ჰადისი: ალლაჰის სახელით, არავინ არ აიღებს არაფერს უსამართლოდ, თუ არა იმ პირობით, რომ აღდგომის დღეს ალლაჰის წინაშე წარდგება ამ ტვირთით

عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ:
اسْتَعْمَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلًا عَلَى صَدَقَاتِ بَنِي سُلَيْمٍ، يُدْعَى ابْنَ اللُّتْبِيَّةِ، فَلَمَّا جَاءَ حَاسَبَهُ، قَالَ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَهَلَّا جَلَسْتَ فِي بَيْتِ أَبِيكَ وَأُمِّكَ، حَتَّى تَأْتِيَكَ هَدِيَّتُكَ إِنْ كُنْتَ صَادِقًا» ثُمَّ خَطَبَنَا، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي أَسْتَعْمِلُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ عَلَى العَمَلِ مِمَّا وَلَّانِي اللَّهُ، فَيَأْتِي فَيَقُولُ: هَذَا مَالُكُمْ وَهَذَا هَدِيَّةٌ أُهْدِيَتْ لِي، أَفَلاَ جَلَسَ فِي بَيْتِ أَبِيهِ وَأُمِّهِ حَتَّى تَأْتِيَهُ هَدِيَّتُهُ، وَاللَّهِ لاَ يَأْخُذُ أَحَدٌ مِنْكُمْ شَيْئًا بِغَيْرِ حَقِّهِ إِلَّا لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُهُ يَوْمَ القِيَامَةِ، فَلَأَعْرِفَنَّ أَحَدًا مِنْكُمْ لَقِيَ اللَّهَ يَحْمِلُ بَعِيرًا لَهُ رُغَاءٌ، أَوْ بَقَرَةً لَهَا خُوَارٌ، أَوْ شَاةً تَيْعَرُ» ثُمَّ رَفَعَ يَدَهُ حَتَّى رُئِيَ بَيَاضُ إِبْطِهِ، يَقُولُ: «اللَّهُمَّ هَلْ بَلَّغْتُ» بَصْرَ عَيْنِي وَسَمْعَ أُذُنِي.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6979]

გადმოცემულია აბუ ჰუმაიდ ას-საა'იდისგან (ალლაჰი იყოს მისით კმაყოფილი), რომ მან თქვა:
«ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) დანიშნა კაცი ბანუ სულეიმის ტომისგან ზაქათის შესაგროვებლად. ამ კაცს ერქვა იბნ ალ-ლუთბია. როდესაც ის დაბრუნდა, ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) მას ანგარიში მოთხოვა. მან თქვა: "ეს – თქვენი ქონებაა, ხოლო ეს – საჩუქარი, რომელიც მე მომიტანეს". მაშინ შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) უთხრა: «რატომ არ დარჩი მამაშენის და დედაშენის სახლში, სანამ შენთან არ მოვიდოდა საჩუქარი, თუ სიმართლეს ამბობ?» შემდეგ მან წარმოთქვა ქადაგება, ადიდა ალლაჰი და ხოტბა შეასხა მას, შემდეგ კი თქვა: «ჭეშმარიტად, მე ვნიშნავ ერთ-ერთ თქვენგანს იმ საქმეზე, რომელიც ალლაჰმა მე დამაკისრა. შემდეგ ეს ადამიანი მოდის და ამბობს: "ეს თქვენი ქონებაა, ხოლო ეს – საჩუქარი, რომელიც მე მომიტანეს. განა ის არ დარჩებოდა მამისა და დედის სახლში, სანამ მასთან მისი საჩუქარი არ მივიდოდა, ალლაჰის სახელით, არავინ არ აიღებს არაფერს უსამართლოდ, თუ არა იმ პირობით, რომ აღდგომის დღეს ალლაჰის წინაშე წარდგება ამ ტვირთით, მართლაც, მე ვიხილავ ერთ-ერთ თქვენგანს, რომელიც ალლაჰს შეხვდება და ზურგით ატარებს ღრიალით მობრუნებულ აქლემს, ან ბღავილით მოსულ ძროხას, ან ბღავილით მოსულ ცხვარს, შემდეგ მან ასწია ხელი ისე, რომ მისი იღლიების სითეთრე გამოჩნდა და თქვა: ო ალლაჰ, ხომ გადავეცი?» – და ეს რამდენჯერმე გაიმეორა. ეს არის ის, რაც ჩემმა თვალებმა დაინახეს და ყურებმა გაიგონეს».
[სანდო (საჰიჰ)] - [შეთანხმებული] - [საჰიჰ ალ-ბუხარი - 6979]

