Hadith: i bɛ ka min fɔ ani ka weeleli kɛ ka taa min ma o ye ɲuman de ye, anw kibaruya an ye min kɛ kojuguw la n'a be yàfa

عَنِ ‌ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا:
أَنَّ نَاسًا مِنْ أَهْلِ الشِّرْكِ، كَانُوا قَدْ قَتَلُوا وَأَكْثَرُوا، وَزَنَوْا وَأَكْثَرُوا، فَأَتَوْا مُحَمَّدًا صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالُوا: إِنَّ الَّذِي تَقُولُ وَتَدْعُو إِلَيْهِ لَحَسَنٌ، لَوْ تُخْبِرُنَا أَنَّ لِمَا عَمِلْنَا كَفَّارَةً، فَنَزَلَ {وَالَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللهِ إِلَهًا آخَرَ وَلا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللهُ إِلا بِالْحَقِّ وَلا يَزْنُونَ}[الفرقان: 68]، وَنَزَلَت: {قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللهِ} [الزمر: 53].
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4810]

A minɛna abasi den na Ala diɲɛna a ma a ko:
A ko filaninkafɔ dɔw tun kɛra u ye fàgali ni jɛnɛya kɛ ka caaya, u na na kira Mamadu ma nɛɛma ni kisi b'a ye, u ko: i bɛ ka min fɔ ani ka weeleli kɛ ka taa min ma o ye ɲuman de ye, anw kibaruya an ye min kɛ kojuguw la n'a be yàfa , haya jìginna { mɔgɔ minnu tɛ fɛn wɛrɛ weele ka fàra Ala kan wa u tɛ ni fàga Ala y'o min haramuya fo n'a kɛra tuɲa ye wa u tɛ jɛnɛya kɛ} [Faranfasili kofɔ suran 68], haya dɔwɛrɛ jìgina:{ a fɔ u ye, yaa ne ka jɔnw minnu ye dan tɛmɛ Alasɔsɔ la, aw ka n'aw jìgilatigɛ ne ka hinɛ la} [Jamakulu caman kofɔ suran 53]
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 4810]

Explanation

Filaninkafɔcɛ dɔw nana kira ma nɛɛma ni kisi b'a ye, u tun ye fàgali ni jùrumu caman kɛ, u ko kira ma : i bɛ ka weeleli kɛ ka taa silamɛya min ma a n'a kalanni o ye koɲuman ye, n ka anw ka lahalaha bɛ cogodi a n'an ye filaninkafɔya ni jùrumu kunbaba min kɛ, yali jùrumu yàfa bɛ an ye wa?
Haya fila jìginna, Ala ye tuubi minɛ mɔgɔ ye k'a sɔrɔ u jùrumu ka bon w'a ka can, n'o tɛ u tun na duumɛ u ka kafiriya kan an'u ka kanagɛlɛya, wa u tun tɛ na don silamɛya la.

Benefits from the Hadith

1. Silamɛya fusamanciya n'a bonya, ani k'a fɔ a bɛ jùrumu tɛmɛnen yàfa.
2. Ala ka hinɛ a ka jɔnw na a n'a ka yàfa ni màgotoli.
3. Filaninkafɔya haramuyali, ani yɛrɛfaga n'a ma kɛ ni tuɲa ye, ani jɛnɛya, ani ɲankata gɛlɛn lahidu mɔgɔ ye minnu bɛ gɛrɛ nìn jùrumu ninnu na.
4. Tuubi jɛlɛn ŋaniya kalasilen ni baara ɲuman bɛ tugu min na, o bɛ jùrumu kunbabaw bɛɛ yaafa, kafiriya Ala ma o b'a la.
5. Jigilatigɛ ni fàrifaga Ala ka hinɛ la o haramuyali.