Pagpapanibago: Sumpa man kay Allāh, walang nangunguhang isang kabilang sa inyo ng anuman nang walang karapatan sa kanya malibang makikitagpo siya kay Allāh habang nagpapasan siya nito sa Araw ng Pagbangon

عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ:
اسْتَعْمَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلًا عَلَى صَدَقَاتِ بَنِي سُلَيْمٍ، يُدْعَى ابْنَ اللُّتْبِيَّةِ، فَلَمَّا جَاءَ حَاسَبَهُ، قَالَ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَهَلَّا جَلَسْتَ فِي بَيْتِ أَبِيكَ وَأُمِّكَ، حَتَّى تَأْتِيَكَ هَدِيَّتُكَ إِنْ كُنْتَ صَادِقًا» ثُمَّ خَطَبَنَا، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي أَسْتَعْمِلُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ عَلَى العَمَلِ مِمَّا وَلَّانِي اللَّهُ، فَيَأْتِي فَيَقُولُ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ أُهْدِيَتْ لِي، أَفَلاَ جَلَسَ فِي بَيْتِ أَبِيهِ وَأُمِّهِ حَتَّى تَأْتِيَهُ هَدِيَّتُهُ، وَاللَّهِ لاَ يَأْخُذُ أَحَدٌ مِنْكُمْ شَيْئًا بِغَيْرِ حَقِّهِ إِلَّا لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُهُ يَوْمَ القِيَامَةِ، فَلَأَعْرِفَنَّ أَحَدًا مِنْكُمْ لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُ بَعِيرًا لَهُ رُغَاءٌ، أَوْ بَقَرَةً لَهَا خُوَارٌ، أَوْ شَاةً تَيْعَرُ» ثُمَّ رَفَعَ يَدَهُ حَتَّى رُئِيَ بَيَاضُ إِبْطِهِ، يَقُولُ: «اللَّهُمَّ هَلْ بَلَّغْتُ» بَصْرَ عَيْنِي وَسَمْعَ أُذُنِي.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6979]

Ang saling ito ay nangangaiangan ng daddag na pagrerepaso at pagtutumpak..

Ayon kay Abū Ḥumayd As-Sā`idīy (malugod si Allāh sa kanya) na nagsabi:
Nagtalaga ang Sugo ni Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) ng isang lalaki sa [pagkalap ng] mga kawanggawa ng Angkan ng Sulaym, na tinatawag na Anak ng Lutbīyah. Noong dumating ito, nakipagtuos siya rito. Nagsabit ito: "Ito ay yaman ninyo at ito naman ay regalo [sa akin]." Kaya nagsabi ang Sugo ni Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "Kaya bakit kaya hindi ka naupo sa bahay ng ama mo at ina mo hanggang sa pumunta sa iyo ang regalo mo, kung ikaw ay naging tapat?" Pagkatapos nagtalumpati siya sa amin kaya nagpuri siya kay Allāh at nagbunyi Rito. Pagkatapos nagsabi siya: "Hinggil sa matapos niyan, tunay na ako ay nagtalaga ng lalaki kabilang sa inyo sa paggawa mula sa iniatang sa akin ni Allāh saka dumating ito saka nagsabi ito: 'Ito ay yaman ninyo at ito naman ay regalo, na iniregalo sa akin.' Kaya bakit ba hindi siya naupo sa bahay ng ama niya at ina niya hanggang sa pumunta sa kanya ang regalo niya? Sumpa man kay Allāh, walang nangunguhang isang kabilang sa inyo ng anuman nang walang karapatan sa kanya malibang makikitagpo siya kay Allāh habang nagpapasan siya nito sa Araw ng Pagbangon. Talagang hindi nga ako kikilala sa isa kabilang sa inyo, na makikitagpo kay Allāh habang nagpapasan ng isang kamelyong mayroon itong pag-ungal, ng isang bakang mayroon itong pag-unga, at ng isang tupang umuungol." Pagkatapos nag-angat siya ng kamay niya hanggang sa nakita ang kaputian ng kilikili niya habang nagsasabi: "Nakapagpaabot kaya ako?" [Nagsabi ang tagasalaysay:] "Ayon ito sa pagkakita ng mata ko at pagkarinig ng tainga ko."}
[Tumpak] - [Napagkaisahan ang katumpakan] - [صحيح البخاري - 6979]

