Hadith: សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! របស់អ្វីមួយដែលនរណាម្នាក់នៃពួកអ្នកយកវាដោយមិនត្រឹមត្រូវនោះ គឺគេនឹងទៅជួបអល់ឡោះនៅថ្ងៃបរលោកដោយរែកពន់វាជាមិនខាន

عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ:
اسْتَعْمَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلًا عَلَى صَدَقَاتِ بَنِي سُلَيْمٍ، يُدْعَى ابْنَ اللُّتْبِيَّةِ، فَلَمَّا جَاءَ حَاسَبَهُ، قَالَ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَهَلَّا جَلَسْتَ فِي بَيْتِ أَبِيكَ وَأُمِّكَ، حَتَّى تَأْتِيَكَ هَدِيَّتُكَ إِنْ كُنْتَ صَادِقًا» ثُمَّ خَطَبَنَا، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي أَسْتَعْمِلُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ عَلَى العَمَلِ مِمَّا وَلَّانِي اللَّهُ، فَيَأْتِي فَيَقُولُ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ أُهْدِيَتْ لِي، أَفَلاَ جَلَسَ فِي بَيْتِ أَبِيهِ وَأُمِّهِ حَتَّى تَأْتِيَهُ هَدِيَّتُهُ، وَاللَّهِ لاَ يَأْخُذُ أَحَدٌ مِنْكُمْ شَيْئًا بِغَيْرِ حَقِّهِ إِلَّا لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُهُ يَوْمَ القِيَامَةِ، فَلَأَعْرِفَنَّ أَحَدًا مِنْكُمْ لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُ بَعِيرًا لَهُ رُغَاءٌ، أَوْ بَقَرَةً لَهَا خُوَارٌ، أَوْ شَاةً تَيْعَرُ» ثُمَّ رَفَعَ يَدَهُ حَتَّى رُئِيَ بَيَاضُ إِبْطِهِ، يَقُولُ: «اللَّهُمَّ هَلْ بَلَّغْتُ» بَصْرَ عَيْنِي وَسَمْعَ أُذُنِي.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6979]

អំពី អាពូហ៊ូមៃទ៍ អាស្សាអ៊ីទី បាននិយាយថា៖
រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានចាត់តាំងបុរសម្នាក់ដែលគេហៅគាត់ថា អ៊ិពនូលុតពីយ៉ះ ឲ្យទៅប្រមូលហ្សាកាត់របស់អម្បូរស៊ូឡែម។ នៅពេលដែលគាត់មកដល់ម៉ាទីណះវិញ គាត់ក៏គណនាវា។ ហើយគាត់ក៏បាននិយាយថា៖ នេះគឺជាទ្រព្យរបស់ពួកអ្នក។ ចំណែកនេះ គឺជាអំណោយ(ដែលគេផ្តល់ឲ្យខ្ញុំ)។ ពេលនោះ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនអង្គុយក្នុងផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់អ្នកដើម្បីទទួលបានអំណោយនេះទៅ ប្រសិនបើអ្នកជាមនុស្សស្មោះត្រង់មែននោះ”។ បន្ទាប់មក លោកបានថ្លែងសុន្ទរកថាមកកាន់ពួកយើង ដោយបានកោតសរសើរអល់ឡោះ និងថ្លែងសរសើរដល់ទ្រង់។ ក្រោយមក លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ជាបន្ទាប់មកទៀត ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំបានចាត់តាំងបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកឲ្យធ្វើការងារខ្លះក្នុងចំណោមការងារដែលអល់ឡោះបានតែងតាំងខ្ញុំ។ ក្រោយមក គេបានមកវិញ ហើយនិយាយថា៖ នេះជាទ្រព្យរបស់ពួកអ្នក ចំណែកនេះជាអំណោយដែលគេផ្តល់ឲ្យខ្ញុំ។ ហេតុអ្វីបានជាគេមិនអង្គុយនៅផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់ខ្លួនរង់ចាំគេផ្តល់អំណោយឲ្យទៅ? សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! របស់អ្វីមួយដែលនរណាម្នាក់នៃពួកអ្នកយកវាដោយមិនត្រឹមត្រូវនោះ គឺគេនឹងទៅជួបអល់ឡោះនៅថ្ងៃបរលោកដោយរែកពន់វាជាមិនខាន ហើយខ្ញុំនឹងមិនទទួលស្គាល់អ្នកណាម្នាក់នៃពួកអ្នកដែលជួបអល់ឡោះដោយនាំមកនូវសត្វអូដ្ឋដែលកំពុងបន្លឺសំឡេង ឬសត្វគោ ឬសត្វចៀមដែលកំពុងស្រែកនោះឡើយ”។ បន្ទាប់មក លោកបានលើកដៃទាំងពីររបស់លោក រហូតដល់គេឃើញផ្ទៃសនៃឃ្លៀករបស់លោក ហើយលោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! តើខ្ញុំបានផ្សព្វផ្សាយ(ដល់ពួកគេ)ហើយឬ”។ ខ្ញុំ(អាពូហ៊ូមៃទ៍ )បានឃើញដោយផ្ទាល់នឹងភ្នែក និងស្តាប់ឮដោយផ្ទាល់ត្រចៀករបស់ខ្ញុំ។
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 6979]

