بروز رسانی: اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِكَ، وَتَحَوُّلِ عَافِيَتِكَ، وَفُجَاءَةِ نِقْمَتِكَ، وَجَمِيعِ سَخَطِكَ»: «بارالها، من از زوال نعمت تو و دگرگونی عافیتی که عطا کرده‌ای و از خشم [و عذاب] ناگهانی‌ات و از همهٔ [انواع] خشمت به تو پناه می‌برم

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ رضي الله عنهما قَالَ: كَانَ مِنْ دُعَاءِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِكَ، وَتَحَوُّلِ عَافِيَتِكَ، وَفُجَاءَةِ نِقْمَتِكَ، وَجَمِيعِ سَخَطِكَ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2739]

از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت است که می‌گوید: یکی از دعاهای رسول الله صلی الله علیه وسلم این بود که می‌فرمود:
«اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِكَ، وَتَحَوُّلِ عَافِيَتِكَ، وَفُجَاءَةِ نِقْمَتِكَ، وَجَمِيعِ سَخَطِكَ»: «بارالها، من از زوال نعمت تو و دگرگونی عافیتی که عطا کرده‌ای و از خشم [و عذاب] ناگهانی‌ات و از همهٔ [انواع] خشمت به تو پناه می‌برم».
[صحیح است] - [به روایت مسلم] - [صحيح مسلم - 2739]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم از چهار چیز به الله پناه بردند:
نخست: «بارالها از زوال نعمتی که عطا کرده‌ای به تو پناه می‌برم» نعمت‌های دینی و دنیوی؛ و اینکه بر اسلام ثابت‌قدم بمانم و از ارتکاب گناهانی که نعمت‌ها را از بین می‌برد دوری کنم.
دوم: «و دگرگون شدن عافیتی که داده‌ای» با تبدیل آن به بلا؛ پس از تو عافیت مداوم و سلامتی از دردها و بیماری‌ها را خواهانم.
سوم: «و خشم و عذاب ناگهانی‌ات» بلا باشد یا مصیبت، زیرا نقمت و مجازات اگر ناگهانی باشد، دیگر زمانی برای توبه و جبران نیست و در این حالت مصیبت بزرگ‌تر و شدیدتر خواهد بود.
چهارم: «و همهٔ [انواع] خشمت» و اسبابی که موجبات خشم تو را فراهم می‌سازند. زیرا کسی که تو بر او خشم گیری، زیان دیده و ناکام شده است.
پیامبر صلی الله علیه وسلم لفظ جمع را به کار برده است تا همهٔ اسباب خشم الله سبحانه وتعالی در قالب گفتار و کردار و اعتقاد را بیان کرده باشد.

از نکات این حدیث

1. نیاز پیامبر صلی الله علیه وسلم به الله تعالی.
2. این استعاذه و پناه بردن مبارک، شامل توفیق برای شکر نعمت‌ها و محافظت از گرفتار شدن در گناهان می‌شود؛ زیرا گناهان نعمت‌ها را از بین می‌برد.
3. تلاش برای دوری از مواضعی که خشم الله تعالی را در پی دارد.
4. پیامبر صلی الله علیه وسلم از خشم ناگهانی حق تعالی به او پناه برده است زیرا وقتی او از بنده انتقام گیرد، دچار بلایی شود که قادر به دفع آن نیست و توسط دیگر خلایق نیز قابل دفع نیست، حتی اگر همه جمع شوند و دست به دست هم دهند.
5. پیامبر صلی الله علیه وسلم از دگرگونی عافیت الهی به او پناه برده است؛ زیرا اگر الله عافیت خود را به بنده‌ای اختصاص دهد، خیر هر دو دنیا را به دست آورده است؛ و اگر از دستش بدهد شر دنیا و آخرت گریبانش را می‌گیرد، زیرا صلاح دین و دنیا وابسته به عافیت است.