නබි වදන: අල්ලාහ්ගේ සීමාවන් තුළ ස්ථාවරව සිටින්නාට හා එහි වැටෙන්නාට උපමාව නැවක (කොටස් සඳහා) කුසපත් අදින පිරිසක් මෙනි. පසුව ඔවුන්ගෙන් පිරිසක් එහි ඉහළ කොටසට ද තවත් පිරිසක් එහි පහළ කොටසට ද පත් විය. එහි පහළ කොටසේ සිටියවුන් ජලය සපයා ගන්නට අවශ්ය වූ විට ඔවුනට ඉහළින් සිටින්නන් වෙත පිය නැගුවෝය.
«مَثَلُ القَائِمِ عَلَى حُدُودِ اللَّهِ وَالوَاقِعِ فِيهَا، كَمَثَلِ قَوْمٍ اسْتَهَمُوا عَلَى سَفِينَةٍ، فَأَصَابَ بَعْضُهُمْ أَعْلاَهَا وَبَعْضُهُمْ أَسْفَلَهَا، فَكَانَ الَّذِينَ فِي أَسْفَلِهَا إِذَا اسْتَقَوْا مِنَ المَاءِ مَرُّوا عَلَى مَنْ فَوْقَهُمْ، فَقَالُوا: لَوْ أَنَّا خَرَقْنَا فِي نَصِيبِنَا خَرْقًا وَلَمْ نُؤْذِ مَنْ فَوْقَنَا، فَإِنْ يَتْرُكُوهُمْ وَمَا أَرَادُوا هَلَكُوا جَمِيعًا، وَإِنْ أَخَذُوا عَلَى أَيْدِيهِمْ نَجَوْا، وَنَجَوْا جَمِيعًا».
[صحيح] - [رواه البخاري]
المزيــد ...
අන්-නුඃමාන් ඉබ්නු බෂීර් (රළියල්ලාහු අන්හුමා) විසින් වාර්තා කරන ලදී. මෙය මර්ෆූඃ ගණයට අයත් හදීසයකි. "c2">“අල්ලාහ්ගේ සීමාවන් තුළ ස්ථාවරව සිටින්නාට හා එහි වැටෙන්නාට උපමාව නැවක (කොටස් සඳහා) කුසපත් අදින පිරිසක් මෙනි. පසුව ඔවුන්ගෙන් පිරිසක් එහි ඉහළ කොටසට ද තවත් පිරිසක් එහි පහළ කොටසට ද පත් විය. එහි පහළ කොටසේ සිටියවුන් ජලය සපයා ගන්නට අවශ්ය වූ විට ඔවුනට ඉහළින් සිටින්නන් වෙත පිය නැගුවෝය. පසුව ඔවුහු: ‘අපට ඉහළින් සිටින්නන්හට කරදර නොකර අපගේ කොටසෙහිම අපි විවරයක් සාදා ගත්තේ නම් මැනව’ යැයි පැවසුවෝය. ඔවුන් සිතන පරිදිම ඔවුහුද ඔවුන් අතහැර දමා බලා සිටියේ නම් ඔවුන් සියලු දෙනාම විනාශ වී යනු ඇත. නමුත් ඔවුහු ඔවුන්ගේ අත්වලින් අල්ලාහ් ගත්තේ නම්, ඔවුන් දිවි ගලවා ගන්නා අතරම සියලු දෙනා ද දිවි ගලවා ගනු ඇත.”
