නබි වදන: “සත්‍යය කතා කිරීම නුඹලා සතු යුතුකමකි. සැබැවින්ම සත්‍යය යහකම වෙත මග පෙන්වයි. යහකම ස්වර්ගය වෙත මග පෙන්වයි
عَنْ عَبْدِ اللهِ بنِ مَسعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَصْدُقُ وَيَتَحَرَّى الصِّدْقَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا، وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ، فَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ، وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَكْذِبُ وَيَتَحَرَّى الْكَذِبَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2607]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ප්‍රකාශ කළ බව අබ්දුල්ලාහ් ඉබ්නු මස්ඌද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී:
“සත්‍යය කතා කිරීම නුඹලා සතු යුතුකමකි. සැබැවින්ම සත්‍යය යහකම වෙත මග පෙන්වයි. යහකම ස්වර්ගය වෙත මග පෙන්වයි. මිනිසා සත්‍යය කතා කරමින් සත්‍යය විමර්ශනය කරමින් සිටින තාක්කල් ඔහු සත්‍යවාදියෙකු ලෙස අල්ලාහ් අබියස සටහන් කරනු ලැබේ. බොරු කතා කිරීම ගැන නුඹලා අවවාදයෙන් සිටිය යුතුය. සැබැවින්ම බොරුව දුෂ්ටකම වෙත මග පෙන්වයි. සැබැවින්ම දුෂ්ටකම අපා ගින්න වෙත මගපෙන්වයි. තවද මිනිසා බොරු පවසමින් බොරුවට විමර්ශන කරමින් සිටින තාක්කල් ඔහු අල්ලාහ් අභියස බොරුකාරයෙකු ලෙස සටහන් කරනු ලැබේ. ”
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح مسلم - 2607]
සත්‍යය කතා කරන මෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ නියෝග කළහ. සැබැවින්ම සත්‍යය පිළිපැදීම නිරන්තරයෙන්ම දැහැමි කටයුතු වෙත මිනිසා යොමු කරනු ඇත. යහපත් ක්‍රියාවන් මත පිහිටීම අදාළ තැනැත්තා ස්වර්ගය වෙත යොමු කරනු ඇත. ඔහු රහසේ මෙන්ම ප්‍රසිද්ධියේ වුව ද සත්‍යය පවසමින්ම සිටියි. ඔහු සත්‍යවාදියා යන නමට සුදුසුකම් ලබයි. ඔහු සත්‍යයේ අතිශයෝක්තිභාවය ලබයි. අනතුරුව බොරු කතා කිරීම, ව්‍යාජ දෑ ප්‍රකාශ කිරීම යනාදිය ගැන නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ අවවාද කළහ. ඊට හේතුව සැබැවින්ම එය ස්ථාවරත්වයෙන් මිනිසා වෙනතකට යොමු කිරීමටත්, නපුර, කලහකාරිත්වය, පාපකම වෙත යොමු කිරීමටත් තුඩු දෙන බැවිනි. අනතුරව එය ඔහුව අපා ගින්න වෙත සේන්දු කරවයි. අවසානයේ අල්ලාහ් අබියස බොරුකාරයින් අතරින් කෙනෙකු බව සටහන් කරනු ලබන තෙක්ම අධික ලෙස බොරු කියමින්ම සිටියි.
හදීසයේ හරය
- සත්‍යය කතා කිරීම ඉපැයීමෙන් හා කැපවීමෙන් ලබන ගෞරවනීය ගුණාංගයකි. සත්‍යය තමන්ගේ පුරුද්දක් හා ලක්ෂණයක් බවට පත් වන තෙක් මිනිසා සත්‍යය කතා කරමින්ම සත්‍යය විමර්ශනය කරමින්ම සිටියි. අවසානයේ අල්ලාහ් අබියස ඔහු සත්‍යවාදීන් හා දැහැමියන්ගෙන් කෙනෙකු ලෙස සටහන් කරනු ලැබේ.
