حديث: عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ

عَنْ عَبْدِ اللهِ بنِ مَسعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَصْدُقُ وَيَتَحَرَّى الصِّدْقَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا، وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ، فَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ، وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَكْذِبُ وَيَتَحَرَّى الْكَذِبَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2607]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«عَلَيْكُمْ بِالصِّدْقِ، فَإِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ، وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَصْدُقُ وَيَتَحَرَّى الصِّدْقَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا، وَإِيَّاكُمْ وَالْكَذِبَ، فَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ، وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ، وَمَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَكْذِبُ وَيَتَحَرَّى الْكَذِبَ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا». «صداقت و راستی پیشه ی خود کنید چراکه صداقت و راستی به سوی نیکی هدایت می کند و نیکی به سوی بهشت؛ و همواره بنده راست می گوید و تلاش می کند راست بگوید، تا اینکه نزد الله متعال از صدیقان نوشته می شود؛ و از دروغ دوری کنید چراکه به فساد می کشاند و فساد بسوی آتش می رهنمایی می کند؛ و همواره بنده دروغ می گوید و تلاش می کند دروغ بگوید تا اینکه نزد الله به عنوان کذاب و دروغگو ثبت می شود».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 2607]

توضیح

رسول الله صلی الله علیه وسلم به صداقت و راستی امر نموده است، و برای ما خبر داده که التزام به راستگویی موجب اعمال صالح دائمی می شود، و مواظبت بر کار نیک صاحبش را به بهشت ​​می رساند، و در پنهان و آشکار از او راستگویی تکرار می شود تا اینکه نام صدیق را از آن خود نماید؛ و صدیق مبالغه در صدق را گویند، سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد دروغ و سخن باطل هشدار داده؛ زیرا سبب میلان و رویگردانی از استقامت می شود، و نیز بسوی شر و فساد و گناهان تحریک می کند، سپس او را به جهنم می کشاند، و او در حالی به دروغ زیاد رو می آورد تا اینکه نزد الله متعال به عنوان دروغگو ثبت می شود.

از فوائد حدیث

1. راستگویی اخلاق شریف است که با اکتساب و تلاش به دست می آید، انسان راست می گوید و به راستگویی ادامه می دهد تا اینکه صداقت و راستی برایش بعنوان عادت و منش مبدل شود، و نزد الله متعال از جملۀ راستگویان و صالحان ثبت می شود.
2. دروغ خصلت مذمومى است كه مرتكب آن با انجام طولانى و انجام در گفتار و عمل به آن دست مى يابد، تا اينكه به صفت و منش بد تبديل شود، و سپس نزد الله متعال به عنوان دروغگو ثبت مى شود.
3. صداقت به صداقت زبان اطلاق می شود، و آن نقیض دروغ است، و صداقت در نیت است، و آن اخلاص است، و صداقت در عزم خیری است که نیت انجام آن را نموده است، و صداقت در اعمال، و حداقل آن برابری آن در پنهان و آشکار، و صداقت در مقام ها، مانند صداقت در خوف و امید و غیر آن، پس هر که متصف به آن باشد صدیق است، و اگر به بعضی آن متصف باشد صادق است.