නබි වදන: සැබැවින්ම නුඹලා අතරින් මට වඩාත් ප්‍රියමනාප, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ නුඹලා අතරින් සභිකයින් ලෙස මට වඩාත් සමීප අය වන්නේ නුඹලා අතරින් වඩාත් සාරධර්ම ඇත්තවුන්ය
عَنْ جَابِرٍ رَضيَ اللهُ عنهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِنَّ مِنْ أَحَبِّكُمْ إِلَيَّ وَأَقْرَبِكُمْ مِنِّي مَجْلِسًا يَوْمَ القِيَامَةِ أَحَاسِنَكُمْ أَخْلاَقًا، وَإِنَّ أَبْغَضَكُمْ إِلَيَّ وَأَبْعَدَكُمْ مِنِّي مَجْلِسًا يَوْمَ القِيَامَةِ الثَّرْثَارُونَ وَالمُتَشَدِّقُونَ وَالمُتَفَيْهِقُونَ»، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، قَدْ عَلِمْنَا الثَّرْثَارُونَ وَالمُتَشَدِّقُونَ فَمَا الْمُتَفَيْهِقُونَ؟ قَالَ: «الْمُتَكَبِّرُونَ».
[صحيح] - [رواه الترمذي] - [سنن الترمذي: 2018]
المزيــد ...
සැබැවින්ම අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ප්‍රකාශ කළ බව ජාබිර් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
සැබැවින්ම නුඹලා අතරින් මට වඩාත් ප්‍රියමනාප, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ නුඹලා අතරින් සභිකයින් ලෙස මට වඩාත් සමීප අය වන්නේ නුඹලා අතරින් වඩාත් සාරධර්ම ඇත්තවුන්ය. එමෙන්ම සැබැවින්ම මට වඩාත් කෝපය ගෙන දෙන, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සභිකයින් වශයෙන් මට වඩාත් දුරස් අය වන්නේ අස්සර්සාරූන් (අධික ලෙස කතා කරන්නන්) හා අල් මුතෂද්දිකූන් (දීර්ග ලෙස කතා කරන්නන්) හා අල් මුතෆයිහිකූන් වෙති. ඔවුහු අහෝ අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි!, අපි අස් සාර්සාරූන් හා මුතෂද්දිකූන් කවුරුන්දැයි අපි හඳුනමු. නමුත් "මුතෆයිහිකූන්" යනු කවුරුන් දැයි විමසා සිටියෝය. එතුමාණෝ: ‘උඩඟුවූවෝ වෙති’ යැයි පැවසූහ.
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [ඉමාම් තිර්මිදි එය වාර්තා කර ඇත] - [سنن الترمذي - 2018]
සැබැවින්ම මෙලොවෙහි තමන්ට වඩාත් ප්‍රියමනාප, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සභිකයින් වශයෙන් තමන්ට වඩාත් සමීප අය වන්නේ නුඹලා අතරින් වඩාත් සාරධර්ම ඇත්තවුන් බවත් එමෙන්ම සැබැවින්ම තමන්ට වඩාත් කෝපය ගෙන දෙන මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සභිකයින් වශයෙන් තමන්ට වඩාත් දුරස් අය වන්නේ "අස්සර්සාරූන්" (අධික ලෙස කතා කරන්නන්) සත්‍යයෙන් හා කරුණාවෙන් බැහැරව අධික ලෙස කතා කරන්නන්, "අල් මුතෂද්දිකූන්" (දීර්ග ලෙස කතා කරන්නන්) පූර්වාරක්ෂාවකින් හෝ ප්‍රවේශම් නොවී පුළුල් ලෙස, දිගු ලෙස වාචාලව කතා කරන්නන් සහ "අල් මුතෆයිහිකූන් වෙති යැයි නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ දන්වා සිටියහ. එවිට ඔවුහු: "අහෝ අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! අපි "අස් සාර්සාරූන්" හා "මුතෂද්දිකූන්" කවුරුන්දැයි හඳුනමු. නමුත් "මුතෆයිහිකූන්" කවුරුන් දැයි විමසා සිටියෝය. එතුමාණෝ: ‘තම මුඛවල් විවෘත කරමින්, දිගු ලෙස කතා කරමින්, මිනිසුන්ට අපහාස කරමින්, උඩඟුවෙන් කටයුතු කරන්නෝ වෙති" යැයි පැවසූහ.
හදීසයේ හරය
- යහපත් සදාචාරාත්මක ගුණාංග අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගේ (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ආදරයට ලක්වීමට හා මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ එතුමාණන්ට සමීපවීමට හේතු සාධකයක් වනු ඇත. අයහපත් ගුණාංග ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධව පිහිටනු ඇත.
- යහපත් සදාචාරාත්මක ගුණාංග මිනිසුන් එකිනෙකාගේ ආදරයට ලක්වීමට ද හේතු සාධකයක් වන අතර අයහපත් ගුණාංග ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධව පිහිටනු ඇත.
- යහපත් සදාචාරය හා නිහතමානී කම දිරිමත් කිරීම, දැඩි රළුබව හා බලපෑම් නොකිරීමට දිරි ගැන්වීම.
- වාචාලකම, අහංකාරය, පුහුමාන්‍යය, බොරුවට රඟපෑම යනාදී කරුණු මත පදනම්ව කතා කිරීමෙන් වැළැක්වීම.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: මිනිසෙකු තම සහෝදරයකුට ප්රේම කරන්නේ නම් තමන් ඔහුට ප්රේම කරන බව දැනුම් දිය යුතු වේ.
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: විකුණන විටත් මිලට ගන්නා විටත් තීන්දු කරන විටත් අවකාශය ලබා දෙන මිනිසාට අල්ලාහ් කරුණා කරත්වා!
- නබි වදන: මිනිසුන් සමග ණය ගනුදෙනු කරන පුද්ගලයෙකු විය. ඔහු තම සේවා දායකයාට ‘ඔබ බංකොලොත් ලෙස පැමිණි විටෙක, ඒ ගැන ඔබ නොසලකා හරින්න. අල්ලාහ් අපට සමාව දෙන්නට පුළුවන’ යැයි පවසමින් සිටියේය. ඔහු අල්ලාහ්ව මුණ ගැසුණේය. ඔහු ඔහුට සමාව දුන්නේය.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ් සියලු කරුණුවලට යහපත ලියා ඇත. එබැවින් නුඹලා මරණ දඬුවම පිරිනමන විට මරණ දඬුවම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. නුඹ සත්ව ගෙල සිඳන විට ගෙල සිඳීම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. තවද නුඹලාගෙන් අයකු තම ආයුධය හොදින් මුවහත් කරත්වා ඔහු ගෙල සිඳිනු ලබන සත්වයා කපා නිදහස් කරත්වා.
- නබි වදන: සැබැවින්ම මිනිසෙකු නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්හට: ‘මට ඔබ උපදෙස් දෙනු මැනව!’ යැයි පවසා සිටියේය. එතුමා: “ඔබ කෝප නොවනු” කීප වරක් ම ඔහු එසේ විමසා සිටියේය. එවිට ද “ඔබ කෝප නොවනු.” යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: සැබැවින්ම යුක්තිගරුකයින් අල්ලාහ් අභියස ආලෝකයෙන් යුතු වේදිකාවන් මත සිටිති. ඔවුහු වනාහි ඔවුන්ගේ තීන්දුවලත් ඔවුන්ගේ පවුල් අතරත් ඔවුන් භාරව කටයුතු කළ දෑ තුළත් සාධාරණය ඉටු කරන්නන් වූහ.