განმარტება

მოციქულმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) დანიშნა კაცი, სახელად იბნ ალ-ლუთბია, ბანუ სულეიმის ტომისგან ზაქათის შესაგროვებლად. როცა იგი მედინაში დაბრუნდა, მოციქულმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) მას ანგარიში მოსთხოვა მიღებულსა და დახარჯულზე. მაშინ იბნ ალ-ლუთბიამ თქვა: ეს არის თქვენი ქონება, რომელიც ზაქათიდან შევაგროვე, ხოლო ეს თანხა მე საჩუქრად მომცეს. მაშინ მოციქულმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) უთხრა: რატომ არ დარჩი მამაშენისა და დედაშენის სახლში, რათა გენახა, მოგიტანდნენ თუ არა საჩუქარს, თუ მართალს ამბობ? რადგან სწორედ იმ მოვალეობების გამო, რომლის შესრულებაც შენ დაგაკისრეს, მოგიტანეს ეს საჩუქარი. ხოლო თუ შენ სახლში დარჩებოდი, არავინ არაფერს მოგიტანდა. ამიტომ არ გაქვს უფლება მიითვისო ის მხოლოდ იმიტომ, რომ იგი საჩუქრის სახით მოგაწოდეს. შემდეგ მოციქული (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) ავიდა მინბარზე გაბრაზებული, ადიდა ალლაჰი და ხოტბა შეასხა მას, შემდეგ კი თქვა: და შემდეგ, მე თქვენგან კაცს ვნიშნავ მოსამსახურედ იმაზე, რაშიც ალლაჰმა მე გამიწესა განკარგვა – ზაქათსა და ნადავალზე. შემდეგ იგი ბრუნდება თავისი სამუშაოდან და ამბობს: ეს – თქვენია, ხოლო ეს საჩუქარია, რომელიც მე მომიტანეს! რატომ არ დარჩა მამისა და დედის სახლში, რომ იქ მიეღო თავისი საჩუქარი?! ალლაჰს ვფიცავ, ვინც მიიღებს რაიმეს უსამართლოდ, ის ალლაჰის წინაშე გაჩნდება აღდგომის დღეს, ზურგით ატარებს მას! თუ ის, რაც უსამართლოდ აიღო, აქლემია, ის ბღავებით იქნება, თუ ძროხაა, ის ბღავის, ხოლო თუ ცხვარია, ის ბღავის. შემდეგ მან მაღლა ასწია ხელები ისე, რომ მსხდომებმა დაინახეს მისი იღლიების სითეთრე, შემდეგ კი თქვა: ო ალლაჰ, მე გადავეცი თქვენს მიმართ შენი გადაწყვეტილება. შემდეგ აბუ ჰუმაიდ ას-საა'იდიმ (ალლაჰი იყოს მისით კმაყოფილი) თქვა: ეს არის ის, რაც ჩემმა თვალმა იხილა და ჩემმა ყურებმა მოისმინეს.

