فەرموودە: خۆر نزیک دەبێتەوە لە ڕۆژی قیامەتدا لە بوونەوەرەکان هەتاوەکو تەنها میلێک لێیانەوە دوور دەبێت

عن المقداد بن الأسود رضي الله عنه مرفوعاً: «تُدْنَى الشمسُ يوم القيامة من الخلق حتى تكون منهم كمقدار مِيل». قال سليم بن عامر الراوي عن المقداد: فوالله ما أدري ما يعني بالميل، أمسافةَ الأرض أم الميلَ الذي تكتحل به العين؟ قال: «فيكون الناس على قدر أعمالهم في العرق، فمنهم من يكون إلى كعبيه، ومنهم من يكون إلى ركبتيه، ومنهم من يكون إلى حِقْوَيْهِ، ومنهم من يُلْجِمُهُ العرقُ إلجامًا». قال: وأشار رسول الله صلى الله عليه وسلم بيده إلى فيه. عن أبي هريرة رضي الله عنه : أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: «يَعْرَقُ الناس يوم القيامة حتى يذهب عرقهم في الأرض سبعين ذراعا، ويُلْجِمُهُمْ حتى يبلغ آذانهم».
[صحيح] - [حديث المقداد -رضي الله عنه-: رواه مسلم. حديث أبي هريرة -رضي الله عنه-: متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە میقدادی کوڕی ئەسودەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «خۆر نزیک دەبێتەوە لە ڕۆژی قیامەتدا لە بوونەوەرەکان هەتاوەکو تەنها میلێک لێیانەوە دوور دەبێت»، سەلیمی کوڕی عامر کە لە میقدادەوە ئەم فەرموودەى گێڕاوەتەوە دەڵێـت: والله نازانم مەبەستی لە میل چییە، ئایا دووری یەک میل لەسەر زەویدا یان ئەو میلەیە کە چاوی پێ دەڕێژن؟ -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: «خەڵکی بە پێی کردەوەکانیان لە ئارەقدا (ئارەقی لاشەیان) نقوم دەبن، هەیانە (ئارەقەکە) دەگاتە لای قولەپێکانی، وهەیانە دەگاتە لای ئەژنۆکانى، وهەیانە دەگاتە لای کەمەری، وهەیانە دەگاتە لای دەمی». دەڵێت: وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئاماژەی بۆ دەمی کرد. لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «خەڵکی لە ڕۆژی قیامەتدا ئارەق دەکەن هەتا ئارەقەکە حەفتا باڵ دەچێتە نێو زەویدا، وئارەقەکە (نقومیان دەکات) هەتاوەکو دەگاتە لای دەم وگوێیان».
[صەحیحە] - [موسلیم گێڕاویەتیەوە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

خواى گەورە خۆر نزیک دەکاتەوە لە بوونەوەرەکان لە ڕۆژی قیامەتدا هەتاوەکو دووریەکەى هێندەى یەک میل (چوار هەزار باڵ) دەبێت، و خەڵکی بە پێی کردەوەکانیان لە ئارەقدا (ئارەقی لاشەیان) نقوم دەبن، جیاوازى شوێنی گەیشتنی ئارەقەکە بە پێی جیاوازى کردەوەکانە لە چاکە وخراپە، هەیانە (ئارەقەکە) دەگاتە لای قولەپێکانی، وهەیانە دەگاتە لای ئەژنۆکانى، وهەیانە دەگاتە لای کەمەری، وهەیانە دەگاتە لای دەمی وگوێیەکانى، وخەڵکی تووشی ئەم ناڕەحەتیانە دەبن بەهۆی سەختی وترسناکی ڕووداوەکانى ڕۆژی قیامەت.