Hadith: ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਜ਼ਾਲਿਮ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਨੂੰ (ਜ਼ੁਲਮ ਤੋਂ) ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੇ, ਤਾਂ ਕ਼ਰੀਬ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਅਜ਼ਾਬ ਨਾਲ ਘੇਰ ਲਵੇ।
عَنْ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ رضي الله عنه أَنَّهُ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّكُمْ تَقْرَؤُونَ هَذِهِ الآيَةَ: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لاَ يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ}، وَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«إِنَّ النَّاسَ إِذَا رَأَوْا الظَّالِمَ فَلَمْ يَأْخُذُوا عَلَى يَدَيْهِ أَوْشَكَ أَنْ يَعُمَّهُمُ اللَّهُ بِعِقَابٍ مِنْهُ».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي والنسائي في الكبرى وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 2168]
المزيــد ...
ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਬਕਰ ਸਿੱਧੀਕ਼ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:
"ਲੋਕੋ! ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਆਇਤ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ:{ਏ ਇਮਾਨ ਵਾਲੋ! ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਫਿਕਰ ਕਰੋ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਹਿਦਾਇਤ ਉਤੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗੁੰਮਰਾਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ}ਅਤੇ ਮੈਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ:"
"ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਜ਼ਾਲਿਮ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਨੂੰ (ਜ਼ੁਲਮ ਤੋਂ) ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੇ, ਤਾਂ ਕ਼ਰੀਬ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਅਜ਼ਾਬ ਨਾਲ ਘੇਰ ਲਵੇ।"
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي والنسائي في الكبرى وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي - 2168]
ਅਬੂ ਬਕਰ ਸਿੱਧੀਕ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਇਹ ਆਇਤ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ:
{ਹੇ ਮੂੰਹੀਂਮਾਨ ਆਲਿਆ! ਆਪਣੀ ਆਪ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰੋ, ਜੋ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ 'ਤੇ ਹੈ, ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਹੋ} \[ਮਾਇਦਾ: 105]।
ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਨਫ਼ਸ ਦੀ ਸਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ 'ਤੇ ਹੈ, ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਫਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਅਮਰ ਬਿਲ ਮਰੂਫ਼ ਤੇ ਨਹੀ ਅਨਿਲ ਮੰਕਰ ਕਰਨ।
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਗਲਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਲੋਕ ਜਦੋਂ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਸਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੇ, ਤਾਂ ਖ਼ੁਦਾ ਨੇੜੇ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਸਜ਼ਾ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਜਿਹੜਾ ਮੰਨਕਰ (ਬੁਰਾਈ) ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਉਸਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
Benefits from the Hadith
- ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਨੇਕ ਨਸੀਹਤ ਕਰਨ, ਅਮਰ ਬਿਲ ਮਾਰੂਫ਼ (ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਦਿਓ) ਅਤੇ ਨਹੀ ਅਨਲ ਮੂੰਕਰ (ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਰੋਕੋ) ਕਰਨ।
- ਖ਼ੁਦਾ ਦਾ ਆਮ ਸਜ਼ਾ ਉਸ ਜ਼ਾਲਿਮ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜੁਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਜੋ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
- ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੁਰਾਨੀ ਆਯਾਤ ਦੀ ਸਮਝ ਦਿਵਾਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦੱਸਣਾ।
- ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਅੱਲਾ੍ਹ ਤਆਲਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਅੱਲਾ੍ਹ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਨਾ ਸਮਝੇ।
- ਹਿਦਾਇਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰ ਬਿਲ ਮਰੂਫ਼ ਅਤੇ ਨَهੀ ਅਨਿੱਲ ਮੰਗਰੂਫ਼ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
- ਸਹੀ ਵਿਆਖਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ: ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾਓ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਮਰ ਬਿਲ ਮਰੂਫ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਨਿੱਲ ਮੁਨਕਰ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹਿਣ, ਤਾਂ ਭੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁਰੇ ਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਗਲਤ ਰਾਹ 'ਤੇ ਹਨ।