فەرموودە: سوێندخواردن دەبێتە هۆی فرۆشتنی شتومەک، بەڵام هۆکاری تیاچوونی سەرمایە وداهاتە

عَن أَبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«الْحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ، مَمْحَقَةٌ لِلرِّبْحِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1606]

لە ئەبی هوڕەیڕەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: گوێم لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- کە دەیفەرموو:
«سوێندخواردن دەبێتە هۆی فرۆشتنی شتومەک، بەڵام هۆکاری تیاچوونی سەرمایە وداهاتە».
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری] - [صحيح مسلم - 1606]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئاگاداری داوە سەبارەت بە زۆر سوێند خواردن؛ ئەگەرچیش لە سوێندەكەیەدا ڕاستگۆ بێت سەبارەت بە كڕین وفرۆشتن ومامەڵەی بازرگانی، وپێمانی ڕاگەیاندووە كە زۆر سوێند خواردن هۆكارە بۆ ساخکردنەوەی شتومەك وكاڵای بازرگانی، بەڵام دەبێتە هۆی كەمبوونەوە ونەمانی بەرەكەت لە بەرهەم وداهاتدا، و بەهۆی ئەم زۆر سوێند خواردنەوە لەوەیە خوای گەورە شتانێک زاڵ بكات بەسەر شتومەك وسامانەكەیدا كە ببێتە هۆی دزین یان سووتان یان نقووم بوون یان تاڵان كردنی یان بە هەر هۆكاری تر لەناو بچێت.

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. بەمەزندانانی بابەتی سوێند خواردن بە الله، ودەبێت تەنها بە پێی پێویست بێت.
2. داهاتی حەرام ئەگەرچیش بڕەکەى زۆر بێت؛ بەڵام بەرەکەتی تێدا هەڵگیراوە وخێری تێدا نییە.
3. قاری عیاز دەڵێت: نەمانی بەرەكەی سامانی بەدەستهاتوو؛ یان بەهۆی تیاچوونیەتی كە تووشی دەبێت، یان بە خەرجكردنیەتی لە شتێك كە سوودی نابێت بۆی لە ژیانی ونابێتە پاداشت بۆ قیامەتی، یان لەلای دەمێنێتەوە بەڵام بێبەش دەبێت لە سوودی، یان دەبێتە میرات بۆ كەسێك كە پێی نازانێت.
4. نەوەوی دەڵێت: فەرموودەكە ئاماژەیە بۆ نەهی كردن لە زۆر سوێند خواردن لە كڕین وفرۆشتندا، چونكە سوێند خواردن بە بێ پێویستی؛ مەكروهە، هەروەها مەكروهە ساخکردنەوەی شتومەك بەم شێوەیە، ولەوەیە كڕیار تووشی هەڵخەڵەتاندن بێت بەهۆی ئەم سوێند خواردنەوە.
5. زۆر سوێند خواردن ئاماژەیە بۆ لاوازی ئیمان، ولاوازی تەوحید -یەك خوا پەرستی- لە دڵی بەندەدا؛ چونكە زۆر سوێند خواردن دەبێتە هۆی دوو شت: 1- گوێ نەدان بە سوێند خواردن وشلڕەوی تێیدا. 2- درۆ كردن، چونكە هەركەسێك زۆر سوێند بخوات ئەوا زۆریش درۆ دەكات، بۆیە پێویستە زۆر سوێند نەخوات وكەمی بكاتەوە، وخوای گەورە -سبحانه وتعالی- دەفەرموێت: ﴿وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ﴾ [المائدة:89] واتە: ﴿وە سوێندەکانتان بپارێزن﴾.