بروز رسانی: صداقت و راستی پیشه کنید که صدق و راستی به سوی نیکوکاری هدایت می‌کند و نیکوکاری به سوی بهشت؛ و همچنان شخص راست می‌گوید و راستی می‌جوید تا آنکه نزد الله به عنوان صِدّیق نوشته می‌شود؛ و از دروغ دوری کنید که دروغ به سوی فسق و فجور هدایت می‌کند و فسق و فجور به سوی دوزخ؛ و همچنان شخص دروغ می‌گوید و در پی دروغ می‌افتد تا آنکه نزد الله به عنوان کَذّاب نوشته می‌شود

عَنْ عَبْدِ اللهِ بنِ مَسعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَصْدُقُ وَيَتَحَرَّى الصِّدْقَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا، وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ، فَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ، وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَكْذِبُ وَيَتَحَرَّى الْكَذِبَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2607]

از عبدالله بن مسعود ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَصْدُقُ وَيَتَحَرَّى الصِّدْقَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا، وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ، فَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ، وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَكْذِبُ وَيَتَحَرَّى الْكَذِبَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا»: «صداقت و راستی پیشه کنید که صدق و راستی به سوی نیکوکاری هدایت می‌کند و نیکوکاری به سوی بهشت؛ و همچنان شخص راست می‌گوید و راستی می‌جوید تا آنکه نزد الله به عنوان صِدّیق نوشته می‌شود؛ و از دروغ دوری کنید که دروغ به سوی فسق و فجور هدایت می‌کند و فسق و فجور به سوی دوزخ؛ و همچنان شخص دروغ می‌گوید و در پی دروغ می‌افتد تا آنکه نزد الله به عنوان کَذّاب نوشته می‌شود».
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح مسلم - 2607]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ به صدق و راستی امر نموده و خبر داده‌ است که پایبندی به آن، انسان را به عمل نیک مداوم می‌رساند؛ و کسی که همواره نیکی کند، خیر و خوبی او را به بهشت می‌رساند. و راستی همواره در نهان و آشکار از وی سر می‌زند تا آنکه شایستهٔ نام صدیق می‌شود که مبالغه در صدق و راستی است. سپس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ در مورد دروغ و سخن باطل هشدار می‌دهد؛ زیرا انسان را به انحراف از راه راست و به شر و فساد و نافرمانی می‌کشاند؛ و در نهایت او را به آتش دوزخ می‌رساند. و آنچنان در دروغ زیاده‌روی می‌کند تا آنکه نزد الله از دروغگویان نوشته می‌شود.

از نکات این حدیث

1. صدق و راستی، اخلاق والایی است که از طریق اکتساب و تلاش و مجاهده به دست می‌آید؛ انسان همچنان راست می‌گوید و راستی می‌ورزد و در پی راستی می‌رود و تلاش می‌کند، تا آنکه راستی به اخلاق و منش او تبدیل می‌شود و به این ترتیب نزد الله از صدّیقان و نیکان نوشته می‌شود.
2. دروغ، اخلاق زشتی است که شخص با ارتکاب طولانی آن و جستجوی آن در قول و عمل، این اخلاق را به دست می‌آورد تا جایی که به اخلاق و منش او تبدیل می‌شود، سپس نزد الله تعالی از دروغگویان نوشته می‌شود.
3. راستی بر راستگویی اطلاق می‌شود که ضد دروغ است؛ همچنین بر صدق در نیت اطلاق می‌شود که همان اخلاص است؛ و بر صدق در عزم و اراده‌ی خیر و خوبی که نیت نموده اطلاق می‌شود و بر صدق و راستی در اعمال نیز اطلاق می‌گردد. حداقل صدق، یکی بودن نهان و آشکار انسان است؛ و صدق در مقامات مانند صدق و راستی در بیم و امید و دیگر مقامات است. و کسی که از این صفات برخوردار باشد صدیق است و کسی که برخی از آنها را دارا باشد، صادق است.