නබි වදන: අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් අබියස අපි හතක් අටක් හෝ නව දෙනෙක් සිටියෙමු. එවිට එතුමා ඔබලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට ප්රතිඥා දිය යුතු නොවේ ද යැයි පැවසූහ.

عَنْ أَبِي مُسْلِمٍ الْخَوْلَانِيِّ، قَالَ: حَدَّثَنِي الْحَبِيبُ الْأَمِينُ، أَمَّا هُوَ فَحَبِيبٌ إِلَيَّ، وَأَمَّا هُوَ عِنْدِي فَأَمِينٌ، عَوْفُ بْنُ مَالِكٍ الْأَشْجَعِيُّ رضي الله عنه قَالَ:

كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، تِسْعَةً أَوْ ثَمَانِيَةً أَوْ سَبْعَةً، فَقَالَ: «أَلَا تُبَايِعُونَ رَسُولَ اللهِ؟» وَكُنَّا حَدِيثَ عَهْدٍ بِبَيْعَةٍ، فَقُلْنَا: قَدْ بَايَعْنَاكَ يَا رَسُولَ اللهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَلَا تُبَايِعُونَ رَسُولَ اللهِ؟» فَقُلْنَا: قَدْ بَايَعْنَاكَ يَا رَسُولَ اللهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَلَا تُبَايِعُونَ رَسُولَ اللهِ؟» قَالَ: فَبَسَطْنَا أَيْدِيَنَا وَقُلْنَا: قَدْ بَايَعْنَاكَ يَا رَسُولَ اللهِ، فَعَلَامَ نُبَايِعُكَ؟ قَالَ: «عَلَى أَنْ تَعْبُدُوا اللهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا، وَالصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ، وَتُطِيعُوا -وَأَسَرَّ كَلِمَةً خَفِيَّةً- وَلَا تَسْأَلُوا النَّاسَ شَيْئًا» فَلَقَدْ رَأَيْتُ بَعْضَ أُولَئِكَ النَّفَرِ يَسْقُطُ سَوْطُ أَحَدِهِمْ، فَمَا يَسْأَلُ أَحَدًا يُنَاوِلُهُ إِيَّاهُ.
[صحيح] - [رواه مسلم]

අව්ෆ් ඉබ්නු මාලික් අල් අෂ්ජඊ -රළියල්ලාහු අන්හු- තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. “අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් අබියස අපි හතක් අටක් හෝ නව දෙනෙක් සිටියෙමු. එවිට එතුමා ඔබලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට ප්රතිඥා දිය යුතු නොවේ ද)) යැයි පැවසූහ. එවිට අපි බය්ආ හි ප්රතිඥා දී සිටියේ ටික වේලවකට පෙරය. එහෙයින් අපි : “අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, අපි ඔබට ප්රතිඥා දී ඇත්තෙමුයි පැවසුවෙමු. පසුවද එතුමාණෝ: ඔබලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට ප්රතිඥා දිය යුතු නොවේ ද යැයි විමසූහ. පසුව අපගේ අත් දිගුකොට සැබැවින්ම අපි ඔබට ප්රතිඥා දී ඇත්තෙමු. එසේ නම් අපි කවර කරුණක් සඳහා ඔබට ප්රතිඥා දිය යුතුද? යනුවෙන් විමසුවෙමු. එතුමාණෝ: “අල්ලාහ්ට ගැතිකම් කරන මෙන් ද ඔහුට කිසිවක් ආදේශ නොකරන මෙන් ද පස්වේල සලාත් ඉටු කරන මෙන් ද අල්ලාහ්ට අවනත වන මෙන් ද“ තවදුරටත් එතුමා සිහින් වචනයෙන් “මිනිසුන්ගෙන් කිසිවක් නොඉල්ලන මෙන් ද ප්රතිඥා දෙනු.“ මෙම පිරිසෙන් ඇතැමුන් දෙස මම අවධානය යොමු කළෙමි. ඔවුන්ගෙන් කිසිවකුගේ සැරයටිය බිම වැටුනද එය තමන්ට ලැබෙන්නට සලස්වන මෙන් කිසිවකුගෙන් ඉල්ලීමක් නොකරති.
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - ඉමාම් මුස්ලිම් එය වාර්තා කර ඇත.

