Hədis: Əgər insanlar zalımı görüb, onun zülmünə maneə olmasalar, Allahın öz əzabını onların hamısına göndərməsi yaxın olar

عَنْ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ رضي الله عنه أَنَّهُ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّكُمْ تَقْرَؤُونَ هَذِهِ الآيَةَ: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لاَ يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ}، وَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«إِنَّ النَّاسَ إِذَا رَأَوْا الظَّالِمَ فَلَمْ يَأْخُذُوا عَلَى يَدَيْهِ أَوْشَكَ أَنْ يَعُمَّهُمُ اللَّهُ بِعِقَابٍ مِنْهُ».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي والنسائي في الكبرى وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 2168]

Əbu Bəkr əs-Siddiqdən (Allah ondan razı olsun) belə dediyi rəvayət edilir: “Ey insanlar, siz bu ayəni oxuyursunuz: {Ey iman gətirənlər! Öz qeydinizə qalın! Siz doğru yolda olsanız, (haqq yoldan ) azmışlar sizə zərər yetirə bilməzlər} və mən Allahın Rəsulunun (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) belə dediyini eşitdim:
"Əgər insanlar zalımı görüb, onun zülmünə maneə olmasalar, Allahın öz əzabını onların hamısına göndərməsi yaxın olar."
[Səhih] - [Əbu Davud,Ət-Tirmizi, Ən-Nəsai Əl-Kubrada, İbnu-Məcə və Əhməd rəvayət etdi] - [Sünən Ət-Tirmizi - 2168]

Şərh (izah)

Əbu Bəkr əs-Siddiq (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, insanlar bu ayəni oxuyurlar :
{Ey iman gətirənlər! Öz qeydinizə qalın! Siz doğru yolda olsanız, (haqq yoldan ) azmışlar sizə zərər yetirə bilməzlər.} [Maidə,105]
Və onlar ondan elə başa düşürlər ki, insan ancaq özünü islah etmək üçün səy göstərməlidir və bundan sonra azmış kəsin azğınlığından ona heç bir zərər dəyməz və onlardan yaxşılığı əmr edib, pislikdən çəkindirmək tələb olunmur!
Buna görə o, onlara bunun belə olmadığını, Peyğəmbərin (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) belə dediyini eşitdiyini bildirdi: Əgər insanlar, zalımı görüb, onun qarşısını almağa qadir olduqları halda onu zülm etməkdən çəkindirməsələr, Allahın hər kəsi, istər pislik edəni, istərsə də buna susanı Öz tərəfindən cəzalandırması yaxındır.

Hədisin faydalarından

1. Müsəlmanların üzərinə vacib olan şey, bir-birlərinə nəsihət etmək, yaxşı işlər görməyi əmr edib, pislikdən çəkindirməkdir.
2. Allahın ümumi cəzası etdiyi zülmə görə zalımı və inkar etməyə qadir olduğu halda susan kəsi də əhatə edir.
3. Camaatı öyrətmək və onlara Quran ayələrini düzgün şəkildə başa salmaq.
4. İnsan izzət və cəlal sahibi Allahın kitabını anlamağa diqqət göstərməlidir ki, onu Uca Allahın istədiyindən fərqli şəkildə başa düşməsin.
5. Yaxşılığı əmr etmək və pislikdən çəkindirməyi tərk etməklə hidayət (doğru yol üzərində olmaq) əldə olunmaz.
6. Ayənin düzgün izahı: Özünüzü günahlardan qoruyun, əgər özünüzü qorusanız, günahlardan uzaq dursanız, yaxşı işlər görməyi əmr edib, pislikdən çəkindirməyə qadir olmasanız belə günahları işləyən azğınların zəlalətinin sizə heç bir zərəri olmaz.