามารถทำเช่นนั้นได้ด้วยความนุ่มนวลก็ไม่ควรทำด้วยความรุนแรง เพราะอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เขาทำบาปนั้นซ้ำๆ และยึดมั่นในสิ่งนั้นตามนิสัยของหลายๆ คนที่มีความรู้สึกทระนง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผู้ตักเตือนมีสถานะต่ำกว่าผู้ที่ถูกตักเตือน