Хадис: Адам Исламды эң жакшы кармануусу - өзүнө тиешеси жок нерсеге кийлигишпегени

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ المَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَا يَعْنِيهِ».
[قال النووي: حديث حسن] - [رواه الترمذي وغيره] - [الأربعون النووية: 12]

Абу Хурайра (ага Аллах ыраазы болсун) айтат: Аллахтын элчиси (ага Аллахтын тынчтыгы жана мактоосу болсун) минтип айткан:
"Адам Исламды эң жакшы кармануусу - өзүнө тиешеси жок нерсеге кийлигишпегени".
[قال النووي: حديث حسن] - [رواه الترمذي وغيره] - [الأربعون النووية - 12]

Түшүндүрмө

Пайгамбарыбыз (ага Аллахтын тынчтыгы жана мактоосу болсун) мусулман адамдагы Исламдын эң жакшы белгиси жана анын ыйманынын толуктугу - анын өзүнө тиешеси жок, ага пайдасы да жок, аны кабатыр кылбай турган сөздөргө жана иштерге аралашпай, же дүйнө жана дин иштеринен ага байланышы жок нерселерге киришпегени экенин баяндаган. Тиешеси жок иштер менен алек болуу - анын өзүнө тиешелүү, өзү аткарышы зарыл болгон иштерден алаксытып же тескерисинче, сактана турган иштерге жакындатып коёт. Инсан кыямат күнү бул дүйнөдө кылган иштеринен суралат.

Хадистин пайдалары

1. Адамдар динде ар түрдүү болушат, кээ бир амалдар аркылуу Исламдын жакшылыгы артат.
2. Ашыкча жана керексиз сөздөн, иштен өзүн сактоо - анын дининин толуктугунан кабар берет.
3. Хадис адамды өзүнө тиешелүү иш-амалдарды аткарууга үндөйт. Өзүнө тиешеси жоктон алыс болуу исламды жакшы кармануу болсо, өзүнө тиешелүү иш менен алек болуу да анын жакшы белгиси.
4. Ибн Каййим мындай деген: "Аллахтын элчиси (ага Аллахтын тынчтыгы жана мактоосу болсун) такыбалыктын баарын бир суйлөм менен айткан, ал: "Адам Исламды эң жакшы кармануусу - өзүнө тиешеси жок нерсеге кийлигишпегени" - деген хадиси. Бул өзүнө тиешеси жок сөздөн, кароодон, угуудан, басып баруудан, кармоодон, ойлонуудан ж.б. ачык жана жашыруун аракеттердин баарынан сактануу керек дегенди билдирет".
5. Ибн Ражаб мындай деген: "Бул хадис адептин негиздеринин бири".
6. Хадис илим алууга үндөйт, анткени, илим алуу менен адам эмне өзүнө тиешелүү, эмне тиешелүү эмес экенин ажыратат.
7. Жакшылыкка чакырып, жамандыктан тыйып, акыл-насаат айтып туруу зарыл. Анткени, инсан буга буйрулган.
8. Хадистин жалпы маанисине булар кирет: Аллах Таала арам кылган жана пайгамбарыбыз жактырбаган нерселерден алыс болуу. Ошондой эле зарыл болбогон иштерден качуу. Мисалы, акыретке байланыштуу кайып, көмүскө сырларды иликтөө, жаратуу жана башкаруу ишинин майда-чүйдө өкүмдөрүн териштирүү, иш жүзүндө болбогон, дээрлик болбой турган, же элестетүү да мүмкүн болбогон маселелерди сурап-изилдөө.