විවරණය

අව්ෆ් ඉබ්නු මාලික් අල් අෂ්ජඊ -රළියල්ලාහු අන්හු- තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. “අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) අබියස අපි වාඩි වී සිටියෙමු. එවිට එතුමා, “ඔබලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට ප්රතිඥා දිය යුතු නොවේ ද?“ යැයි පැවසූහ. අපි සිටියේ බය්ආහ් ගිවිසුම ගිවිසගත් ගත් අලුතෙනි.) හිජ්රත් කරනා බවට වූ ගිවිසුම හා ජිහාද් කිරීම හා එය ඉවසීමෙන් දරා ගන්නා බවට වූ ගිවිසුමට පෙර අකබා රාත්රියේ සිදු වූ ප්රතිඥාවකි. එවිට අපි: “අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, අපි ඔබට ප්රතිඥා දී ඇත්තෙමු“යි පැවසූවෙමු. පසුව එතුමා, “ඔබලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට ප්රතිඥා දිය යුතු නොවේ ද“ යැයි විමසූහ. ඔවුන්ගේ ප්රකාශයට පසු එතුමා එසේ තුන් වරක් විමසා සිටින තෙක් “අපි ඔබට දිවුරුම් දී ඇත්තෙමු“ යැයි ඔවුහු පවසමින් සිටි බව අබූ දාවුද්හි මීට අමතරව සඳහන් වී ඇත. (පසුව අපගේ අත් දිගු කළෙමු.) යන එතුමාගේ ප්රකාශය වනාහි, අපි එතුමාණන්ට දිවුරුම් දීම සඳහා දිගු කළෙමු යන්නයි. “අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, සැබැවින්ම අපි ඔබට ප්රතිඥා දී ඇත්තෙමු.“ යැයි පැවසුවෙමු. එනම්, මුලින් අපි ප්රතිඥා දී ඇත්තෙමු යන්නයි. “එසේ නම් අපි කවර කරුණක් සඳහා ඔබට ප්රතිඥා දිය යුතුද?“ එනම් දැන් අපි ප්රතිඥා දිය යුත්තේ කවර කරුණක් සඳහාද යන්නයි. එතුමා : (අල්ලාහ්ට ගැතිකම් කරන මෙන්) එනම්, අල්ලාහ්ට පමණක් නමදින මෙන් මම ඔබලාගෙන් ප්රතිඥා ගන්නෙමි. එය අල්ලාහ්ගේ කීර්තිමය තත්ත්වයයි. තවද (ඔහුට කිසිවක් ආදේශ නොකරන මෙන්) එනම් ඔහුට යමක් ආදේශ කිරීමෙන් හා වෙනත් අයට නැමදුම් කිරීමෙන් වැළකී සිටීමයි. තවද (පස්වේල සලාත් ඉටු කරන මෙන්) එනම් අබූ දාවූද් තුමා පැහැදිලිව දන්වා ඇති පරිදි සලාතයේ නිරත වීමයි. තවද (අල්ලාහ්ට අවනත වන මෙන්) එනම් ඔහු නුඹලාට අණ කළ සියලුම දෑහි හා ඔහු නුඹලාට තහනම් කළ සියලු දෑහි යන්නයි. (සිහින් වචනයෙන්) යන ප්රකාශය වනාහි, පෙර සඳහන් ප්රකාශයන්ට වඩා මෙය සිහින් වචනයෙන් පවසා සිටියේ මීට පෙර තිබූ සියල්ල පොදු උපදෙස් වන බැවිනි. නමුත් මෙම ප්රකාශය ඇතැමුන්ට පමණක් විශේෂ වූවකි. එනම් (මිනිසුන්ගෙන් කිසිවක් නොඉල්ලන මෙනි) ඉමාම් කුර්තුබී තුමා: යහපත් සදාචාරය, මැවීම්වල උදව් පැතීමෙන් ඉවත් වීම, දැඩි අවශ්යතා ඇති අවස්ථාවන්හි ඉවසීම ප්රගුණ කිරීම, මිනිසුන්ගේ අවශ්යතාවන්ගෙන් ඉවත්ව සිටීම, ආත්මගරුත්වය වැනි කරුණු උසුලා තිබෙන්නකි. යැයි පවසයි. අව්ෆ් තුමා: “මෙම පිරිසෙන් ඇතැමුන් දෙස මම අවධානය යොමු කළෙමි. ඔවුන්ගෙන් කිසිවකුගේ සැරයටිය බිම වැටුනද එය තමන්ට අරගෙන දෙන්නැයි කිසිවකුගෙන් ඉල්ලීමක් නොකරති.“ මින් අදහස් වනුයේ, මිනිසුන්ගේ වස්තුව ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටීම යනු පොදුතාවයකි. නමුත් ඉතා සුළු දෙයක් වුව ද ඉල්ලීම යන නාමයෙන් පැමිණෙන සියල්ලෙන් ඉවත් ව සිටීමේ වැදගත්කම මෙහි අන්තර්ගතව ඇත. පෙර විසූ දැහැමියන්ගේ ස්ථාවරය කුමක්ද? වචනය මෙන්ම ක්රියාව පිළිපදිනුයේ කවුද? නබි තුමාණන්ගෙන් ගත් දැනුම ක්රියාත්මක කරනුයේ කවු ද? යන්න මෙය පැහැදිළි කරයි. අබූ දර් තුමා විසින් දැනුම් දුන් හදීසයක් ඉමාම් අහ්මද් තුමා මෙසේ දන්වා සිටියි. “ඔබේ සැරයටිය බිම වැටුණ ද ඔබ කිසිවක් කිසිවකුගෙන් නොඉල්ලන්න. තවද පැවරුමක් තමන් සතු නොකරන්න.“