فەرموودە: هەرکەسێک کج بەخێو بكات، وچاکەکار بێت بەرامبەریان؛ ئەوا دەبنە هۆی پاراستنی لە دۆزەخ

عَن عَائِشَةَ أُمِّ المؤْمِنين رضي الله عنها زَوْجَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَدَّثَتْهُ قَالَتْ:
جَاءَتْنِي امْرَأَةٌ مَعَهَا ابْنَتَانِ تَسْأَلُنِي، فَلَمْ تَجِدْ عِنْدِي غَيْرَ تَمْرَةٍ وَاحِدَةٍ، فَأَعْطَيْتُهَا فَقَسَمَتْهَا بَيْنَ ابْنَتَيْهَا، ثُمَّ قَامَتْ فَخَرَجَتْ، فَدَخَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَحَدَّثْتُهُ، فَقَالَ: «مَنْ يَلِي مِنْ هَذِهِ البَنَاتِ شَيْئًا، فَأَحْسَنَ إِلَيْهِنَّ، كُنَّ لَهُ سِتْرًا مِنَ النَّارِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 5995]

لە عائیشەوە دایكی ئیمانداران وخێزانی پێغەمبەر صلى اللە علیە وسلم -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت:
«ئافرەتێک هات بۆ لام ودوو کچی لەگەڵدا بوو، داوای خێری کرد، وبینی هیچ شتێکم نییە جگە لە خورمایەک نەبێت، بۆیە پێیم بەخشی وئەویش کردی بە دوو لەتەوە ودابەشی کرد بەسەر کچەکانیدا وخۆی هیچی لێنەخوارد، وپاشان هەستا وڕۆیشت، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- هاتە ژورەوە، ومنیش ئەو ڕوداوەم بۆ گێڕایەوە، وئەویش صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: «هەرکەسێک کج بەخێو بكات، وچاکەکار بێت بەرامبەریان؛ ئەوا دەبنە هۆی پاراستنی لە دۆزەخ».
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری] - [صحيح البخاري - 5995]

شیکردنەوە

عائیشە دایكی ئیمانداران ڕەزای خوای لێبێت دەگێڕێتەوە كە ئافرەتێک هات بۆ لای ودوو کچی لەگەڵدا بوو، وداوای خواردنی کرد، وعائیشە هیچ شتێکی شک نەبرد پێی ببەخشێت جگە لە خورمایەک نەبێت، بۆیە پێیی بەخشی وئەویش کردی بە دوو لەتەوە ودابەشی کرد بەسەر کچەکانى وخۆی هیچی لێنەخوارد، وپاشان هەستا وڕۆیشت، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- چووە ماڵەوە وعائیشە ئەمەی بۆ باسكرد، ئەویش صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: هەرکەسێک کچی هەبێت وکاروبار وبەخێو کردیان بگرێتە ئەستۆ، وچاکەکار بێت بەرامبەریان وپەروەردەیان بكات، وخواردن وخواردنەوە وپۆشاكیان بۆ دابین بكات وئارامگر بێت لەسەریان؛ ئەوا دەبنە پەردە وبەربەست بۆی لە ئاگری دۆزەخ.

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. بەخێوکردنی کچان وجێبەجێكردنی پێداویستیەكانیان لە باشترینی كردەوە چاكەكانە وهۆكارە بۆ ڕزگاربوون لە دۆزەخ.
2. سوننەتە مرۆڤ خێر بکات هێندەى دەتوانێت ئەگەر شتێکی کەمیش بێت.
3. زۆری هەست وسۆزی دایک وباوک بەرامبەر ڕۆڵەکانیان.
4. ڕوونکردنەوەى حاڵ وگوزەرانی ماڵەکانى پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم-؛ بەپێی پێویست ڕزق وبژێویان هەبووە.
5. ڕوونکردنەوەى فەزڵ وپاداشتی بەخشینی شتێك بە خەڵكی وخۆ بێ بەشكردن لێی وئەمە لە ڕەوشتی ئیماندارانە، عائیشە -ڕەزای خوای لێبێت- ئەو خورمایەی لای بوو بەخشی بەو ئافرەتە ودوومنداڵەکەی وبۆخۆی دانەنا، ئەمیش بەڵگەیە لەسەر سەخاوەت وبەخشندەیی عائیشە -ڕەزای خوای لێبێت- ئەگەرچیش زۆر پێویست بوو.
6. بوونی كچ لە خێزاندا بە تاقیكردنەوە ناودەبرێت، چونكە بەخێوكردنیان ناڕەحەتی وماندووبوونی تێدایە، یان هەندێك خەڵك حەزیان لە کچ نیە، یان هۆكارەكەی ئەوەیە زۆرجار سەرچاوە نین بۆ بەدەستهێنانی بژێوی ژیان.
7. ئاینی ئیسلام هاتووە بۆ لە ڕیشەدەرهێنانی خووە جاهیلیە -نەفامیە- خراپەكان، بۆیە ئامۆژگاری كردووە بە چاك مامەڵەكردن لەگەڵ كچان.
8. بەخێو کردنی یەک کچیش هۆکارە بۆ بەدەست هێنانی هەمان پاداشت؛ هەروەكو لە هەندێك لە گێڕانەوەكاندا هاتووە.