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - ඉමාම් බුහාරි එය වාර්තා කර ඇත. විවරණය
‘යහපත අණ කර අයහපතින් වැළැක්වීම’ යන පාඩමෙහි නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් කළ ප්රකාශයක් ගැන අන්-නුඃමාන් ඉබ්නු බෂීර් අල් අන්සාරි (රළියල්ලාහු අන්හුමා) විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී. "c2">“අල්ලාහ්ගේ සීමාවන් තුළ ස්ථාවරව සිටින්නාට හා එහි වැටෙන්නාට උපමාව” එනම් එහි ස්ථාවරව සිටින්නා යනු අල්ලාහ්ගේ දහම මත ස්ථාවරව සිට; වගකීම් ඉටු කර; තහනම් දෑ අතහැර දමන්නා වේ. එහි වැටෙන්නා යනු අල්ලාහ්ගේ සීමාවන් තුළ වැටීමය. එනම් තහනම් කරනු ලැබූ දෑ සිදු කරන්නා හෝ අනිවාර්යය වගකීම් අතහැර දමන්නා වේ. ‘නැවක (කොටස් සඳහා) කුසපත් අදින පිරිසක් මෙනි.” එනම් ඉහළින් සිටිය යුත්තේ කවර කණ්ඩායමක් දැ?යි කුසපත් මගින් නම් කිරීමය. "c2">“එවිට ඔවුන්ගෙන් පිරිසක් එහි ඉහළ කොටසට ද තවත් පිරිසක් එහි පහළ කොටසට ද වෙන් වූහ. ‘එහි පහළ කොටසේ සිටියවුන් ජලය සපයා ගන්නට අවශ්ය වූ විට’ එනම් ඔවුන් පානය කිරීම සඳහා ජලය සෙවූ විට ‘ඔවුනට ඉහළින් සිටින්නන් වෙත පිය නැගුවෝය.’ එනම් එහි ඉහළ කොටසෙහි සිටින්නන් වෙත යාමය. ඊට හේතුව ඉහළින් සිටින්නන්ගෙන් මිස වෙනත් අයුරින් ජලයා ලබා ගත නොහැකි නිසාවෙනි. නමුත් ඔවුහු: ‘අපගේ කොටසේ අපි කොටසක් කඩා විවරයක් ඇති කර ගත්තේ නම් මැනව’යි පැවසුවෝය. එනම් අපට ඉහළින් සිටින්නන්හට කරදර නොකර අපි ජලය සපයා ගැනීම සඳහා අපගේ ස්ථානයේම කොටසක් කඩා විවරයක් ඇති කර ගත්තේ නම් යැයි පැවසුවෝය. එසේ ඔවුහු ඉඩ දුන්නෝය. ඔවුන් සිතුවෝය. ආශා කළෝය. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා මෙසේ පැවසීය. ඔවුන් සිතූ දෑ සමගම ඔවුන්ව ඔවුහු අතහැර දැමුවේ නම් සියලු දෙනා විනාශ වී යනු ඇත.” ඊට හේතුව සැබැවින්ම ඔවුන් නැව යටින් කඩා විවරයක් ඇති කර ගත්තේ නම් ජලය ඇතුළු වී මුලු නැවම ගිලී යන බැවිනි. "c2">“ඔවුන්ගේ අත්වලින් ඔවුන් අල්ලාහ් ගත්තේ නම්’ එනම් එයින් ඔවුහු ඔවුන් වැළැක්වූයෙහු නම් “ඔවුන් ද දිවි ගලවා ගන්නා අතරම සියලු දෙනා ද එමගින් දිවි ගලවා ගනු ඇත.” එනම් ඔවුන් හා මොවුන් යන සියලු දෙනාම දිවි ගලවා ගනු ඇත. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාණන් පෙන්වා දුන් මෙම උදාහරණය ගැඹුරු තේරුමක් හා උසස් අර්ථයක් ඇත්තකි. එනම් ගඟ මැද තිබෙන නැවක සිටින්නන් මෙන් ඔවුහු අල්ලාහ්ගේ දහම තුළ වෙති. රළපහරවල් ඔවුන් ගසා ගෙන යති. ඔවුන් අධික සංඛ්යාවක් වූ විටෙක ඔවුන් එකිනෙකා තෙරපීමකින් තොරව නැවෙහි ගමන් කිරීම සඳහා තුලන භාවයක් පවත්වා ගෙන යන්නට පිරිසක් ඉහළ කොටසෙහි ද පිරිසක් පහළ කොටසෙහි ද සිටිය යුතු වේ. සැබැවින්ම මෙම නැව එම පිරිසට පොදු වූවකි. ඔවුන්ගෙන් කිසිවකු හෝ එය කඩා දමන්නට සිතූ විටෙක ඔහුව ඉන් වැළැක්වීම අනිවාර්යය වන්නේය. ඔවුහු ඔවුන් වළක්වා ගත්තේ නම් ඔවුන් සියලු දෙනාම දිවි ගලවා ගනු ඇත. එසේ ඔවුන් නොකළේ නම් ඔවුන් සියලු දෙනාම විනාශ වී යනු ඇත. අල්ලාහ්ගේ පිළිවෙත ද එලෙසමය. බුද්ධිමතුන් ආගමික විද්වතුන් විසින් අඥාන හා දැනමුතුකම් අඩු අය ග්රහණය කර ගත් විටෙක ඔවුන් සියලු දෙනාම දිවි ගලවා ගනු ඇත. ඔවුන් සිතන දෑ සමගම ඔවුන්ව අතහැර දැමුවේ නම් සියලු දෙනාම විනාශ වී යනු ඇත. එය උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ ප්රකාශය හා සමානය. එනම් "c2">“තවද නුඹලා අතරින් අපරාධ කළවුනට පමණක් ඇති නොවන අර්බුදයක් ගැන නුඹලා බිය වනු. නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් දඬුවම් දීමෙහි ඉතා දැඩි බව දැන ගනු.”
වචනාර්ථ
والوَاقِعِ فيها: والمرتكب لهذه المناهي.تل بتمزح