Explanation

រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានចាត់តាំងបុរសម្នាក់ដែលគេហៅគាត់ថា អ៊ិពនូលុតពីយ៉ះ ឲ្យទៅប្រមូលហ្សាកាត់ពីកុលសម្ព័ន្ធអម្បូរស៊ូឡែម។ នៅពេលដែលគាត់ត្រឡប់មកដល់ម៉ាទីណះវិញ គាត់បានគណនានូវអ្វីដែលគាត់ទទួលបាន និងអ្វីដែលគាត់បានចំណាយ។ អ៊ិពនូលុតពីយ៉ះបាននិយាយថា៖ នេះគឺជាទ្រព្យរបស់ពួកអ្នកដែលខ្ញុំប្រមូលបានពីហ្សាកាត់។ ចំណែកនេះ គឺជាទ្រព្យដែលគេផ្តល់ជាអំណោយដល់ខ្ញុំ។ ពេលនោះ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់គាត់ថា៖ ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនអង្គុយក្នុងផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់អ្នកដើម្បីមើលមើល៍ ថាតើគេនឹងផ្តល់អំណោយដល់អ្នកដែរឬទេ ប្រសិនបើអ្នកជាមនុស្សស្មោះត្រង់មែននោះ? ជាការពិតណាស់ សិទ្ធិ(តួនាទី)ដែលអ្នកធ្វើ គឺជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យគេផ្តល់អំណោយនោះដល់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកអង្គុយនៅក្នុងផ្ទះរបស់អ្នក ក៏គេមិនផ្តល់អំណោយអ្វីមួយដល់អ្នកនោះដែរ។ ហេតុនេះ មិនគប្បីលើអ្នកចាត់ទុកថាវាជាការអនុញ្ញាត ដោយគ្រាន់តែវាត្រូវបានគេផ្តល់ឱ្យអ្នកជាអំណោយនោះទេ។ ក្រោយមក ណាពី ﷺ លោកបានឡើងលើមិមពើរថ្លែងសុន្ទរកថាដោយលោកមានការខឹងសម្បា។ លោកបានកោតសរសើរអល់ឡោះ និងថ្លែងសរសើរដល់ទ្រង់។ បន្ទាប់មក លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ ជាបន្ទាប់មកទៀត ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំបានចាត់តាំងបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកឲ្យធ្វើការងារមួយក្នុងចំណោមការងារដែលអល់ឡោះបានចាត់តាំងឲ្យខ្ញុំចាត់ចែងទាក់ទងនឹងទ្រព្យហ្សាកាត់ និងជ័យភណ្ឌ។ នៅពេលដែលគេមកពីបំពេញការងាររបស់ខ្លួនវិញ គេបាននិយាយថា៖ នេះជាទ្រព្យរបស់ពួកអ្នក ហើយនេះជាអំណោយដែលគេផ្តល់ឲ្យខ្ញុំ។ ហេតុអ្វីបានជាគេមិនអង្គុយនៅផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់ខ្លួនរង់ចាំគេផ្តល់អំណោយឲ្យទៅ? សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! នរណាម្នាក់ដែលបានយកអ្វីមួយពីរបស់ដែលគេបានផ្តល់ឲ្យខ្លួនដោយមិនត្រឹមត្រូវនោះ គឺគេនឹងទៅជួបអល់ឡោះនៅថ្ងៃបរលោកដោយដាក់នៅនឹងករបស់ខ្លួនជាមិនខាន នូវសត្វអូដ្ឋដែលកំពុងបន្លឺសំឡេង ឬសត្វគោ ឬសត្វចៀមដែលកំពុងស្រែកនោះ។ បន្ទាប់មក លោកបានលើកដៃទាំងពីររបស់លោកយ៉ាងខ្ពស់ រហូតដល់គេឃើញផ្ទៃសនៃឃ្លៀករបស់លោក។ ក្រោយមក លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ខ្ញុំបានផ្សព្វផ្សាយច្បាប់របស់អល់ឡោះដល់ពួកអ្នកហើយ។ បន្ទាប់មក អាពូហ៊ូមៃទ៍ អាស្សាអ៊ីទី رضي الله عنه បាននិយាយថា ជាការពិតណាស់ នេះគឺស្ថិតក្នុងចំណោមអ្វីដែលគាត់បានឃើញដោយផ្ទាល់នឹងភ្នែក និងស្តាប់ឮដោយផ្ទាល់ត្រចៀករបស់គាត់។