ჰადისის სარგებლობიდან

1. მმართველმა უნდა განუმარტოს თავის მოსამსახურეებს, რა მოეთხოვებათ მათ და რა არის მათთვის აკრძალული თავიანთ საქმიანობაში.
2. მუქარა იმათთვის, ვინც უსამართლოდ მიითვისებს ადამიანთა ქონებას.
3. არ არსებობს უსამართლო, რომელიც აღდგომის დღეს არ მოვა იმ ნივთით, რაც უსამართლოდ მიითვისა.
4. ნებისმიერ თანამდებობაზე მომუშავე პირის ვალდებულებაა კეთილსინდისიერად შეასრულოს მისთვის დაკისრებული მოვალეობა. მას არ აქვს უფლება მიიღოს საჩუქრები, რომლებიც დაკავშირებულია მის სამსახურებრივ საქმიანობასთან. თუ კი ის მიიღებს ასეთ საჩუქარს, მან უნდა გადასცეს სახელმწიფო ხაზინას და არა თავისთვის დაიტოვოს. ეს იმიტომ, რომ ასეთი საჩუქრები შეიძლება გახდეს ბოროტების მიზეზი და გამოიწვიოს სამსახურებრივი ერთგულების დარღვევა.
5. იბნ ბატაალმა თქვა: «ჰადისიდან ჩანს, რომ თანამდებობაზე მყოფ პირს საჩუქარს ჩუქნიან ან მისი სიკეთის სანაცვლოდ, ან მის მიმართ სიყვარულის გამოსახატად, ან იმის იმედით, რომ იგი მიკერძოებულად მოექცევა და უსამართლოდ მოეპყრობა სიმართლეს. ალლაჰის შუამავლმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) მიანიშნა, რომ ის, რაც მას ასეთ ვითარებაში ჩუქნიან, არის ისეთივე, როგორც ნებისმიერი სხვა მუსლიმისთვის, და მას ამაზე განსაკუთრებული უფლება არ აქვს. ამიტომ მას არ აქვს უფლება, მოითხოვოს ან მიითვისოს ეს საჩუქარი სხვებზე უპირატესობის სახით».
6. ან-ნავავიმ თქვა: «ეს ჰადისი ცხადყოფს, რომ მოხელეთა საჩუქრები აკრძალულია (ხასიათდება როგორც უსამართლოდ მიღებული ქონება); რადგან ის ღალატობს თავის თანამდებობასა და მოვალეობას. ამიტომ ჰადისში ნახსენებია მისი სასჯელი, რაც იმაში გამოიხატება, რომ აღდგომის დღეს მას ზურგით მოუწევს იმ საჩუქრის ტარება, რაც მიიღო, ისევე როგორც ამგვარი სასჯელი გათვალისწინებულია იმათთვის, ვინც საჯაროდ ღალატობს, მოციქულმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) ამავე ჰადისში განმარტა, რატომ არის მოხელისთვის საჩუქრის მიღება აკრძალული – ეს დაკავშირებულია მის თანამდებობასთან. მაშინ როცა ჩვეულებრივი ადამიანისათვის საჩუქრის მიღება დასაშვებია და ის სასურველიცაა».
7. იბნ ალ-მუნიირმა თქვა: «ფრაზიდან „რატომ არ დარჩი მამისა და დედის სახლში“ ჩანს, რომ დასაშვებია საჩუქრის მიღება იმ პირებისგან, რომლებიც ადრეც ჩუქნიდნენ საჩუქრებს».
8. იბნ ჰაჯარმა დაამატა: «თუმცა ცხადია, რომ ეს მხოლოდ იმ შემთხვევაში დაშვებულია, თუ მიღებული საჩუქარი არ აღემატება ჩვეულებრივ წეს-ჩვეულებას».
9. მოციქული (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) რჩევის მეთოდი გამოირჩეოდა ზოგადობით და არა საჯარო მხილებით. ის ხალხს მორალისა და დარიგების გზით ასწავლიდა, არ ახსენებდა კონკრეტულ პირებს, რათა არ შეელახა მათი ღირსება და ხელი არ შეეწყო სირცხვილისა და ზიზღის გავრცელებისთვის საზოგადოებაში.
10. იბნ ჰაჯარმა თქვა: «ამ ჰადისიდან ჩანს, რომ ნდობით აღჭურვილი პირის ანგარიშვალდებულება შარიათის მიხედვით დასაშვებია და სამართლიანია».
11. იბნ ჰაჯარმა თქვა: «დაშვებულია შეცდომის დამშვებლის დატუქსვა».
12. სასურველია ხელების აწევა ვედრების დროს.