- බොරු කතා කිරීම දිගු කාලීනව එහි රැඳී සිටීම තුළින් අදාළ තැනැත්තා උපයන පහත් ගුණාංගයකි. ප්‍රකාශයෙන් හා ක්‍රියාවෙන් කරන වාදයකි. අවසානයේ එය පුරුද්දක් බවට හා සළකුණක් බවට පත්ව, පසුව උත්තරීතර අල්ලාහ් ඉදිරියේ ඔහු බොරුකාරයින්ගෙන් කෙනෙකු ලෙස සටහන් කරනු ලැබේ.
- සත්‍යය වනාහි, එය සත්‍යය ප්‍රකාශ හා සම්බන්ධව යෙදූ විට බොරුවට එරෙහිව කරන ප්‍රකාශයකි. චේතනාව තුළ සත්‍යය යනු, ඉහ්ලාස් හෙවත් අවංකභාවයයි. අධිෂ්ටානය තුළ සත්‍යය යනු ඔහු යහපත් චේතනාව මත රැඳී සිටීමයි. ක්‍රියාවන් තුළ සත්‍යය යනු එහි අවම ප්‍රමාණය ඔහු රහසිගතව වුව ද ප්‍රසිද්ධියේ වුව ද එක හා සමානව කටයුතු කිරීමයි. ස්ථාවරයත්වයේ සත්‍යය යනු බිය, බලාපොරොත්තුව හා වෙනත් දෑහි පවතින අවංකභාවයයි. මෙවා තුළින් කවරෙකු හෝ විස්තර කරනු ලබන්නේ ද ඔහු 'සිද්දීක්' හෙවත් මහත් සත්‍යවාදියෙකු වේ. එසේ නැතහොත් ඉන් කොටසක් වී නම් ඔහු සාමාන්‍ය සත්‍යවාදියෙකු වේ.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: මිනිසෙකු තම සහෝදරයකුට ප්රේම කරන්නේ නම් තමන් ඔහුට ප්රේම කරන බව දැනුම් දිය යුතු වේ.
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: විකුණන විටත් මිලට ගන්නා විටත් තීන්දු කරන විටත් අවකාශය ලබා දෙන මිනිසාට අල්ලාහ් කරුණා කරත්වා!
- නබි වදන: මිනිසුන් සමග ණය ගනුදෙනු කරන පුද්ගලයෙකු විය. ඔහු තම සේවා දායකයාට ‘ඔබ බංකොලොත් ලෙස පැමිණි විටෙක, ඒ ගැන ඔබ නොසලකා හරින්න. අල්ලාහ් අපට සමාව දෙන්නට පුළුවන’ යැයි පවසමින් සිටියේය. ඔහු අල්ලාහ්ව මුණ ගැසුණේය. ඔහු ඔහුට සමාව දුන්නේය.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ් සියලු කරුණුවලට යහපත ලියා ඇත. එබැවින් නුඹලා මරණ දඬුවම පිරිනමන විට මරණ දඬුවම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. නුඹ සත්ව ගෙල සිඳන විට ගෙල සිඳීම නිසි ලෙස ඉටු කරන්න. තවද නුඹලාගෙන් අයකු තම ආයුධය හොදින් මුවහත් කරත්වා ඔහු ගෙල සිඳිනු ලබන සත්වයා කපා නිදහස් කරත්වා.
- නබි වදන: සැබැවින්ම මිනිසෙකු නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්හට: ‘මට ඔබ උපදෙස් දෙනු මැනව!’ යැයි පවසා සිටියේය. එතුමා: “ඔබ කෝප නොවනු” කීප වරක් ම ඔහු එසේ විමසා සිටියේය. එවිට ද “ඔබ කෝප නොවනු.” යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: සැබැවින්ම යුක්තිගරුකයින් අල්ලාහ් අභියස ආලෝකයෙන් යුතු වේදිකාවන් මත සිටිති. ඔවුහු වනාහි ඔවුන්ගේ තීන්දුවලත් ඔවුන්ගේ පවුල් අතරත් ඔවුන් භාරව කටයුතු කළ දෑ තුළත් සාධාරණය ඉටු කරන්නන් වූහ.