Benefits from the Hadith

1. អ្នកដឹកនាំត្រូវបញ្ជាក់ប្រាប់ដល់អ្នកដែលធ្វើការជាមួយនូវអ្វីដែលពួកគេត្រូវធ្វើ និងអ្វីដែលពួកគេត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការបំពេញការងាររបស់ខ្លួន។
2. ព្រមានចំពោះអ្នកដែលយកទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃដោយបំពាន។
3. អ្នកបំពានគ្រប់រូបនឹងត្រូវនាំមកនូវអ្វីដែលខ្លួនបានបំពាន(យកដោយខុសច្បាប់)នៅថ្ងៃបរលោក។
4. ចាំបាច់លើមន្ត្រីគ្រប់រូបមិនថាបំពេញការងារអ្វីក៏ដោយក្នុងចំណោមការងារប្រទេសជាតិត្រូវតែបំពេញនូវកិច្ចការដែលគេបានប្រគល់ភារកិច្ចជូន ហើយគ្មានសិទ្ធិទទួលយកអំណោយចំពោះអ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការងាររបស់ខ្លួននោះឡើយ។ ប្រសិនបើគេយកអំណោយនោះ គឺគេត្រូវដាក់វាក្នុងទ្រព្យរួម(ពៃតុលម៉ាល) ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកវាមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួននោះឡើយ ពីព្រោះនោះគឺជាមធ្យោបាយដែលនាំទៅរកអំពើអាក្រក់ និងជាការរំលោភបំពានលើទំនួលខុសត្រូវ។
5. អ៊ិពនូហ្ពាត់តល បាននិយាយថា៖ ហាទីស្ហនេះបង្ហាញថា អំណោយសម្រាប់បុគ្គលិកនោះគឺដើម្បីជាការអរគុណដល់គេសម្រាប់កាខិតខំរបស់គេ និងបង្ហាញនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ចំពោះគេ ឬជំរុញឲ្យគេបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់គេឲ្យបានត្រឹមត្រូវប៉ុណ្ណោះ។ ណាពី បានបង្ហាញថា ការផ្តល់អំណោយសម្រាប់គេ គឺដូចជាមូស្លីមដទៃទៀតដែរនៅក្នុងរឿងនេះ គ្មានអ្វីពិសេសជាងគ្នាឡើយ ហើយវាក៏មិនមែនជាការអនុញ្ញាតផ្តាច់មុខសម្រាប់អ្នកណាម្នាក់ឡើយ។
6. អាន់ណាវ៉ាវី បាននិយាយថា៖ ហាទីស្ហនេះបញ្ជាក់ថា អំណោយដែលគេផ្តល់ឲ្យអ្នកអ្នកទទួលបន្ទុកធ្វើការ គឺត្រូវបានហាមឃាត់ និងចាត់ទុកថាជាការរំលោភបំពាន ដោយសារតែពួកគេបានក្បត់នឹងតួនាទី ក៏ដូចជាទំនួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេ។ នេះហើយជាមូលហេតុ ដែលហាហ្ទីស បាននិយាយអំពីការដាក់ទណ្ឌកម្ម និងការដាក់បន្ទុកចំពោះគេ នូវអ្វីដែលត្រូវបានគេផ្តល់ជាអំណោយឱ្យនៅថ្ងៃបរលោក។ ដូចគ្នាដែរ អំពីការក្បត់បំពាន។ ណាពី បានពន្យល់នៅក្នុងហាហ្ទីសតែមួយអំពីហេតុផលនៅក្នុងការហាមឃាត់ពីការឲ្យអំណោយដល់អ្នកទទួលបន្ទុកធ្វើការ ព្រោះដោយសារតែអំណាចនិងតួនាទីរបស់ពួកគេ។ ផ្ទុយពីការឲ្យអំណោយដល់អ្នកដែលមិនមែនជាអ្នកទទួលបន្ទុកធ្វើការដែលវាត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឲ្យធ្វើ។
7. អ៊ិពនូអាល់មុនសៀរ បាននិយាយថា៖ គេអាចទាញយកអំពីប្រសាសន៍របស់ណាពីﷺ៖ “ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនអង្គុយក្នុងផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់អ្នក” ថា៖ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទទួលយកអំណោយពីនរណាម្នាក់ដែលធ្លាប់ផ្តល់ឱ្យពួកគេពីមុន។ អ៊ិពនូហាជើរ បាននិយាយថា៖ វាច្បាស់ណាស់ថានេះ ត្រូវបានអនុញ្ញាត ប្រសិនបើវាមិនលើសពីទម្លាប់ដែលធ្លាប់ត្រូវបានអនុវត្ត។
8. វិធីសាស្ត្រនៃការណែនាំរបស់ណាពី គឺលោកនិយាយទូទៅ មិនបានបើកបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះបុគ្គលចំៗឡើយ។
9. អ៊ិពនូហាជើរ បាននិយាយថា៖ ហាទីស្ហនេះបង្ហាញពីការប្រើឲ្យគណនាឬពិនិត្យទូទាត់ជាមួយអ្នកដែលត្រូវបានគេប្រើឲ្យទទួលខុសត្រូវ។
10. អ៊ិពនូហាជើរ បាននិយាយថា៖ ហាទីស្ហនេះបង្ហាញថា អនុញ្ញាតឲ្យស្តីបន្ទោសអ្នកដែលធ្វើខុស។
11. ស៊ូណិតលើកដៃទាំងពីរក្នុងពេលបួងសួង។