Hadithi: Një ditë, ndërsa rrinim ulur tek i Dërguari i Allahut ﷺ, u shfaq një njeri fort rrobëbardhë e tejet flokëzi, tek i cili nuk vëreheshin shenja udhëtimi. Atë nuk e njihte asnjëri prej nesh.

عن عمر رضي الله عنه قال: «بينما نحن جلوسٌ عند رسول الله صلى الله عليه وسلم ذات يوم إذ طَلَعَ علينا رجلٌ شديد بياض الثياب، شديد سَواد الشعر، لا يُرى عليه أثرُ السفر ولا يعرفه منَّا أحدٌ، حتى جلس إلى النَّبيِّ صلى الله عليه وسلم ، فأسنَد ركبتيْه إلى ركبتيْه، ووضع كفَّيه على فخذيْه، وقال: يا محمد أخبرْني عن الإسلام؟ فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم : الإسلامُ أن تشهدَ أن لا إله إلا الله وأنَّ محمداً رسول الله، وتقيم الصلاة، وتُؤتيَ الزكاة، وتصومَ رمضان، وتحجَّ البيت إن استطعتَ إليه سبيلاً، قال: صدقتَ، فعَجِبْنا له يَسأله ويُصدِّقه، قال: فأخبرْني عن الإيمان؟ قال: أن تؤمنَ بالله وملائكته وكُتبه ورسُله واليوم الآخر، وتؤمن بالقدَر خيره وشرِّه، قال: صدقتَ، فأخبرْني عن الإحسان؟ قال: أن تعبدَ الله كأنَّك تراه، فإن لَم تكن تراه فإنَّه يراك، قال: فأخبرني عن الساعة؟ قال: ما المسؤول عنها بأعلمَ مِن السائل، قال: فأخبرني عن أمَاراتِها؟ قال: أنْ تلِدَ الأَمَةُ ربَّتَها، وأنْ تَرَى الحُفاةَ العُراة العَالَة رِعاءَ الشاءِ يَتَطاوَلون في البُنيان، ثمَّ انطلق فَلَبِثَ مليًّا ثم قال: يا عمر أتدري مَن السائل؟ قلتُ: الله ورسوله أعلم، قال: فإنَّه جبريلُ أتاكم يعلِّمُكم دينَكم».
[صحيح] - [رواه مسلم]

Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon: "c2">“Një ditë, ndërsa rrinim ulur tek i Dërguari i Allahut ﷺ, u shfaq një njeri fort rrobëbardhë e tejet flokëzi, tek i cili nuk vëreheshin shenja udhëtimi. Atë nuk e njihte asnjëri prej nesh. U ul pranë Profetit ﷺ duke i vendosur gjunjët e tij afër gjunjëve të të Dërguarit e duke i vënë shuplakat e duarve të tij mbi kofshët e veta, e në atë rast pyeti: “O Muhamed, më trego për Islamin.” I Dërguari i Allahut ﷺ tha: "c2">“Islami është të dëshmosh se nuk meriton të adhurohet askush përveç Allahut dhe se Muhamedi është rob dhe i Dërguari i Tij, të falësh namazin, të japësh zekatin, të agjërosh Ramazanin dhe të kryesh haxhillëkun (këtë të fundit) po pate mundësi.” Ai i tha: "c2">“Ashtu është.” Ne u çuditëm, sepse vetë e pyeste, vetë ia vërtetonte! Ai tha: "c2">“Më trego për besimin (imanin).” I Dërguari tha: "c2">“Besimi është të besosh në Allahun, në melekët, në librat e Tij, në të dërguarit, në Ditën e Fundit dhe të besosh në paracaktimin (kaderin), qoftë i mirë, qoftë i keq.” Ai i tha: "c2">“Ashtu është. Më trego për ihsanin (përsosurinë e adhurimit).” I Dërguari tha: "c2">“Ta adhurosh Allahun sikurse të jesh duke e parë Atë. Edhe pse ti nuk e sheh Atë, Ai gjithsesi të sheh ty.” Ai i tha: "c2">“Më trego për Kiametin.” I Dërguari tha: "c2">“Në lidhje me këtë i pyeturi nuk di më shumë sesa pyetësi.” Ai i tha: "c2">“Atëherë, tregomë për shenjat e tij.” I Dërguari tha: "c2">“(Kiameti vjen) kur robëresha ta lindë zonjën e saj dhe kur t’i shohësh këmbëzbathurit, të zhveshurit, fukarenjtë e barinjtë e deleve duke garuar për të bërë ndërtesa sa më të larta.” Pastaj, ai u largua, kurse ne qëndruam për një kohë. Më pas, i Dërguari më tha: "c2">“O Omer, a e di kush është ai që pyeste.” Unë thashë: "c2">“Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më mirë.” Ai tha: "c2">“Ai qe Xhibrili, erdhi për t’jua mësuar fenë.”
Ky hadith është sahih. - E shënon Muslimi.

