නබි වදන: යුදෙව්වන්ට හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ් ශාප කළේය. ඔවුන් ඔවුන්ගේ නබිවරුන්ගේ සොහොන් ගැබ් මස්ජිද් බවට සකසා ගත්තෝය
عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ المؤْمنينَ رَضيَ اللهُ عنها قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي مَرَضِهِ الَّذِي لَمْ يَقُمْ مِنْهُ:
«لَعَنَ اللهُ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى، اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ مَسَاجِدَ» قَالَتْ: فَلَوْلَا ذَاكَ أُبْرِزَ قَبْرُهُ، غَيْرَ أَنَّهُ خُشِيَ أَنْ يُتَّخَذَ مَسْجِدًا.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 529]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ප්‍රකාශ කළ බව දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන්ගේ මෑණියක වූ ආඉෂා (රළියල්ලාහු අන්හා) තුමිය විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
"යුදෙව්වන්ට හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ් ශාප කළේය. ඔවුන් ඔවුන්ගේ නබිවරුන්ගේ සොහොන් ගැබ් මස්ජිද් බවට සකසා ගත්තෝය. ඇය තවදුරටත් මෙසේ පැවසුවාය: "එසේ නොවීනම්, එතුමාණන්ගේ මිනීවල හෙළි කරනු ලබන්නට තිබුණි. නමුත් එතුමා එය නැමදුම් ස්ථානයක් ලෙස ගනු ලැබීම ගැන බිය වූහ."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح مسلم - 529]
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් මරණ මංචකයේ දැඩි සේ රෝගාතුරව සිටිය දී මෙසේ ප්‍රකාශ කළ බව උම්මුල් මුඃමිනීන් හෙවත් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන්ගේ මෑණියක වූ ආඉෂා (රළියල්ලාහු අන්හා) තුමිය විසින් දන්වා සිටියාය. "යුදෙව්වන්ට හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ්ගේ ශාපය වේවා! ඔහුගේ කරුණාවෙන් ඔවුන් නෙරපා හරිත්වා! එය ඔවුන් ඔවුන්ගේ නබිවරුන්ගේ සොහොන් ගැබ් මස්ජිද් බවට සකසා ගත් බැවින් හා ඒ මත ගොඩනැගිලි ඉදි කිරීම හෝ ඒ අබියස හෝ ඒ වෙත යාඥා කටයුතු සිදු කළ බැවිනි." පසුව ඇය මෙසේ පවසා සිටියා ය. "එම තහනම හෝ අවවාදය නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් විසින් සිදු කරනු නොලැබුවේ නම් යුදෙව්වන් හා කිතුනුවන් තමන්ගේ නබිවරුන්ගේ සොහොන් සමග ක්‍රියා කළ පරිදි නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ මිනීවල සමග ක්‍රිය කරනු ඇතැයි සහාබාවරු බිය නොවී නම්, එතුමාණන්ගේ මිනීවල හෙළි කරනු ලැබ ප්‍රසිද්ධියට පත්වන්නට තිබුණි."
හදීසයේ හරය
- මෙය එතුමාණන්ගේ අවසන් දේශනා අතරින් එකකි. එය එහි වැදගත්කම සහ ඒ ගැන සැළකිලිමත් වීම ගැන පෙන්වා දෙයි.
- මිනීවලවල් දේවස්ථාන ලෙස ගැනීම, ජනාසා සලාතය නොවන වෙනත් සලාත් එය ඉදිරියේ ඉටු කිරීම යන දේ දැඩි සේ හෙළා දකිනු ලබන අතර එය බලවත් තහනමකි. මෙය මළවුන් මහිමයට පත් කිරීම සඳහා නියම වූ නිදහසට කරුණකි. එම මිනීවල වටා යෑම, එහි කොන් ස්පර්ශ කිරීම, එහි නාමය පවසා ඇරයුම් කිරීම යනාදී සියලු දෑ අල්ලාහ්ට ආදේශ කිරීම් වන අතර ඒ සඳහා වන මාධ්‍යයන් වේ.
- අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගේ දැඩි උනන්දුව, ඒකදේවවාදය කෙරෙහි එතුමාණන් දැක්වූ සැලකිල්ල සහ සොහොන් වන්දනාව කෙරෙහි ඇති බිය; මක්නිසාද යත් එය බහුදේවවාදයට මග පාදන කරුණක් වන බැවිනි.