Ang pagpapaliwanag

Nagtalaga ang Propeta (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) ng isang lalaking sinasabing Anak ng Lutbīyah, na nagtitipon ng zakāh mula sa lipi ng Angkan ng Sulaym. Noong nakabalik ito sa Madīnah, nakipagtuos siya rito. Nagsabit naman ang Anak ng Lutbīyah: "Ito ay yaman ninyo na tinipon ko mula sa zakāh at ang yamang ito naman ay iniregalo sa akin." Kaya nagsabi siya rito (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "Kaya bakit ba hindi ka naupo sa bahay ng ama mo at ina mo nang sa gayon maghintay ka kung may magreregalo kaya sa iyo, kung ikaw ay naging tapat? Tunay na ang mga tungkulin na ginawa mo alang-alang doon ay ang kadahilanan sa pagreregalo sa iyo. Kung sakaling nanatili ka sa tirahan mo, walang ireregalo sa iyo na anuman. Kaya naman hindi nararapat sa iyo na magsolo nito dahil lamang sa pagiging ito ay nakarating sa iyo bilang regalo." Pagkatapos umakyat siya (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) sa pulpito bilang mananalumapati, habang siya ay galit, saka nagpuri siya kay Allāh at nagbunyi Rito. Pagkatapos nagsabi siya: "Hinggil sa matapos niyan, tunay na ako ay nagtalaga ng lalaki kabilang sa inyo bilang isang manggagawang empleyado sa tungkulin na inilagay ni Allāh sa akin ang pangangasiwa roon kabilang sa mga zakāh at mga samsam sa digmaan saka dumating ito mula sa gawain niya saka nagsabi ito: 'Ito ay para sa inyo at ito naman ay regalo, na iniregalo sa akin!' Kaya bakit ba hindi siya naupo sa bahay ng ama niya at ina niya hanggang sa pumunta sa kanya ang regalo niya? Sumpa man kay Allāh, walang nangunguhang isa man ng anuman mula sa ibinibigay sa kanya nang walang karapatan sa kanya malibang makikitagpo siya kay Allāh habang siya ay nagpapasan nito sa Araw ng Pagbangon sa leeg niya, kung ang kinuha niya ay isang kamelyong mayroon itong tunog ng pag-ungal o isang bakang mayroon itong tunog ng pag-unga, at isang tupang mayroon itong ungol na hinihiyaw nito." Pagkatapos nag-angat siya ng kamay niya nang matindi hanggang sa nakakita ang mga nakaupo sa kaputian ng mga kilikili niya. Pagkatapos nagsabi siya: "O Allāh nakapagpaabot ng kahatulan Mo sa kanila." Pagkatapos nagpabatid si Abū Ḥumayd As-Sā`idīy (malugod si Allāh sa kanya) na ito ay kabilang sa nakita ng mata ko at narinig ng tainga niya.

من فوائد الحديث

1. Maglilinaw ang tagapamahala sa mga manggagawang nasa kanya ng hiniling sa kanila at sinasawata sa mga gawain nila.
2. Ang banta sa sinumang kumukuha ng mga yaman ng mga tao sa kawalang-katarungan.
3. Walang anumang tagalabag ng katarungan malibang maghahati siya ng nilabag niya sa katarungan sa Araw ng Pagbangon.
4. Ang kinakailangan sa empleyado sa alinmang gawain kabilang sa mga gawain ng estado ay na gumanap ng itinalaga sa kanya at hindi ukol sa kanya na tumanggap ng mga regalo sa anumang nauugnay sa trabaho niya. Kapag nakatanggap siya nito, ilagay niya ito sa kaban ng bayan. Hindi pinapayagan sa kanya na tumanggap nito para sa sarili niya dahil ito ay isang kaparaanan sa kasamaan at pagsira sa ipinagkatiwalang tungkulin.
5. Nagsabi si Ibnu Baṭṭāl: Nagpatunay ang ḥadīth na ang regalo para sa manggagawa ay magiging para sa pagpapasalamat sa nakabubuting gawa niya o para sa pag-iwas doon o para sa pagmimithi sa paglagay sa kanya ng karapatan. Nagpahiwatig naman ang Propeta (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) na hinggil sa anumang iniregalo sa kanya mula roon, gaya ng isa sa mga Muslim, walang kalamangan sa kanya higit sa kanila roon at hindi pinapayagan ang pagsolo niyon.
6. Nagsabi si Imām An-Nawawīy: Nasaad sa ḥadīth na ito ang paglilinaw na ang mga regalo sa mga opisyal ay bawal at pang-uumit dahil siya ay nagtaksil sa pagkatalaga sa kanya at tungkulin niya. Dahil dito, binanggit sa ḥadīth hinggil sa kaparusahan sa kanya at pagpapasan niya ng iniregalo sa kanya sa Araw ng Pagbangon, gaya ng pagkabanggit ng tulad niya kaugnay sa tagapag-umit. Nilinaw nga niya (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) sa mismong ḥadīth ang kadahilanan ng pagbabawal sa regalo sa kanya at na ito ay dahilan sa pagkatalaga, na kasalungatan sa regalo sa hindi opisyal sapagkat ito ay isinasakaibig-ibig.
7. Nagsabi si Ibnu Munīr: Makukuha mula sa sabi niya: "Kaya bakit kaya hindi siya naupo sa bahay ng ama niya at ina niya" ang pagpayag sa pagtanggap ng regalo mula sa sinumang dating nakikipagregaluhan sa kanya bago niyon. Nagsabi naman si Ibnu Ḥajar: Hindi naikukubli na ang tagapagpahintulot niyon ay kapag hindi ito lumabis sa nakahiratian.
8. Ang istilong pampropeta sa pagpapayo ay ang pagsasapangkalahatan hindi ang pagpapatanyag.
9. Nagsabi si Ibnu Ḥajar: Nasaad dito ang pagkaisinasabatas ng pakikipagtuos sa pinagkakatiwalaan.
10. Nagsabi si Ibnu Ḥajar: Nasaad dito ang pagpayag sa pagsisi sa nagkakamali.
11. Ang pagsasakaibig-ibig ng pag-angat ng mga kamay sa pagdalangin.