Shpjegimi

Xhibrili (alejhi selam) u paraqit para sahabëve (Allahu qoftë i kënaqur me ta!) në fizionominë e një njeriu të panjohur, ndërsa ata ishin ulur me Profetin ﷺ. Kështu, ai u ul para Profetit ﷺ, siç ulet nxënësi që kërkon sqarime. Kësisoj e pyeti për Islamin e ai iu përgjigj me këto shtylla që përfshijnë pranimin e dy dëshmive, kryerjen në vazhdimësi të pesë namazeve ditore, dhënien e zekatit atyre që u takon, agjërimin e muajit Ramazan me nijet të sinqertë dhe kryerjen e haxhillëkut ndaj atij që ka mundësi, kështu që ai ia miratoi këtë. Kështu, sahabët u befasuan nga pyetja e Xhibrilit (alejhi selam), që tregonte në pamje të jashtme se ai nuk e dinte atë, e pastaj ai e miratoi vetë përgjigjen e Profetit. Xhibrili (alejhi selam) e pyeti për besimin dhe ai iu përgjigj me këto gjashtë shtylla, të cilat përfshinin se Allahu është Krijuesi, Furnizuesi, i përshkruar me përsosuri, i dëlirë nga papërsosuria dhe se melekët, që krijoi Allahu, janë robër të nderuar që nuk e kundërshtojnë Allahun e Lartësuar dhe me urdhrin e Tij ata punojnë; besimin në librat që u janë shpallur të dërguarve nga Allahu i Lartësuar; besimin në të Dërguarit, të cilët e kumtojnë nga Allahu fenë e Tij, dhe se njeriu do të ringjallet pas vdekjes dhe do të mbajë përgjegjësi. Pastaj e pyeti për ihsanin (përsosurinë e Allahut) dhe ai i tha se ihsani është që (besimtari) ta adhurojë Allahun sikurse të jetë duke e parë Atë. Nëse nuk mund ta kryejë këtë adhurim, atëherë ta adhurojë Allahun e Lartësuar duke ia pasur frikën, duke e ditur se Ai e vëzhgon dhe asgjë s'i fshihet Atij. Pastaj ai shpjegoi se kur do të ndodhë Kiameti nuk e di askush nga krijesat dhe se një nga shenjat e Kiametit është numri i madh i robëreshave dhe fëmijëve të tyre, ose mosbindja me të madhe e fëmijëve ndaj nënave të tyre, duke i trajtuar ato si robëreshat; barinjve të deleve dhe të varfërve do t'u lehtësohet kjo botë në fund të kohës (para Kiametit), ku do të mburren për dekorimin dhe ndërtimin e ndërtesave. Të gjitha këto pyetje dhe përgjigje jepen për ta mësuar këtë fe besimdrejtë nga Xhibrili (alejhi selam), sepse i Dërguari i Allahut ﷺ tha: "c2">“Ai qe Xhibrili, erdhi për t’jua mësuar fenë.”