- තම නබිවරයාණන්ගේ මිනීවල අබියස ෂිර්ක් කටයුතු කිරීමෙන්, අල්ලාහ් එතුමාණන්ව ආරක්ෂා කළේය. එතුමාණන්ගේ මිනීවල හෙළි නොවන පරිදි ආරක්ෂා කිරීමට එතුමාණන්ගේ මිතුරන් මෙන්ම ඔවුන්ගෙන් පසු පැමිණියවුන් ද වග බලා ගත්හ.
- සහාබාවරු නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ උපදෙස් අනුව ක්‍රියා කිරීම. දේවත්වය ඒකීයකරණයේ දී ඔවුන් තුළ තිබූ උනන්දුව.
- යුදෙව්වන්ට හා කිතුනුවන්ට සමානව කටයුතු කිරීමේ තහනම. මිනීවලවල් මත සොහොන් ඉදි කිරීම ඔවුන්ගේ පිළිවෙතකි.
- මිනී වලවල් සලාත් ඉටු කරන දේවස්ථාන ලෙස ගැනීමත්, ඒ මත දේවස්ථානයක් ඉදි නොකළ ද එය නැමදුම් කරන දිශාවක් බවට පත් කර ගැනීමත් තහනම් වේ.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: යුදෙව්වන් හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ්ගේ දොසක්ම වේවා! ඔවුන් ඔවුන්ගේ ශාස්තෘවරුන්ගේ සොහොන් දේවස්ථාන බවට පත් කර ගත්තෝය. -ඔවුන් සිදු කළ දැයින් ප්රවේසම් විය යුතුය- එය එසේ නොවී නම්, එතුමාගේ සොහොන් ගැබද බැහැරට ගෙන එන්නට තිබුණි. එනමුත් දේවස්ථානයක් බවට ගැනීම ගැන බිය හේතුවෙන් එසේ නොකළේය.
- නබි වදන: ආදේශ තබන්නන් ආදේශ තැබීමෙන් මම ස්වාධීන වෙමි. කවරෙකු මා සමග මා හැර වෙනත් කෙනෙකු හවුල් කරමින් ක්රියාවක් සිදු කළේ ද සැබැවින්ම මම ඔහු හා ඔහුගේ ආදේශය ද අතහැර දැමුවෙමි.
- නබි වදන: නුඹලා අතරින් ඉහවහා ගිය ආදරයක් ඇති මිතුරෙකු මට වීමෙන් මම අල්ලාහ්ට නිර්දෝෂී වූයෙමි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඉබ්රාහීම් තුමා මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගත්තාක් මෙන් ඔහු මාව ද මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගෙන ඇත. මාගේ ප්රජාවෙන් මම මිතුරෙකු තෝරා ගන්නෙකු වී නම් සැබැවින්ම මම අබූ බක්ර් ව මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගන්නෙමි.
- නබි වදන: මර්යම්ගේ පුත් ගැන කිතුනුවන් අතිශයෝක්තියෙන් ප්රශංසා කළාක් මෙන් නුඹලා මා සමග අතිශයොක්තියෙන් ප්රශංසා කරමින් කටයුතු නොකරනු. සැබැවින්ම මම ගැත්තෙක්මි. එහෙයින් නුඹලා ‘අල්ලාහ්ගේ ගැත්තා හා ඔහුගේ දුතයා’ යැයි පවසනු.
- නබි වදන: ‘ඔබේ නිර්දේශය තුළින් වඩාත් සතුටු වන ජනයා කවුරුන්ද?’ එතුමා: “කවරෙකු ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහ්’ (අල්ලාහ් හැර නැමදුමට සුදුසු වෙනත් දෙවියකු නොමැති) යැයි තම පිවිතුරු හදවතින් පවසන්නා” වේ යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් පමණක් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවටත් ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නොමැති බවටත් සැබැවින්ම මුහම්මද් තුමා ඔහුගේ ගැත්තකු හා දූතයකු බවටත් ඊසා නොහොත් ජේසු තුමා අල්ලාහ්ගේ ගැත්තකු හා ඔහුගේ දූතයා බවටත් එතුමා මර්යම් වෙත හෙළූ ඔහුගේ වදන හා ඔහුගෙන් වූ ප්රාණය බවටත් ස්වර්ගය සැබෑවකි. නිරය සැබෑවකි යන වගටත් කවරෙකු සාක්ෂි දැරුවේ ද ඔහු කවර ක්රියාවක් මත පසුවන්නේ ද ඒ අනුව අල්ලාහ් ඔහුව ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරන්නේය.
- නබි වදන: කවරෙකු අල්ලාහ් හැර යම් ආදේශයකට ඇරයුම් කරමින් සිටිය දී මිය ගියේ ද ඔහු අපා ගින්නට පිවිසීය.