हदीस: तिम्रो लागि आफ्नो हातले यसरी गर्न पर्याप्त थियो ।" त्यसपछि उहाँले आफ्नो दुवै हात भुइँमा एक पटक हान्नुभयो र आफ्नो दाहिने हातले देब्रे हात, हत्केलाको पछाडि र अनुहारमा मसह गर्नुभयो अर्थात् पुछ्नुभयो ।

عَنْ عَمَّارِ بنِ ياسِرٍ رضي الله عنه قال:
بَعَثَنِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي حَاجَةٍ، فَأَجْنَبْتُ فَلَمْ أَجِدِ الْمَاءَ، فَتَمَرَّغْتُ فِي الصَّعِيدِ كَمَا تَمَرَّغُ الدَّابَّةُ ثُمَّ أَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لَهُ فَقَالَ: «إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ أَنْ تَقُولَ بِيَدَيْكَ هَكَذَا» ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدَيْهِ الْأَرْضَ ضَرْبَةً وَاحِدَةً، ثُمَّ مَسَحَ الشِّمَالَ عَلَى الْيَمِينِ، وَظَاهِرَ كَفَّيْهِ وَوَجْهَهُ.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 368]

अम्मार बिन यासिर (रजियल्लाहु अन्हुमा) ले बयान गरेका छन्,
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले मलाई एउटा काममा पठाउनुभयो । (यात्राको क्रममा) म जुन्बी (अपवित्र) भएँ र (नुहाउनको लागि) पानी पाइनँ , त्यसैले म माटोमा जनावरले लडीबुडी गरे झैं लोटपोट गरें । त्यसपछि म नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को सेवामा उपस्थित भएँ र उहाँलाई उक्त घटनाबारे भनें अनि उहाँले भन्नुभयो: "तिम्रो लागि आफ्नो हातले यसरी गर्न पर्याप्त थियो ।" त्यसपछि उहाँले आफ्नो दुवै हात भुइँमा एक पटक हान्नुभयो र आफ्नो दाहिने हातले देब्रे हात, हत्केलाको पछाडि र अनुहारमा मसह गर्नुभयो अर्थात् पुछ्नुभयो ।
[सही] - [मुत्तफकुन अलैहि] - [सही मुस्लिम - 368]

व्याख्या

रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले अम्मार बिन यासिर (रजियल्लाहु अन्हु) लाई कुनै कामको लागि बाहिर पठाउनुभयो । यात्राको क्रममा सम्भोग वा वीर्य स्खलन भएकोले जुन्बी (अपवित्र) हुनु भयो र नुहाउनको लागि पानी पाइएन। त्यतिबेला जनाबत (ठूलो अपवित्रता) पछि तयम्मुम गर्न मिल्छ भन्ने कुरा उनलाई थाहा थिएन । तर हदस अस्गर (सानो अपवित्रता) मा तयम्मुम गर्न अनुमति छ भन्ने कुरा थाहा थियो । त्यसैले उनले इज्तिहाद(गौर) गरे । हदस अस्गर (सानो अपवित्रता) मा जसरी शरीरका केही भागलाई माटोले तयम्मुम गरिन्छ, त्यसैगरी जनाबत (ठूलो अपवित्रता) मा भुइँमा लडीबुडी गरी सम्पूर्ण शरीरमा माटो लगाउनुपर्छ भन्ने धारणा राखे; पानीमाथि क्यास गर्दै भुइँमा लडीबुडी गरे र त्यसपछि नमाज पढे । पछि, जब उनी रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को सेवामा आए तब उहाँलाई उक्त घटनाको बारेमा जानकारी दिए; उनको यो अमल (कार्य) सही हो कि होइन जान्नको लागि ? तसर्थ, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले हदस अस्गर ( पिसाब जस्तै सानो अपवित्रता) र हदस अकबर ( जनाबत जस्तैठूलो अपवित्रता)बाट पवित्रता प्राप्त गर्ने तरिका बताउनुभयो । तयम्मुम को तरिका : आफ्नो दुवै हातले भुइँमा एकपटक हान्न, र त्यसपछि देब्रेले दाहिने हात, दुवै हत्केलाको बाहिरी भाग र अनुहार मसह गर्नु हो ।